Kanda en çok bulunan protein türü albümindir. Karaciğer tarafından sentezlenen bu protein, kan yoluyla organ ve dokular arasındaki alışverişte görevi bulunur. Albümin nedir? Ne işe yarar? Detaylar yazımızda.
Kanda bulunan bir protein türü olan albümin, karaciğer tarafından sentezlenir. Büyük proteinler kılcal damarlardan geçemez. Onkotik basınçla büyük proteinlerin dar alanlardan geçmesini albümin sağlamaktadır.
Suda çözülemeyen yağ asitlerinin kan yoluyla taşınmasına yardımcı olmaktadır. Birçok fizyolojik süreç içerisindeki nitrik oksit, oleik, linoleik benzeri yağ asitleri, tedavi amacıyla kullanılan ilaçlar bu protein tarafından taşınır. Birçok görevi bulunan albümin ne işe yarar?
Büyük proteinlerin kılcal damar gibi dar alanlarda geçemediğini belirtmiştik bunun yanı sıra suda zor çözünen yağ asitlerini kan yolu aracılığıyla doku ve organlara taşınmalarını sağlar.
Damar içindeki oluşan basınçla doku boşlukları arasında sıvı dengesini sağlar. Dokularda sıvı birikmesini önleyerek ödem oluşmasının önüne geçer.
Ter, gözyaşı, safra, mide sıvısı, kas, deri gibi dokuların içinde bulunan sıvılarda da bulunmaktadır. Vücutta asit-baz dengesini korur. Karaciğer tarafından sentezlenir. Oksijen serbest radikallerine bağlanır ve bu maddeleri kontrol altına alır. Vücut için zararlı olabilen cıva, nikel, çinko, bakır minerallerinin iyonlarına bağlanıp bu metalleri etkisiz hale getirmektedir.
Seviyesinin düşük ya da fazla olması bazı hastalıkları meydana getirebilmektedir. Susuz kalma, aşırı terleme, yetersiz ve dengesiz beslenmeye bağlı oluşabilmektedir.
Sağlık taramalarında doktor tarafından istenir. Karaciğer, böbrek gibi organlarda meydana gelmiş rahatsızlıkların tanısı için istenebilmektedir. Sağlıklı ve dengeli beslenme durumunun anlaşılması için de istenebilmektedir.
Halsizlik, sarılık, iştah kaybı, bulantı, kusma, sindirim sorunları, ödem, göz kapaklarında şişlik, karın ağrısı, ishal, köpüklü idrar, tırnak diplerinde solukluk, nefrotik sendrom belirtileri gözlemlenirse test istenebilmektedir.
Normal değerlerin üstünde albümin görülmesi yükseklik olarak adlandırılır. Yani 5.5 g/dL üzerinde olması durumunda yükseklikten söz edilir. Genellikle aşırı terleme, ishal, idrar sökücü ilaçların kullanılması ya da diyabetten kaynaklanır. Diyabet nedeniyle vücuttan çok fazla sıvı atılması yüksekliğe neden olabilir. Yükseklik durumunda görülen belirtiler şunlardır:
Kan değerinde normal değerin altında albümin tespit edilirse düşüklükten söz edilir. Düşüklükte onkotik kan basıncı dengelenemez, kandaki hacimli proteinler kılcal damarlardan geçemez. Karaciğer tarafından yeteri kadar sentezlenemediği için düşüklük meydana gelebilir. Bazı durumlarda düşüklük albümin yıkımından kaynaklanır. Ödem yani vücutta sıvı birikimi oluşur. Ödeme bağlı olarak el, ayak bileklerinde ve vücudun bazı bölümlerinde şişlikler meydana gelir. Siroz, hepatit gibi hastalıklar da düşüklüğe neden olabilmektedir. Aşırı alkol kullanılması da karaciğeri etkileyerek vücuda yeteri kadar albümin salgılanamamasına sebebiyet verebilir.
Diyabet, hipotiroid, hipoadrenalizm, mide ülseri, hipofiz bezinden salgılanan büyüme hormonu bozukluğu, beslenme bozukluğu düşüklüğe neden olabilecek durumlardandır. Bu durumların yanı sıra çölyak, kan kaybı, nefrotik sendrom düşüklüğü arttıran durumlardandır.
Düşüklüğün belirtileri ise şu şekildedir:
Düşüklüğe neden olan durum tespit edilmelidir. Karaciğer hastalıkları, kalp yetmezliği, beslenmeye bağlı olarak düşüklük nedenleri değişmektedir. Altta yatan hastalığın tespiti tedavinin önemli bir basamağıdır. Tespit edilen duruma göre tedavi yöntemi değişiklik gösterebilir.
Beslenme düşüklükle doğrudan ilişkilendirilir. Bundan dolayı yeterli ve dengeli beslenme önemlidir. Beslenme bozuklukları bulunabilir. Fındık, yumurta, süt ürünleri, kırmızı ve beyaz et albümini yükselten besinler arasındadır.
Kanda en fazla bulunan proteindir. Laboratuvar veya idrar testi olarak iki şekilde ölçülür. Referans aralığı kan düzeyinde bakılır ve yetişkinlerde 3.4-5.4 g/dL aralığındadır. İdrarda ise 08 mg/dL olmalıdır.