Tırnak Mantarı Nedir? Neden Olur?

El ve ayaklarda görülen tırnak mantarı yaygın olarak rastlanılan bir mantar enfeksiyonudur. Kimi zaman ağrısız seyreden bu hastalık tedavi edilmediği zaman ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Peki, sıkça görülen tırnak mantarı neden olur? Dilerseniz yazımıza göz atalım.

Yayınlanma Tarihi 26 Temmuz 2021
Okunma Süresi 11 dk
Güncellenme Tarihi 26 Temmuz 2021
Makaleyi Paylaş
14 bin’den fazla hekimin, 5,2 milyon’dan fazla hastanın tercihi #bulutklinik

Tırnak Mantarı Nedir?

Tırnak mantarı diğer adı ile onikomikoz, bireylerde yaygın bir şekilde görülen el ve ayak tırnaklarının uç kısımlarının altında beyaz ya da sarı bir nokta şeklinde başlayan bir mantar enfeksiyonudur. Ayak ve el tırnak mantarı tedavisi yapılmadığı zaman deri içinde derinleşerek tırnağın kalınlaşmasına veya tırnak kenarlarının parçalanıp dağılmasına neden olabilir. Bu döneminde ağrısız olan enfeksiyon ileri safhalarda ağrıya yol açabilir. Tek bir tırnakta oluşabilen bu mantar birden fazla tırnağa da yayılabilir. Hafif seyreden mantarlı tırnak vakalarında bir ağrı yoksa kişinin tedaviye ihtiyacı olmayabilir. Ancak ağrı, kötü koku ve tırnakta şekil bozukluğu bulunuyorsa düzenli bir bakım ve tedaviye ihtiyaç olabilir. Fakat tedavi başarılı olsa dahi tırnak mantarı sıklıkla tekrarlayan bir rahatsızlıktır.

Tırnak Mantarı Neden Olur?

Ayak ve el tırnağında mantar oluşmasına farklı mantar organizmaları neden olur. Bunların en yaygın olanı ise dermatofit ismindeki mantar türüdür. Yanı sıra farklı maya ve küf çeşitleri de bu enfeksiyona yol açabilir. Tırnak mantarı nasıl oluyor? Sorusuna verilecek cevaplar ise şu şekilde sıralanabilir:

  • Tırnakların sıkça nemli ve ıslak koşulara maruz kalması enfeksiyona neden olabilir.
  • Tırnaklarda mantar her yaşta oluşabilir fakat yaşlandıkça tırnak yapısının zayıflaması kırılgan bir yapıda olmasına neden olur. Bu da mantar oluşumuna sebep olabilir.
  • Ayak parmaklarındaki kan akışı ellerden daha az olduğu için enfeksiyonun ayaklarda görülme olasılığı daha fazladır.
  • Erkeklerde kadınlardan daha fazla görülme olasılığı bulunur.
  • Kişinin sigara içmesi tırnak mantarı enfeksiyonlarına sebep olabilir.
  • Ayakları terleten ayakkabı giyilmesi mantar enfeksiyonuna neden olabilir.
  • Uzun süre ayak kapalı ve terli faaliyet yaptıkları için sporcularda mantar problemi daha yaygındır.
  • El ve ayaklarını hijyenik ve kuru tutmayan kişilerde mantar görülme oranı fazla olabilir.
  • Tırnakları bazı nedenlerden dolayı zarar gören kişilerde mantar enfeksiyonu oluşabilir.
  • Bağışıklık sistemi zayıfladığı zamanlarda kişilerde el ve ayak tırnak mantarı oluşma riski yüksektir.
  • Sedef, diyabet ya da periferik arter hastalığı olan kişilerin tırnak mantarı geçirme olasılıkları artar.

Tırnak Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Sıkça görülen tırnak mantarı belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

  • Kurumuş, parçalanmış, pürüzlü veya kalınlaşmış tırnak yapısı
  • Tırnak üzerinde beyaz veya sarı lekelerin bulunması
  • Küçük darbelerde dahi kolayca kırılabilen tırnaklar
  • Tırnakların parlaklığını kaybetmesi ve koyu bir hal alması
  • Mantar enfeksiyonundan dolayı kötü bir koku yayması
  • Tırnağın şekli bozuk bir şekilde uzaması

Tırnak Mantarı Enfeksiyonu Nasıl Teşhis Edilir?

Ayakta veya elde tırnak mantarı teşhisi için doktor öncelikle kişinin tırnaklarını inceler. Daha sonra ise tırnaktan parça alabilir ya da altında bulunan kalıntılardan parça alarak hangi tür bir enfeksiyon olduğunu öğrenmek adına örneği labaratuvara gönderebilir.

Sedef, maya veya bazı diğer bakteriler tırnak mantarına benzer belirtiler gösterebilir. Bu yüzden tırnakta oluşan mantarın doğru teşhis edilmesi için nedeninin iyi saptanması gerekir.

Tırnak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?

Uzun bir süre ağrı vermeyen vakalarda kişiler tırnak mantarı tedavisi için doktora başvurmayabilir. Ancak bu süreçte geniş bir bölgeye yayılabilen bu problem daha sonra ağrılı ve daha riskli sonuçlara neden olabilir. Bu yüzden erken müdahale edilmesi hastalığın daha kolay tedavi edilmesini sağlayabilir.

El ve ayak mantarı tedavisi kişideki mantarın çeşidine ve rahatsızlığın ağırlığına göre değişir. Yöntem olarak ilaç tedavisi ya da cerrahi tedavi seçenekleri bulunur. Tedavi uzun bir döneme yayılabilir. Ayrıca iyileşme olsa bile mantarın tekrarlama durumu yüksektir.

Doktor hastaya ağızdan alınan veya doğrudan tırnağa uygulanan mantar önleyici (topikal antifungal) ilaçlar verebilir. Ya da tedavinin daha etkili olması ve hızlı sonuç vermesi için her ikisini birden de reçete edebilir. Oral yolla alınan antifungal ilaçlar genellikle daha hızlı sonuç vererek tırnağın temizlenmesine yardımcı olur. Tırnak mantarlı kısmı uzadıkça atarak yeni ve temiz kısmın gelmesi sağlanır. İlaçlar genellikle 6-12 hafta arası kullanılır. Tırnak tamamen uzayıp atılmadan genellikle sonuç belli olmayabilir. Enfeksiyonun tamamen temizlenmesi ise 4 ay veya daha fazla bir süre içinde olabilir.

Bazı vakalarda, doktor hastaya mantar önleyici bir oje yazabilir. Bu oje formundaki ilaç genellikle 7 gün boyunca mantar olmuş tırnağa ve çevre derisine sürülür. Daha sonra tırnakta biriken oje katmanları alkol ile temizlenir. Bu şekilde 1 yıl boyunca her gün kullanılması gerekir.

Başka bir tedavi seçeneği ise tırnak mantarı için krem uygulamasıdır. Bu tedavide bir törpü yardımıyla mantarlı tırnak inceltilir ve üzerine krem uygulanır.

İlaç tedavilerine rağmen ağrılı ve iyileşme göstermeyen vakalarda ise doktor tırnağın tamamen çıkarılmasını önerebilir.

Tırnak Mantarına Ne İyi Gelir?

Tırnak mantarını önlemek veya ilerlemesini engellemek adına bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

  • Hava alan ve ayağı sıkmayan ayakkabılar giyilmesi
  • Terleyen ayaklara sahipseniz sıklıkla çorap değiştirilmesi
  • Yüzme havuzu, sauna ve hamam gibi yerlerde çıplak ayakla yere basılmaması
  • Her gün ayakların yıkanıp kurulanması
  • Tırnakların düzenli bir şekilde kesilmesi
  • Tırnak bakım ürünlerinin başka kişilerle paylaşılmaması
  • Ayakkabıların içine mantar önleyici pudra dökülmesi

Tırnak Mantarı Nedeniyle Oluşabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

Önemli derecede ilerleme göstermiş bir tırnak mantarı enfeksiyonu kişide aşırı ağrı ve tırnaklarda kalıcı bir hasara yol açabilir. Özellikle şeker hastalığı gibi bağışıklığı baskılanan kişilerde enfeksiyon vücudun başka bölgelerine de yayılabilir. Bu yüzden diyabetli kişilerde ayaklarda oluşan herhangi bir küçük yaralanma bile tırnak mantarı ve birçok farklı enfeksiyona karşı komplikasyon oluşmasına neden olabilir. Bundan dolayı şeker hastalığı olan kişiler eğer tırnak mantarı problemi yaşıyorsa derhal doktora muayene olmaları gerekir.

Çerez Tercihlerinizi Seçin

Sitemizde size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanılmaktadır. Detaylar için Çerezlere İlişkin Adınlatma Metni'ni inceleyebilir veya çerezleri özelleştirebilirsiniz.