Lupus (Kelebek) Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kelebek hastalığı diye de bilinen lupus, bireyin bağışıklık sisteminin vücuda ait bazı maddeleri tehdit olarak algılayıp tahribat yapması sonucu gelişen bir otoimmün hasatlığıdır. Sistemik olan bu hastalık vücutta neredeyse her organda iltihaplı tutulum yapabilir. Peki, Lupus hastalığının belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? 

Yayınlanma Tarihi 30 Temmuz 2021
Okunma Süresi 8 dk
Güncellenme Tarihi 30 Temmuz 2021
Makaleyi Paylaş
14 bin’den fazla hekimin, 5,2 milyon’dan fazla hastanın tercihi #bulutklinik

Lupus Nedir?

Lupus hastalığı veya diğer adıyla lupus eritematozus, vücutta birden fazla organı etkileyen bir romatizmal hastalıktır. Hastanın yüzünde kelebeğe benzer kırmızı döküntülerle kendini belli ettiği için halk arasında kelebek hastalığı diye de bilinir. Bu hastalık bağışıklık sisteminden kaynaklı bir otoimmün hastalıktır. Bu nedenle vücut bağışıklık sistemi hatalı çalışması sonucu kendi hücrelerini yabancı madde olarak görerek yıkıma uğratır. Lupus olan kişinin bağışıklık sistemi vücut için önemli bir madde olan kolajene saldırır. Aralıklı olarak şiddetlenen hastalık kronik olarak ömür boyu devam eder. Tedavisi düzenli olarak yapılmadığında ise organ ve dokularda kalıcı hasarlara sebep olabilir.

Lupus Neden Olur?

Hastalığın nedeni henüz net olarak bilinmemektedir. Fakat hastalığın gelişiminde bazı faktörlerin; kelebek hastalığını tetiklediği düşünülür:

  • Genetik: 50’den fazla tanımlanmış riskli genin lupusu tetiklediği belirlenmiştir.
  • Çevresel Faktörler: Stresli yaşam, sigara kullanımı ve bazı toksik maddelere maruz kalınması hastalığa neden olabilir.
  • Enfeksiyonlar: Sitomegalovrüs (CMV), Epstein-Barr virüs (EBV) gibi virüslerin geçirilmesinden sonra bağışıklık sisteminin vücuda karşı savunma göstermesi lupusu meydana getirebilir.
  • Hormonlar: Östrojen gibi hormonlaron düzeyinde dengesizlik olması neden olabilir.
  • Bazı İlaçların Yan Etkileri: Kinidin, hizralazin ve bazı romatizma hastalıklarında kullanılan ilaçlar etken olabilir.

Lupus Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Lupus hastalık olarak tüm vücuda etki ettiği için hastada birçok farklı belirti gelişebilir. Özellikle hastalığın ilk evrelerinde eklemlerde ağrı ve genel hastalık semptomlarına sık rastlanır. Kelebek hastalık belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Özellikle burun ve yanaklarda beliren kelebek benzeri döküntüler çok sık oluşur. Fakat güneşe maruz kalan her cilt bölgesinde döküntü olabilir.
  • Damarlarda iltihaplanma yaşanabilir. Ciltte bulunan küçük damarlar etkilenerek vaskülit adındaki iltihap meydana gelir. Ağızda iltihaplanma ve tırnak altında kanalı lekeler oluşabilir.
  • Saçlarda kalıcı bölgesel dökülmeler olabilir.
  • Soğuk havalarda parmak uçlarında oluşan mor ve beyaz lekelerin meydana geldiği raynaud sendromu gelişebilir.
  • Hem küçük hem de büyük eklem bölgelerinde eklem ağrısı yani artalji olabilir. Özellikle sabahları bu ağrılar daha belirgin olur. Bazı vakalarda ise eklem iltihabından dolayı ısınma, şişme ve kızarıklıklar olabilir.
  • Kaslarda iltihap ve ağrılar baş gösterir.
  • Vakaların %70’inde böbrek tutulumu olur. Bu hastalarda idrarda protein ve kan bulguları vardır. Dokularda ödem oluşur ve ileri safhalarda böbrek yetmezliğine kadar giden bir sorun olabilir.
  • Bazı hastalarda epilepsi, denge problemleri ve migren görülebilir.
  • Pankreatit ve sindirim sistemi sorunları sıkça meydana gelir.
  • Akciğer zarı iltihabı ve göğüste ağrı semptomları sıktır.
  • Akciğer iltihabı olması sonucu hastada zatürre çıkabilir.
  • Dalak, karaciğer ve lenflerde büyüme olabilir.
  • Karın zarı iltihabı (periton) nedeniyle karın ağrısı şikayeti gelişir.

Lupus Teşhisi Nasıl Konulur?

Lupus hastalığının belirtileri diğer hastalıklarla benzerlik gösterebileceğinden bu aşamada hekimin detaylı incelemesi çok önemlidir. Hekim öncelikle hastanın tıbbi öyküsünü alır ve fiziki bir muayene yapar. Daha sonrasında ise gerekli gördüğü durumlarda kan testleri ve görüntüleme tetkiklerinden yaralanır. Bu testler şu şekilde sıralanabilir:

  • Tam kan sayımı
  • Böbrek testleri
  • Akciğer grafisi
  • LE hücresi
  • Anti DNA
  • ANA testi

Lupus Hastalığının Tedavisi Var mı?

Lupus hastalığının henüz kanıtlanmış bir tedavisi yoktur. Yapılan tedaviler hastalığın seyrini yavaşlatmak ve hayati tehlikelerini önlemek için uygulanır. Bu nedenle erken teşhis oldukça önemlidir. Çünkü ilerleyen bir vakanın geri döndürülmesi olanaksızdır. Hastaların bazı yaşam düzenlemeleri yapmaları da hastalığı tetikleyen faktörleri azaltmaya yardımcı olabilir.

  • Dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanılması
  • Sigara kullanımın bırakılması
  • Düzenli egzersiz yapılması
  • Günlük beslenmede tuz miktarının azaltılması
  • Güneşe doğrudan maruz kalınmaması ve dışarı çıkıldığında krem veya koruyucu şapka kullanılması
  • Fosfor, kalsiyum ve D vitamini gibi takviyelerin alınması

Tedavi her hastada farklı seyrettiği için kişiye özel olarak planlanır. Lupus hastalığında kullanılan ilaçlar vücutta meydana gelen iltihaplanmalar için iltihap giderici özelliktedir. Bağışıklık sistemi baskılanması için de steroid grubundaki ilaçlar hekim tarafından verilebilir. Bazı hastalarda kan pıhtısı oluşma riski bulunabilir onlar için de kan sulandırıcı ajanlar yazılabilir.

Çerez Tercihlerinizi Seçin

Sitemizde size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanılmaktadır. Detaylar için Çerezlere İlişkin Adınlatma Metni'ni inceleyebilir veya çerezleri özelleştirebilirsiniz.