Sağlıklı bir sindirimin sonucu olarak; yetişkin bireyler günde 10-20 kez, bebekler ise daha fazla gaz çıkarır. Fakat bazı etkenlerden dolayı vücutta oluşan bu gaz dışarı atılamaz ve birikir. Bu duruma ise rahatsızlık verici bir sorun olan gaz sancısı neden olur. Peki, her yaştan bireyin başına gelebilen gaz sancısına ne iyi gelir?
Gaz sancısı, sindirim sırasında vücuda giren hava ile fermente olan besinlerin oluşturduğu gazın dışarı atılamayıp birikmesi sonucu meydana gelen gaz sıkışmasıdır. Bu sıkışma kişide sancılara neden olur. Sancının şiddeti ise biriken havanın miktarına göre farklılık gösterir. Yenilen yemeklerin içeriği, hızlı yeme, yemek yerken ağzın uzun süre açık kalması veya hareketsiz bir hayat biçimi gibi birçok sebebi bulunabilir. Her yaştan kişide gaz sıkışması olabilir. Fakat gaz sancısı, bebeklerde daha fazla yaşanan bir sorundur. 2-3 haftalık olan bebeğin artan süt tüketimi ile birlikte, oluşan gaz miktarı da artar. Henüz gelişmemiş olan sindirim sistemleri ise bu gazı çıkarmakta zorlanır ve bebeklerde gaz sancısı yaşanır. Karında gaz sıkışması bazı durumlarda, ishal veya kabızlık ile seyretse de ciddi bir sağlık sorunu değildir.
Halk arasında sadece beslenmeden kaynaklı olduğu düşünülse de gaz probleminin birçok farklı nedeni bulunur. En sık meydana gelen gaz sancısı nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Yetişkinlerde görülen gaz sancısı atakları bazı vakalarda, ülseratif kolit veya corhn hastalığı gibi kronik bağırsak sorunlarının semptomu olarak görülebilir. Bunun yanı sıra ince bağırsaktaki bakteri oranındaki değişimler de gaz sancısı oluşmasına neden olabilir.
Gaz sıkışması belirtileri hemen her bireyde neredeyse aynı şekilde görülebilir. Bu semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
Bebeklerde gaz sancısı belirtileri ise şu şekildedir:
Gaz sancısı, şiddetli ve dayanılmaz bir hal aldığı zaman kişi doktora başvurabilir. Bu durumda hekim, sancıya neyin neden olduğunu bulmak için öncelikle hastanın tıbbi öyküsünü ve beslenme alışkanlıklarını sorgular. Sonrasında ise fiziki bir muayene yapar. Gerekli görürse hastanın karnını stetoskop ile dinler. Hastanın yakın zamanda ne kadar kilo alıp verdiğini sorarak sindirim sisteminin çalışması hakkında bilgi edinir. Gaz sancısına neden olabilecek diğer hastalıkların tespiti için kan ve idrar tahlili de isteyebilir.
Sancıya iyi gelebilen birçok yöntem mevcuttur. Fakat bu konunun yetişkinler ve bebekler için farklı başlıklar altında ele alınması daha doğru olur.
Bebeklerde Gaz Sıkışması Tedavisi: Anne sütüyle beslenen bebeklerde gaz problemi, mama ile beslenenlere oranla daha az görülür. Bebekler annelerini emerken veya biberonla beslenirken fazla hava yutabilirler. Bu da gaz sancısına yol açarak bebeğin huzursuzlanmasına neden olur. Bebekteki şiddetli gaz sancısı için yapılabilecekler şu şekilde olabilir:
Bu yöntemler dışında doktorun önermediği hiçbir gaz sancısı ilacı bebeğe verilmemelidir.
Yetişkinlerde olan gaz sıkışmasına iyi gelen yöntemler bebeklerindekine göre daha karmaşıktır. Bir kişiye gaz yapan bir besin, farklı bir kişide herhangi bir probleme yol açmayabilir. Bu yüzden kişi kendi beslenmesini inceleyerek yediğinde rahatsız olduğu gıdaları diyetinden çıkartmalıdır.
Genel olarak gaz sancısına iyi gelebilecek yollar şu şekilde olabilir:
Bunlara rağmen sancı geçmiyorsa, en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak gerekli tetkiklerin yaptırılması gerekir.
Gebelikte hormonal değişiklikler, yükselen östrojen hormonu vücuttaki suyun veya gazın atılmamasına sebep olabilir. Böylece karın bölgesinde ağrı, rahatsızlık birlikte görülebilir.
Hamilelikte gaz sancısı hamileliğin ilk günlerinden itibaren başlayabilir. Genellikle ilk ve son 3 ay arasında sancılar daha çok görülmektedir. Sancı çok şiddetli olmamakla beraber sırt, karın, göğüs bölgesinde ağrıya sebep verebilir. Sancının yaygın belirtileri şu şekildedir:
Beslenme alışkanlıklarını değiştirmek, günlük su ihtiyacı kadar su tüketmek, sindirimi düzeltmek, egzersiz yapmak gibi uygulamalar sancının azalmasına ve geçmesine neden olur.
Hamilelikte gaz sancısı bebeğe zarar verir mi? sorusunun cevabı ise, sancıdan sadece hamile kişiyi etkiler. Bebeğe herhangi bir zarar vermez. Fakat başka bir problemin belirtisi olabilir. Kusma, mide bulantısı, rahim kasılması, yüksek ateş, vajinal kanama gibi belirtilerle birlikte görülebilir. Bu durumlar Braxton-Hicks kasılmaları, huzursuz bağırsak sendromu, HELLP sendromlarının belirtisi olabilir. Beraber görülen semptomlarda mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
