Toplumda ortalama binde iki oranında görülen crohn hastalığı, ciddi problemlere neden olarak yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren kronik bir hastalıktır. Sindirim sisteminin tümünde oluşma ihtimali olsa da, genellikle ince bağırsağın bitiminde oluşur. Nedeni tam olarak bilinmeyen bu hastalık, ömür boyu iyileşmez. Yapılan tedaviler semptomları hafifletmeye yöneliktir. Tedavisi yapılmadığı takdirde ise ciddi birçok sağlık sorununa neden olabilir.
Crohn hastalığı genel olarak ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak ve anüsün meydana getirdiği sindirim sisteminin herhangi bir yerinde gelişebilen iltihabi bir hastalıktır. Ancak yaygın olarak ince bağırsak ve ince bağırsağın kalın bağırsak ile birleşme yerinde gelişir. Erkeklere nazaran kadınlarda daha sık görülen hastalık, genellikle 35-40 yaşları arasında görülür. Yanı sıra ergenlik ve çocukluk döneminde de crohn hastalığı gelişen birçok kişide vardır. Hastalığın geliştiği bölgede kalınlaşma ve ülser diye tanımlanan yaralar iltihabi durumlara sebep olur. Ömür boyu devam eden bu kronik hastalık birçok farklı hastalığın gelişmesine de etken olabilir.
Crohn hastalığında semptomlar kişiden kişiye değişiklik gösterse de, bazı genel belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
Yukarıdaki semptomlar crohn hastalığının erken dönem belirtileridir. Bu dönemde tedavisi yapılmayan hastalık daha da şiddetlenerek aşağıdaki belirtiler de eklenebilir:
Crohn hastalığının neden dolayı kaynaklandığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan bilimsel çalışmalar bazı etkenlerin hastalığın gelişmesinde rol oynadığı düşünülmektedir:
Crohn bulaşıcı bir hastalık değildir. Bazı virüs ve bakterilerin bağışıklık sistemini etkilediğine dair görüşler olsa da, bu konu ile alakalı herhangi bir kesin bilgi bulunmaz. Ayrıca stresli yaşamında hastalığı tetiklediği hakkında kesin olmayan bazı görüşler mevcuttur.
Uzun bir dönem karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve kilo kaybı gibi şikayetlere sahip olan kişilerde Crohn hastalığı araştırılmalıdır. Hastalık için tanı konulmasında şu yöntemlerden yararlanılabilir:
Bazı durumlarda teşhisin kesinleştirilmesi için aynı test birkaç defa tekrarlanabilir.
Crohn ömür boyu devam eden müzmin bir hastalıktır. Hastalığın alevlendiği ve durgunlaştığı bazı dönemleri bulunur. Alevlenme döneminde bazı ilaç tedavileri ve tıbbi beslenme düzeni uygulanır. Hastalar tam olarak iyileşmese de semptomları hafifletilir. Ayrıca crohn hastalarını ortalama %50-70’lik bir kısmı yaşamları boyunca en az 1 defa cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyarlar. Bilhassa ilaç tedavisinden yanıt alınamayan hastalarda cerrahi müdahale tercih edilir. Hastalar ilaçlara ek olarak doktor önerisi ile bazı takviyeleri de kullanırlar. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Anti- Diyareler: İshali hafifletmeye yönelik lif takviyesi içeren ilaçlardır.
Demir Takviyeleri: Kronik bağırsak kanamaları varsa demir alınabilir.
Ağrı Kesiciler: Hekimin yazdığı ağrı kesiciler ağrıları dindirmek için kullanılabilir.
B12 Vitamini: Hastalık B12 vitamin eksikliğine sebep olabilir. Bu yüzden takviye alınması gerekebilir.
Kalsiyum ve D Vitamini: Crohn hastalığı için alınana ilaçlar kemik erimesi riskini yükseltebilir. Bu yüzden D vitamini ve kalsiyum takviyesine ihtiyaç duyulabilir.
Crohn hastalığında her hastanın beslenme biçimi ona özel olmalıdır. Bir hastanın beslenme programı diğerine iyi gelemeyebilir. Ancak genel olarak beslenmede dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde olabilir:
