Vajinal Mantar Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kadınların %75'inde görülen vajinal mantar enfeskiyonu; ağrı, akıntı ve şişliğe neden olan bir rahatsızlıktır. Bazı çeşitleri basit tedaviler ile iyileşebilen bu rahatsılığın çoğu tekrarlama eğilimindedir. Peki, kadınların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen vajinal mantar nasıl tedavi edilir? Detaylar yazımızda.

Yayınlanma Tarihi 12 Ağustos 2021
Okunma Süresi 11 dk
Güncellenme Tarihi 12 Ağustos 2021
Makaleyi Paylaş
14 bin’den fazla hekimin, 5,2 milyon’dan fazla hastanın tercihi #bulutklinik

Vajinal Mantar Nedir?

Vajinal mantar enfeksiyonu diğer adı ile kandidiyazis, vajinada ve vulva adı verilen çevre dokularda aşırı kaşıntı, tahriş ve akıntıya sebep olan bir enfeksiyondur. Bu süreçte enfekte olan dokularda kandida adındaki mantar hücreleri kontrolsüzce çoğalır. Yaygın olarak görülen bu vajinal enfeksiyon kadınların hayatında en az 1 kez karşılaştıkları bir durumdur. Ayrıca bir kez geçirildiğinde tekrarlama olasılığı da çok yüksektir. Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olarak bulunmaz, hatta cinsel aktifliği bulunmayan kadınlarda daha fazla görülebilir. Fakat düzenli olarak cinsel aktivitesi olan kişilerde bu mantara yakalanma riski artabilir. Basit ilaç tedavileri ile düzelebilen vajinada mantar oluşumu, bir yılda 4 kereden fazla tekrar ediyorsa daha uzun süreli bir tedavi uygulanır.

Vajinal Mantar Neden Olur?

Genital mantar oluşumundaki en büyük etken kandida albikans adındaki mantardır. Kandida normal şartlarda vajinal alanda doğal olarak mevcut olan bir mikroorganizmadır. Vajinanın doğal florasında bulunan lactobacillus bakterilerinin görevi ise kandidanın miktarını kontrol altına almaktır. Fakat vücutta bazı nedenlerden dolayı yararlı bakterilerin sayısını azaltarak çalışmasını engelleyen durumlar olabilir. Bu durum kandidanın çoğalmasına neden olarak enfeksiyona yol açabilir. Enfeskiyon nedenleri şu şekilde sıralanabilir.

  • Antibiyotik kullanımı
  • Gebelik
  • Diyabet
  • Stres
  • Uykusuzluk
  • Sağlıksız beslenme
  • Zayıflamış bağışıklık sistemi
  • Yanlış genital bölge hijyeni
  • Doğum kontrol hapları
  • Östrojen seviyesini yükseltmek için yapılan tedaviler
  • Adet dönemi öncesi yaşanan hormonal dengesizlik
  • Dar, sıkı ve naylon iç çamaşırı giyilmesi
  • Yüzme sonrası ıslak mayo ile durulması
  • Genital bölge florasını bozan sabun kullanımı

Vajinal Mantar Belirtileri Nelerdir?

Vajinal mantar enfeksiyonu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

  • Genital bölgede kaşıntı ve yanma
  • Vajinal bölge çevresinde bulunan vulvada kaşıntı
  • Cinsel ilişki esnasında ağrı
  • Vajina çevresinde döküntü, şişlik ve kızarıklık
  • İdrar sırasında yanma
  • Sık sık idrara çıkma isteği
  • Olağan dışı beyaz-gri arası topaklı bir akıntı

Belirtiler sonucunda kaşınmayla vulva derisinde soyulma ve biraz kanama olabilmektedir.

Vajinal Mantardan Korunmak için Neler Yapılabilir?

Genital bölgede mantar olasılığını azaltmak için kişilerin bazı önlemler alması gerekir. Bu tedbirler şu şekilde sıralanabilir:

  • %100 pamuklu ve dar olmayan iç çamaşırı tercih edilmelidir.
  • Viral enfeksiyonlarda gerek olmadığı halde antibiyotik kullanılmamalıdır.
  • Aşırı sıcak su ile banyo yapılmamalıdır.
  • Dar pantolon, iç çamaşırı veya külotlu çorap tercih edilmemelidir.
  • Mayo ve benzeri kıyafetler ile ıslak olarak uzun süre geçirilmemelidir.
  • Genital banyo köpüğü veya tampon gibi vajinal florayı bozan ürünler kullanılmamalıdır.

Bulaşıcı bir hastalıktır. Ortak kullanılan çamaşırlar, tuvalet, havuz, hamam, sauna, duş gibi yerlerde bulaş olabilir. Ayrıca cinsel ilişki ile de bulaşabilmektedir. Cinsel birliktelik sonrası erkeğe geçebilir. Fakat aynı belirtiler görülmez.

