Gün içerisinde, yoğun çalışma ortamında, uzun süre ayakta durmak veya oturmak, sınırlı hareket etmek, hızlı hareket ederken ayağı bir yere çarpma gibi durumlar, ayakta şişmeye neden olabilir. Ayak şişmesi hemen hemen herkeste görülebilen bir sorundur. Uzun vadeli veya sürekli şişme durumları altında yatan bir sağlık sorununu belirlemek ve uygun tedaviyi almak için bir uzmana danışmalıdır.
Ayak şişmesi, ayaklarda, ayak bileklerinde ya da bacaklarda aşırı seviyede sıvı birikimi sonucunda meydana gelen bir durumdur. Genellikle sıvı dengesinin bozulmasından dolayı oluşmaktadır. Sıklıkla yaşlılarda ve yetişkinlerde görülmektedir.
Vücutta ödem tutan yerlerin başında ayak ve ayak bilekleri gelir. Dokular arasında biriken sıvının çoğalması ve dokuları taşıyamaması bacakta ödem oluşmasına neden olur. Ayak üstü şişmesi veya bacaktaki şişkinliğin sebebi genellikle ödemden kaynaklanabilir ancak tek neden bu olmayabilir. Ayak şişmesinin neden olan durumları şu şekilde sıralandırabiliriz:
Uzun süre boyunca ayakta durmak ya da oturmak
Yaralanma ya da enfeksiyon oluşması
Hamilelik süreci
Vücutta sıvı tutulması
Aşırı kilo, obezite
Hormonal değişiklikler
Gün içerisinde uzun süre ayakta durmak veya oturmak, kan dolaşımını etkileyebilir aynı zamanda vücut sıvılarının ayaklarda birikmesi ayak şişmesine yol açabilir.
Ayakta meydana gelen bir yaralanma veya enfeksiyon, dokuların iltihaplanmasına ve şişmeye neden olabilir.
Gebelik sırasında, vücutta artan kan hacmi ve rahmin baskısı nedeniyle ayak şişmesi meydana gelebilmektedir.
Vücutta sıvı tutulması, kalp yetmezliği, böbrek sorunları veya karaciğer hastalığı gibi durumlarla ilişkili olabilir. Bu durumda, vücut normalden daha fazla sıvı tutar ve bu da özellikle ayak ve bacaklarda şişmeye neden olabilir.
Aşırı kilo, obezite durumlarında ayaklara, ayak bileklerine baskı artmaktadır. Oluşan baskı nedeniyle şişme meydana gelebilir.
Hormonal değişiklikler, özellikle adet döngüsü sırasında, sıvı tutulumuna neden olabilir.
Damarlarda yeterli seviyede kan pompalanamadığında, bacaklarda kan birikimi meydana gelebilir. Bu durum, damar yetersizliğinden kaynaklanabilir. Bacaklardaki damarın belirginleşmesi, varis veya damar genişlemesinin bir belirtisi olabilir.
Varis, pıhtılaşma sorunlarından kaynaklanabilir. Bu sorunun temel nedeni, kılcal damarlardaki problemlerden veya toplardamar genişlemesinden kaynaklanabilir. Bu tür durumlar hemen tedavi edilmelidir.
Ayağı zorlamak, yaralanmak, uzun süreli olarak ayakta durmak, ayağa darbe almak, ayak bileği bölgesinde meydana gelen enfeksiyon, kullanılan ilaçlar, geçirilen ameliyat gibi nedenlerden ayak bileği şişebilmektedir.
Şişme durumunda kendiniz bazı tedavi yöntemleri uygulayabilirsiniz. Ayaklarınızı yukarı kaldırmak. Bacak egzersizleri yapmak. Buz tedavisi uygulamak bu yöntemlerdendir.
Tek bir ayakta (sağ veya sol ayakta) meydana gelen şişme, çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Dolaşım sorunları, özellikle kan dolaşımındaki bozukluklar veya venöz yetmezlik, tek bir ayakta şişmeye neden olabilir. Lenfödem, lenf sıvısının tek bir bacakta birikmesi sonucu ortaya çıkabilir.
