D Vitamini Nedir?
Vitaminler vücutta çeşitli biyokimyasal görevler için gereklidir. İnsan sağlığı için hayati bir öneme sahip olan D vitamini de bunlardan biridir. Özellikle sağlıklı bir kemik yapısı ve kemik sağlığının devamlılığı için D vitamini varlığı çok önemlidir. Çünkü kemiğin birincil bileşeni kalsiyumun yalnızca D vitamini olması halinde vücut tarafından emilir. D vitamini üretilmesi için güneş ışınlarının, ciltteki bir kimyasalı kalsiferol denilen aktif bir vitamin formuna dönüştürmesi gerekir.
Bu yüzden cildinizin ürettiği D vitamini oranı; günün saatine, mevsime, cilt pigmentasyonuna göre farklılık gösterebilir. Yaşanılan coğrafyaya ve hayat tarzına göre de D vitamin üretiminde azalma veya tamamen yok olma meydana gelebilir.
D Vitamini Ne İşe Yarar?
D vitamininin vücutta birçok önemli işlevi bulunur. Bun görevler şu şekilde sıralanabilir:
- Kas ve kemik sağlığını korur. Kalsiyumun böbreklerden emilimini sağlar ve osteoporozu önler.
- Bağışıklık sistemi için mühimdir. Astım, romatoid artrit, crohn hastalığı, Multipl Skleroz (MS) hastalığı gibi bağışıklık sistemi hastalıklarını engellemede ciddi rol üstlenir.
- Kanseröz hücrelerin büyümesini kontrol altına alarak kolon ve meme kanseri oluşumunu engeller.
- İnsülin sentezine katkı sağlayarak tip 2 diyabetin engellenmesi ve tedavisine destek verir.
- Sedef hastalığı gibi cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
- Kolesterolün düşmesini sağlar ve kalp hastalıklarını önler.
- Depresyon gibi ruhsal psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır.
- Kan pıhtılaşmasını sağlayan etkenlerin sentezinde yer alır.
Günlük D Vitamini İhtiyacı Nedir?
Düzenli olarak güneş ışığı almayan kişilerin çoğu, D vitamini emiliminde sorun yaşarlar. Bu sebeple vitamini eksikliğinde hekim kontrolünde ve gereken dozlarda D vitamini takviyesi alınması ile kemik sağlığının desteklenmesi gerekebilir. Önerilen günlük D vitamini ise;
- 12 aya kadar 400 IU,
- 1-70 yaş arası 600 IU,
- 70 yaşın üzerindeki kişiler için 800 UI önerilir.
D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Vücut için gerekli D vitamininin temel kaynağı güneş ve besinlerdir. Bu yüzden bilhassa kapalı yerlerde çalışanlar, açık tenliler, yaşlılar ve beslenme bozukluğu olan bireylerde D vitamini eksikliği yaşanabilir. D vitamini eksikliği olanlarda görülebilecek semptomlar ise şu şekilde sıralanabilir:
- Yorgunluk halsizlik
- Kemik ve eklem ağrıları
- Değişken ve depresif ruh hali
- Sıkça enfeksiyon geçirme
- Devamlı üşüme
- Tırnak ve saç dökülmesi
D Vitamini Eksikliği Kimlerde Görülür?
- Açık tenli kişiler
- Kapalı yerlerde çalışanlar
- Yaşlılar
- Beslenme bozukluğu bulunanlar
- Yüksek faktörlü güneş kremi kullananlar
- Kapalı giysi giyenler
- Hamile ve emziren kadınlar
- Böbrek hastalığı olan bireyler
- Karaciğer hastalığı kişiler
D Vitamini Kaynakları Nelerdir?
D vitamini ana kaynağı güneştir. Kişilerin ihtiyacı olan D vitamininin %90-95’i güneş ışınları ile sentezlenir. Bu yüzden rllerin, yüzün, kolların ve bacakların haftada 2-3 kez güneş ışığına maruz kalması gerekir. D vitamini kaynağı besinlerden bazıları ise şu şekildedir:
- Somon, uskumru, sardalya gibi yağlı balıklar,
- Kefir, süt, yumurta, tereyağı ve yoğurt gibi süt ürünleri
- Mantar, brokoli, maydanoz gibi sebzeler
- Fındık
- Yulaf, ısırgan otu, avokado gibi gibi besinler sayılabilir.
D Vitamini Fazlalığında Ne Olur?
Kişiye uygun dozda verilen D vitamini güvenli kabul edilir. Fakat vücuda aşırı doz D vitamini alınması bazı problemlere neden olabilir. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Mide bulantısı
- Kusma
- İştahsızlık
- Kabızlık
- Zayıflık
- Kilo kaybı
- Bilinç bulanıklığı
- Kalp ritmi sorunları
- Böbrek hasarı
Bu yüzden D vitamini ihtiyacı mutlaka hekim kontrolünde ve kan tahlili ile belirlenerek alınmalıdır.
Dilerseniz konu ile ilgili videoyu izleyebilirsiniz.