Vajinal Mantar Nasıl Teşhis Edilir?

Vajina mantarının teşhisi için doktor ilk olarak hastanın tıbbi öyküsünü dinler. Bu arada daha önce bu enfeksiyonu geçirip geçirmediğini sorar. Daha sonra ise jinekolojik muayene yapar. Hekim bu muayenede; dış genital alan, rahim ağzı ve vajinal duvarı inceler. Muayenenin gidişatına bağlı olarak vajinadan bazı hücreleri alarak, labaratuvara incelenmek üzere gönderebilir. Labaratuvar testi genellikle tekrar eden mantar enfeksiyonu vakalarında istenir.

Vajinal Mantar Tedavisi Nasıl Yapılır?

Farklı mantar türlerinin değişik tedavi yöntemleri bulunur. Bu yüzden doktor hastada bulunan mantar türüne uygun tedaviyi belirleyerek uygular. Mantarın yol açtığı basit enfeksiyonlarda genellikle; antifungal krem, merhem, fitil ya da tablet reçete edilir. Fakat enfeksiyon tedaviden sonra 2 ay içinde nüksederse tekrar doktora gidilmesi ve doğru tedavinin uygulanması gerekir. Bu komplike mantar enfeskiyonlarında ise izlenen tedavi planı şu şekilde olabilir:

  • 14 gün kullanılan fitil, tablet veya krem,
  • Oral yoldan 2 veya 3 doz ilaç,
  • 6 haftalık bir sürede, haftada bir kere oral yoldan ya da uzun süreli bölgesel antifungal ilaç kullanımı uygulanabilir.

Tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonlarında cinsel partnerde de enfeksiyon olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer enfeksiyon şüphesi varsa cinsel ilişki esnasında prezervatif kullanılması gerekir.

Yanı sıra aşağıdaki durumlarda tedavi değişik planlanmalıdır. Bu durumlar şu şekildedir:

  • Hamilelikte mantar enfeksiyonu olanlar
  • Kontrolsüz şeker hastalığı bulunanlar
  • HIV pozitif olan kişiler
  • İlaçlardan kaynaklı zayıf bağışıklığı olanlar

Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmediğinde makata ve kalçaya yayılabilir. Tedaviye geç kalınırsa kronik mantara veya tam iyileşemeyen enfeksiyona dönüşebilir.

Hamilelikte Vajinal Mantar

Tüm kadınlarda olabilen bu durum hamilelikte de meydana gelebilmektedir. Düşük riski bulunan ve bundan dolayı krem, fitil kullanan hamilelerin yakalanma ihtimali daha fazladır. Hamilelikte vajinal mantarın tedavisi için bebeğe zarar vermeyecek ilaçlar tercih edilir.

Vajinal Mantara Doğal Çözüm Yöntemleri Nelerdir?

Bitkisel yöntemlerle birçok vajinal mantar evde tedavi edilebilir. Bu yöntemlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

  • Çay Ağacı Yağı: Yapılan araştırmalar bu yağın mantar enfeksiyonunu öldürücü etkisi olduğunu gösterir. Fakat bu yöntemler uzun sürebilir. Ayrıca belirli bir dozu olmadığı için yan etkileri bilinemeyeceği için en doğru karar herhangi bir vajinal rahatsızlıkta en kısa zamanda uzman hekime muayene olunmasıdır. Bazı kişiler çay ağacı yağı ile ıslatılan tamponu bir gece vajinada bekletir. Ancak keskin özellikteki hassas olan vajina duvarını tahriş edebilir.
  • Yabani Kekik Yağı: Kandidanın çoğalmasını engellediği araştırma sonuçlarınca görülen bu yağı içeren kapsüller vajinaya gece yerleştirilebilir.
  • Probiyotik Takviyeler: Bazı probiyotik takviyelerin fitil formları maya enfeksiyonlarında tercih edilebilir.
  • Doğal Yoğurt: Doğal yapılmış şekersiz ve tatlandırılmamış yoğurt vücuttaki maya dengesini düzenleyebilir.

Fakat, bu doğal yöntemlerin tedavi süresi uzun sürebilir, kesin yanıt vermeyebilir ve belirli bir dozu olmadığı için de yan etkilerinin ne olacağı tahmin edilemez. Bu yüzden vajinal mantar enfeksiyonu geçiren bir kişi vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurmalıdır.

Çerez Tercihlerinizi Seçin

Sitemizde size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanılmaktadır. Detaylar için Çerezlere İlişkin Adınlatma Metni'ni inceleyebilir veya çerezleri özelleştirebilirsiniz.