En yaygın nörolojik rahatsızlıklardan biri olan Alzheimer, beyin hücrelerinin yavaş yavaş yok olması sonucu oluşur. Hastaların eski olayları ve kişileri hatırlayıp yeni yapılanları unutmasına neden olan hastalığın kesin nedeni hala bilinmemektedir. Peki, Alzheimer için tedavi yöntemleri nelerdir? Detaylar yazımızda.
Alzheimer, beyin hücrelerinin zaman içinde ölmesi ile birlikte hafıza kaybı, bunama (demans) ve zihinsel işlevlerin azalmasına neden olan nörolojik bir hastalıktır. Bu nörolojik hastalık en sık görülen demans türüdür. Hastaların düşünce, hafıza ve davranışlarında yavaş yavaş bozulmalar görülür. İlk evresinde basit unutkanlıklar ile kendini gösteren Alzheimer’ın ileri evrelere gelmesi yıllar sürebilir. İlk zamanlarda yakın zamanlı olayları unutan kişi zaman içinde günlük aktivitelerini bile tek başına yapamaz hale gelebilir. Hastalık yaygın olarak 65 yaş ve sütü bireylerde görülse de daha genç kişilerde de saptandığı örnekleri mevcuttur. Bundan dolayı Alzheimer yalnızca yaşlı hastalığı olarak tanımlanamaz.
Alzheimer hastalığı genellikle zihinsel ve davranışsal sorunlara neden olan belirtiler verir. Hastalığın başlangıç dönemlerinde kişi bazı nesnelerin yerlerini veya kişilerin isimlerini unutabildiği basit hafıza problemleri yaşar. Hastalık ilerledikçe oluşabilecek diğer belirtiler ise şu şekilde sıralanabilir:
Bu belirtiler genellikle hastalığın ilk zamanlarındaki durumlardır. Zaman geçtikçe ileri safhalarda hastalar yakın geçmişlerini unutabilir ve aile bireylerini tanıyamaz hale gelebilirler. Bu haldeki hastalar için günlük yaşamlarını devam ettirmede yardımcı bir kişi mutlaka gerekir.
Uzun yıllar boyu araştırmaları devam eden bu demans hastalığının kesin nedenleri henüz tam olarak bilinmez. Fakat hastalığın meydana gelmesinde neden olabilecek bazı risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:
Bu etkenlerin haricinde kadın ve erkek cinsiyetleri arasında yapılan araştırmalara göre kadınların erkeklere oranla Alzheimer olma olasılığının yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca ölen hastaların beyin dokusu incelemeleri neticesinde, beyin hücrelerinin çevresinde beta amiloid plaklarına rastlanmıştır. Yanı sıra hastalıkla alakalı bilimsel araştırmalar devam etmektedir.
Alzheimer teşhisi için net bir tanı testi yoktur. Bundan dolayı hastalığı teşhis edebilmek için birkaç tıbbi test birlikte yapılır. Şikayetler ile gelen hastalar ile nöroloji klinikleri ilgilenir. Uzman hekim ilk olarak hastanın detaylı bir tıbbi öyküsünü dinler. Yanı sıra yakınlarına da birkaç soru yöneltebilir. Daha sonra hastaya nörolojik fonksiyonlar, duyu, davranış, hafıza, denge ve reflekslerini ölçümleyen bazı testler yapılır. Semptomların başka hastalıklardan kaynaklandığının bertaraf edilmesini sağlamak için de şu testler yapılır:
Bu demas hastalığı genetik bazı hastalıklar ile benzer özellik taşıdığı için gen taraması da yapılabilir. Tüm tanı testleri yapıldıktan sonra Alzheimer hastalığının varlığına ilişkin bulgular kuvvetliyse, ek olarak alzheimer testi de yapılarak teşhis konulur.
Bir çeşit bunama hastalığı olan Alzheimer tedavisi için hastanın yaşı, hastalığın evresi ve yanı sıra bulunan diğer hastalıkların varlığı gibi etkenler göz önünde bulundurularak planlanır. Demans tedavisi için kanıtlanmış kesin bir tedavi yöntemi olmasa da, birtakım uygulamalar ile hastalığın semptomları geriletilerek hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Öncelikle bu hastaların evlerindeki düzen değiştirilmeli ve yalnız yaşamamaları sağlanmalıdır. Evde unutkanlığı önleyen bazı işaretler ile hastaya yardımcı olunmalıdır. Bunlar; etrafa asılacak küçük hatırlatma notları veya dikkat çeken işaretler olabilir. Ayrıca zihinsel simülasyon terapileri ve benzeri psikiyatrik terapiler hafızalarının güçlenmesine, dil becerilerinin gelişmesine ve problem çözmede yardımcı olabilir. Hastanın belirtilerini azaltarak yaşam kalitesinin artmasına yönelik bazı ilaçlar hekim tarafından reçete edilebilir. Bu ilaçlar semptomatik kolinesteraz inhibitörleridir.
Ailesinde Alzheimer öyküsü olan fakat teşhisi konulmamış kişiler, hastalığa etken oluşturabilecek riskler için önlem alabilirler. Bu tedbirlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Bunların yanında bireylerin Alzheimer belirtilerinden birkaçını hissetmesi durumda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmaları ve erken tedaviye başlamaları oldukça önemlidir.
Konu ile ilgili diğer başlıklara da göz atabilirsiniz.
