Günümüzde aile planlaması için kullanılan birçok yöntem mevcuttur. Kadınlar tarafından kullanılan doğum kontrol hapları, bu korunma yöntemleri arasında yaygın olarak tercih edilmektedir. Peki, bu ilaçlar nasıl kullanılır? Ne zaman alınır? Zararları var mıdır? Detaylar yazımızda.
Doğum kontrol hapı, kadınlar tarafından oral yoldan alınarak korunmasız cinsel ilişkiye rağmen yüksek oranda olası gebelikleri önler. Hamilelik için kadın vücudu her ay 28 günde bir kedini yeniler. Düzenli devam eden bu döneme menstürasyon denir. Beyinde bulunan hipotalamus, beyindeki diğer endokrin bezi olan hipofiz bezini uyarır. Bu uyarılma sonrası hipofiz bezi LH ve FSH hormonlarını salgılar. Dolaşım sistemi ile yumurtalık rezervine giden hormonlar, yumurtaların bir kısmının çatlamasını sağlar. En sağlıklı olan yumurta, yumurtalık ile rahim arasında bulunan fallop tüplerine gider. Bu süreçte cinsel ilişki esnasında erkek üreme hücresi sperm, fallop tüplerinde yumurtayı döller ve hamilelik meydana gelir. Doğum kontrol hapları ise içerdiği östrojen ve progesteron hormonları ile yumurtlamanın gerçekleşmesini önler.
İlk kez doğum kontrol hapı kullanımı öncesi mutlaka bir hekime başvurulmalıdır. Doktor kişiyi muayene eder ve kişiye uygun ilacı önerir. Verilen ilaç hekimin belirttiği doz ve süreyle düzenli olarak kullanılmalıdır.
Bu haplar 21 ve 28 tabletten meydana gelir. Doğum kontrol hapı kullanımı başladığı andan itibaren her gün aynı saatte alınır. Kutu bittiği zaman adet kanaması için bir hafta ara verilmelidir. Adet kanaması bittiğinde ise ilaç alımı aynı düzende devam eder. Adet kanaması için beklenilen süreçte kanama olmaması halinde gebelik testi yapılmalıdır. İlaç kullanırken gebe kalınması ender olan bir durumdur. Ancak gebe kalarak ilaç alınması bebeğe zarar veren sonuçlar doğurur. İlaç içildikten hemen sonra kusmak veya kullanım saatini 12 saat geciktirmek etkinliğini azaltır.
Doğum kontrol hapı ne zaman korumaya başlar veya ne zaman kullanılır? Soruları oldukça merak edilen konulardır. Bu ilaç düzenli bir şekilde kullanıldığı takdirde hemen etki sağlar. Fakat her bireyin hormon dengesi farklıdır. Bu yüzden ortalama 1 ay sonra kesin etkinliği başlar. Genellikle 21 tabletten oluşan bu haplar 21 gün boyunca her gün alınmalıdır. Ardından 7 gün ara verilerek adet kanaması beklenir ve korunma için tekrar başlanır.
Doğum kontrol hapı alındıktan sonra ne zaman ilişkiye girilir? Bu ilacı kullanırken hamile kalma ihtimali var mı? Soruları kadınlar tarafından sıkça sorulan sorulardır. Bir kadın doğum kontrol hapı alındıktan sonra etkisini hemen görebilir. Ancak hormonların düzenlenmesi için ortalama 1 ay geçmesi önerilir. Bu yüzden 1ay süre ile cinsel ilişkide kondom kullanılması da tavsiye edilir. İlaç uygun kişilerin doğru kullanımı ile % 0,3, yanlış kullanımda ise % 8 gebelik riski taşır. Dolayısıyla bu hap ne kadar doğru kullanılırlarsa kullanılsın her korunma yöntemi gibi az da olsa hamilelik olasılığı vardır.
Bu haplar her ne kadar hamile kalmayı önlemek için kullanılsa da, adet kanamasını da geciktirici etkisi vardır. Bireyler çoğunlukla tatil veya yoğun iş dönemlerinde adet olmayı önlemek için bu ilaçları içerler. 1 yıl içinde 1-2 kullanım için doğru olsa da bu amaçla sık almak vücuttaki hormon dengesini bozar. Bu yüzden adet geciktirmek için ilaç kullanımı için mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Halk arasında zararları diye bilinen doğum kontrol hapı yan etkileri şu şekildedir:
Bu etkiler genellikle ilacın ilk kullanımı sonrası ilk aylarda olur. Daha sonra vücut alıştıkça yavaş yavaş azalır. Etkilerin geçmemesi halinde ise hekime danışılması gerekir.
Bu ilaç etkili bir korunma yöntemi olsa da bazı kişiler için kullanımı kesinlikle önerilmez. Bu gruptaki kişiler şunlardır:
