Cilt kanseri diğer kanserler arasında yaygın olan bir kanser türüdür. Ülkemizde cilt kanserinin görülme oranı; her 100 bin erkekte 1,9 , her 100 bin kadında ise 1,3 olarak bulunur. Bu kanser türünde ölüm riski ise her 100 hastada 1 olarak tahmin edilir. Peki, cilt kanseri belirtileri nedir? Nasıl tedavi edilir? Detaylar yazımızda.
Melanin ismindeki renk pigmentleri cilde rengini veren melanosit hücreleri tarafından üretilir. Melanosit hücrelerinin kontrolsüz olarak bölünüp çoğalması ile meydana kanser türüne cilt kanseri denir. Bu kanser melanom ya da melanoma olarak da tanımlanır. Hastalık genellikle güneşin zararlı ışınlarına doğrudan maruz kalınması sonucu görülür. Fakat bu kanser türü yalnızca cildin güneş görebilecek yerlerinde olacak anlamına gelmez. Vücudun diğer kısımlarında da görülme olasılığı her zaman bulunur. Diğer kanser türlerinde olduğu gibi cilt kanserinin tedavi edilebilmesi için de erken tanı büyük önem taşır. Bu yüzden ciltte meydana gelen kanser belirtilerinin erken fark edilmesi ve değerlendirilmesi oldukça önemlidir.
Melanom, hiçbir belirti vermeksizin normal deri üzerinde meydana gelebileceği gibi önceden ciltte bulunan bir ben üzerinde de gelişebilir. Bu yüzden vücuttaki benlerin konumu ve görünümü iyi bilinmelidir ki, değişiklikler anlaşılabilsin. Melanom olan benler, diğer atipik benlerle karıştırılabilir. Diğer anlamaya yardımcı belirtiler; soyulma, sızıntı, kanama ya da ben üzerindeki şişlik veya kabartı gibi ben yüzeyindeki farklılaşmalardır. Yanı sıra kaşıntı, hassasiyet ve ağrı gibi his değişiklikleri de olabilir. Bu gibi benlerin çıkarılması veya yakın olarak izlenmesi gerektiğine ilgili hekim (genellikle dermatolog) karar vermelidir. Benleri takip ederken değişimin kolay tespit edilmesi için ABCD kuralı denilen bir metot uygulanabilir. Bu anlamda şu değişiklikler görülüyorsa doktora başvurulması önerilir:
A (Asimetri)
Renk veya şekil olarak benin bir yarısı diğer yarısından farklıysa
B (Border/Sınır)
Benin sınırları girintili çıkıntılı bir şekilde düzensiz ise
C (Color/Renk)
Benin rengi aynı tonlarda dağılmamışsa (kahverengi, siyah, kırmızı, gri, beyaz gibi renklerin iki ya da daha fazlası bir arada bulunuyorsa veya alacalı bir görünüm varsa)
D (Diameter/Çap)
Ben çapı 6 mm’den büyük ise
Takip edilen bir lezyonun erken tanı ve doğru tedavi ile tamamen kontrol edilebildiği ve kesin kurtuluş imkanı olduğu unutulmamalıdır.
Cilt kanserlerinde risk yaratacak unsurlar şu şekilde sırlanabilir:
Bu rahatsızlık daha çok açık tenli ve kolay çillenen bireylerde görülürse de esmer ten rengi olan kişilerde de cilt kanseri olmamalarına karşı bir garanti oluşturmaz. Esmer olan bireylerde melanom daha fazla ayak tabanı ve avuç içinde, tırnak altında ya da çok nadir olarak ağız içinde oluşabilir.
Birçok etken cilt kanseri sebepleri arasında yer alabilir. Bu durumlardan bazıları şu şekilde sırlanabilir:
Cilt kanseri için erken teşhis oldukça önemlidir. İlk olarak bireyin kendisini muayene etmesi gerekir. Bunun için birey aydınlık bir yerde vücutlarındaki değişiklikleri tespit edebilir. Vücutta görülemeyen alanlar için de bir el aynası kullanılabilir. Yapılan kontroller neticesinde daha önce bulunmadığı anlaşılan leke, ben veya lezyonlar için bir dermatologdan randevu alınmalıdır. Bu muayenede vücuttaki değişimler doktor tarafından incelenir. Dermatoskopi denilen yöntem ile yapılan muayenede, derinin ilgili kısımları mikroskopla detaylı bir biçimde incelenir. Vücutta meydana gelen lezyon ya da benler muayene sonrası cilt biyopsisi de yapılabilir. Bu işlemde ilgili yerden parça alınarak kanserli bir hücre olup olmadığı kontrolü yapılır. Çıkan neticede eğer kanserli hücre ise hangi tür cilt kanseri olduğu tespit edilir.
Cilt kanseri tedavisinde en temel tedavi uygulaması cerrahidir. Fakat bunun yanı sıra birlikte veya tek başına uygulanabilen kemoterapi, immunoterapi ve radyoterapi yöntemleri de tercih edilebilir. Tedavi planı kanser evresine, tümörlü lezyonun özelliklerine ve hastanın taşıdığı riske göre yapılır.
Cilt kanserinden korunmak için yapılması gereken bazı kolay tedbirler bulunur. Bunlar şu şekilde sırlanabilir:
