Bazı bebeklerde doğuştan var olan dil bağı, dilin fonksiyonunu yerine getiremediği bir problemdir. Bu bağ bazı vakalarda hafif şiddette olmasından dolayı herhangi bir soruna neden olmazken, bazılarında emmeden konuşmaya kadar birçok işlevde soruna yol açabilir. Peki, dil bağı nasıl anlaşılır ve tedavi edilir? Cevaplar yazımızda.
Ankiloglossi veya dil bağı, dil ile ağız tabanı arasında bağ olan freunulum dokusunun olağan boyutundan kısa olmasıdır. Bu kısalık dilin hareketlerini kısıtlarken; dil çıkarmayı, emmeyi, yeme, içme, yutma ve konuşma faaliyetlerini de etkileyebilir. Genellikle erkek bebeklerde kızlara nazaran daha sık görülen bir durumdur. Vakaların çoğu genetik geçişli olmamakla birlikte, yarık damak problemlerinde genetik etkenlerin sebep olduğu dil bağı oluşumu meydana gelebilir.
Doğuştan oluşan bir durumdur. Anne karnındaki bebeğin embriyo döneminde 4. haftada dilin ön kısmı gelişir. Bu evrede dil ağız tabanından ayrılmamış haldedir. İlerleyen haftalarda ise dil bu alandan ayrılır ve sadece frenulum denilen doku ile tabana tutunur. Bu dönemde oluşan gelişim bozukluklarından dolayı frenulum kısa kalır ya da tam anlamıyla serbest hale gelemez ve dilin serbestleşmesini engeller.
Bebeklerde genellikle emmeyle ilgili sorunlara neden olan belirtilere yol açar. Normal bir emmede bebeklerin dili alt dişlerini kapatır. Bu sayede meme ucu korunur. Ancak bu bebekler emerken meme ucunu sabitleyemez ve bu da; bebeğin fazla hava yutmasına, yetersiz beslenmeye, gelişim geriliğine ve zamanla süt azalmasına neden olabilir. Bebeklerde görülen belirtiler şu şekilde görülebilir:
Bebeklerde dil altı bağı olması halinde emzirme sırasında görülebilecek belirtiler şu şekilde olabilir:
Bu semptomların dil bağı haricinde başka sağlık problemlerinden dolayı da gelişebilir. Bu yüzden emin olabilmek için hekime başvurulması önemlidir.
Emzirme sorunlarına ek olarak bebeğin dil fonksiyonlarını engelleyecek bazı belirtiler de görülebilir:
Çocukluk çağında dil bağının neden olduğu sorunlardan dolayı dondurma yalamada problem yaşama veya flüt gibi enstürmanların çalınmasında zorluk çekme görülebilir. Bu durumlar çocukta özgüven kaybı ve farklı prsikolojik sorunlara da neden olabilir. Bu yüzden ebeveynlerin bilinçli bir şekilde çocuklarını takip etmesi önemlidir.
Belirti ve semptomlarla hekime başvurulan bebeğin dil bağı şüphesi var ise yapılan fiziki muayene ve anamnez bilgileri alınarak teşhis konulabilir. Tanı için doktor genellikle beslenmenin nasıl yapıldığı ile ilgili kısa sorular yöneltir. Akabinde bebeğin ağız yapısını inceler. Çocukluk dönemindeki hastalarda ise bazı heceleri ve sessiz harfleri söylemesi istenir. Bu sayede dil işlevi kontrol edilir.
Standart bir ölçü bulunmaz. Ancak yeni doğanlarda serbest dil uzunluğunun 16 mm’den uzun olması öngörülür. 11 mm’den küçük boyutlara orta, 7 mm’den küçük boyutlara ise ciddi problem denilebilir. Yapılması gereken diğer tespitler ise kilo ve büyüme geriliğine bakılmasıdır.
Tedavi için doktorların aklındaki ilk soru ameliyatın gerekli olup olmadığıdır. Araştırmalara göre belirtilerin probleme neden olduğu hastaların ameliyat edilmesi gerektiği savunulur. Herhangi bir sorun yaşamayan kişilerin ise düzenli takibin yeterli olduğu kanısına varılır. Bebeklerde dil bağı kendiliğinden geçer mi? sorusunun cevabı ise bebekte herhangi bir kilo alma, beslenme problemi yoksa bebek 6 aylık oluncaya kadar beklenmelidir. Bu süre içerisinde kendiliğinden düzelebilir.
Şikayeti olan hastalarda ise frenotomi denilen cerrahi operasyon yapılabilir. En yaygın kullanılan tedavi yöntemi bu operasyondur. Operasyonun yapıldığı doku kan ve sinir bakımından zayıftır. Bu yüzden aşırı kanama veya ağrı nadir görülür. Frenulum ismindeki yapıya cerrahi müdahale yapılarak dilin serbest hale gelmesi sağlanır. Vakaların birçoğunda anestezi gereği duyulmaz ve işlem sonrası emzirme yapılabilir. Yanı sıra dil bağı operasyonu bistüri yerine lazer ile de yapılabilir. Bu yöntem kanama ve kesinin az olmasına ve iyileşmenin hızlanmasına olanak tanır. Lazer haricinde elektrokoter cihazı ile de dile müdahale yapılabilir.
Dil bağı ameliyatı sonrası iyileşme süreci dil bağının özellikleri ve oparesyonun türüne göre farklılık gösterir. Bazı ameliyatların iyileşme zamanının uzun sürmesi beslenmeyi engellemesi açısından ele alınmalıdır.
Genellikle 3 yaş altındaki çocuklarda belirti vermediği için 3 yaş sonrası bakılmalı denir. Ancak son yıllarda konuşma ve emme süreçlerinde zorluk yaşanmaması için en kısa zamanda teşhis edilmeli görüşü savunulur. Yani dil bağı ameliyatı için bir yaş aralığını beklemeye gerek yoktur.