Yaşlılarda ayak şişmesi, bir dizi faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle yaşla birlikte gelişen fizyolojik değişiklikler, kronik sağlık sorunları veya yaşam tarzı faktörleri ile ilişkilidir.
Hamilelikte yaygın görülen bir durumdur. Gebelik sürecinde alınan kilo sonrasında, uzun süreli ayakta kalmak, yeterli su içmemek gibi nedenler şişmeye yol açar. Bazı durumlarda hormonal değişiklik, kullanılan ilaçlar diğer nedenlerden meydana gelebilmektedir.
İlk 6 aydan sonraki zamanlarda bacak şişmesi önemlidir. Anne karnındaki bebeğin bir tarafa yüklenerek asimetrik durması o bacakta ciddi ağrı oluşmasına neden olur. Baskıya bağlı olarak kan akımı yavaşlayabilir ve toplardamarda kan pıhtıları oluşmasına neden olabilir. Bu durumlardan dolayı hamileliğin 6. ayından sonra oluşan ağrılarda doktorunuza danışmalıdır.
Ayak şişmesini hafifletmek veya önlemek için birkaç basit önlem uygulanabilir. Ancak, eğer ayak şişmesi sürekli veya şiddetli bir şekilde devam ediyorsa, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir. Uygulanabilecek yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
Egzersiz ve hareket
Tuz alımını azaltma
Su tüketimi
Bol kıyafetler tercih etmek
Kiloya dikkat etmek
Düzenli olarak yürüyüş yapmak veya ayakları çevirmek gibi hafif egzersizler, dolaşımı artırabilir ve ayak şişmesini azaltabilir.
Tuz, vücutta sıvı tutulumuna neden olabilir. Bu nedenle, tuz alımını azaltmak önemlidir. Hazır gıdalardan kaçınıp tuzlu yemekleri sınırlamak faydalı olabilir.
Yeterli miktarda su içmek, vücuttaki sıvı dengesini korumaya yardımcı olabilir. Ancak, aşırı sıvı alımından kaçınılmalıdır.
Dar ve sıkı ayakkabılar, çoraplar veya kıyafetler, dolaşımı kısıtlayabilir ve ayak şişmesini artırabilir. Rahat ve geniş giysiler tercih edilmelidir.
Vücut ağırlığı kan dolaşımını etkilemektedir. Bu nedenle kiloya dikkat etmek önemlidir.
Ayak şişmesi, birçok kişinin yaşayabileceği yaygın bir durumdur. Uzun süre ayakta durmak, uzun süre oturmak, sıcak hava, hormonal değişiklikler, hamilelik veya yoğun egzersiz gibi durumlar ayak şişmesine neden olabilir. Genellikle bu tür durumlar geçici olup, dinlenme, bacakları yükseltme veya sıvı alımını artırma gibi basit önlemlerle hafifletilebilir.
Ancak, ayak şişmesi sürekli, şiddetli veya başka belirtilerle birlikte ise, bu durumun altında yatan bir sağlık sorunu olabilir. Bu nedenle, eğer kişi sürekli veya şiddetli ayak şişmesi yaşıyorsa, bir sağlık profesyoneli ile görüşmesi önemlidir.
Ayak şişmesi ile ilgili rahatsızlıklarda ortopedi bölümüne başvurulmalıdır. Bulutklinik ile doktorlarımızdan online randevu ve yüz yüze randevu alabilirsiniz.
Ayak şişmesi genellikle tehlikeli bir durum değildir. Ancak, bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilmektedir.
Kalp yetmezliği, böbrek sorunları, dolaşım bozuklukları, venöz yetmezlik, lenfödem veya diğer ciddi sağlık sorunları, ayak şişmesine neden olabilir.
Eğer ayak şişmesi şiddetli, ani ve sürekli bir şekilde ortaya çıkıyorsa veya diğer belirtilerle birlikteyse (örneğin, nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi), derhal bir sağlık profesyoneliyle iletişime geçmek önemlidir.
