AST yani aspartat aminotransferaz testi, başta karaciğerde meydana gelen hastalıkların tespitinde kullanılır. Alanin aminotransferaz (ALT), aspartat aminotransferaz (AST) karaciğerdeki hasarların ölçülmesinde bakılan değerlerdir. Karaciğer kaynaklı bir hastalık durumu ya da karaciğerin işlevlerini yerine getiremediği durumlarda AST’ye bakılmaktadır. AST nedir? Yüksekliği ne anlama gelir? Detaylar yazımızda.
Karaciğer tarafından üretilen bir enzimdir. Karaciğer hastalığı veya hasarı için AST yani Aspartat Aminotransferaz testi yapılır. Biyokimyasal bir testtir ve rutin kan testleri sırasında da yapılmaktadır. Karaciğer tarafından üretilen, vücutta çoğu organda bulunan enzimlere de AST denilir.
Kalp, beyin, böbrek, kas ve kırmızı kan hücreleri olarak bilinen eritrositlerde de var olan protein, çoğu kimyasal reaksiyonu tetikler ve vücudun sağlıklı olarak işlevini yerine getirmesine yardım eder. AST, kan dolaşımında her zaman bir miktar bulunur. Kandaki düzeyinin ölçülmesi ise Aspartat Aminotransferaz testiyle gerçekleştirilir.
Düzenli sağlık kontrolleri sırasında hasarın oluşup oluşmadığı durumların tespiti için teste ihtiyaç duyulur.
Hasar görmüş karaciğer, kana daha fazla AST katarak seviyenin yükselmesine neden olur. Yükseklik karaciğer veya başka bir organda hastalık olduğunun göstergesi olabilir.
Referans değerler 41 U/L olarak alınır. Yüksekliğe neden olan durumlarda karaciğer kanseri, kronik hepatit, siroz ve safra kanallarındaki tıkanıklıklar gelir. Travmalar, karaciğer yağlanması, aşırı sıcak, güneş çarpması da AST’de yüksekliğe neden olabilmektedir.
Gebelik, ameliyatlar, yoğun egzersiz, kas yaralanmaları, mide kanamaları, hemolitik anemiler, organ yetmezliği, çölyak, obezite gibi hastalıklar da yüksekliği etkilemektedir.
Yüksekliğe neden olan durumlar;
Yükseklik durumunda virüs enfeksiyonu oluşmuş olabilir. Karaciğeri etkileyen durumlara işaret edebilir.
Karaciğerin görevlerinden biri de kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinleri üretmek ve toksik maddeleri parçalayıp vücuttan atılmasına yardımcı olmaktır. Bu görevleri yerine getirebilmek için seviye normal aralıklarda olmalıdır.
Böbrek hastalıkları, diyaliz, diyabetik ketoasidoz, hamilelik, üre yüksekliği, B6 vitaminin eksikliği ileri derece beslenme sorunları AST düşüklüğünün nedenleri olabilmektedir.
Karaciğer ile ilgili tedavilerin durumunu kontrol etmek için test yaptırılmasını isteyebilir.
Yenidoğan bebeklerde hastalıklarda doğru tanı ve erken teşhis önemlidir. Hepatit virüsü ve benzer virüslere bağlı olarak oluşacak hastalıkların ve akciğer fonksiyonunun değerlendirilmesi için bebeklerde AST ve ALT testi yapılır.
Karaciğer veya farklı organlarda hasar, zarar meydana gelmişse yüksekliğe neden olabilir. Karaciğere yük binmesi, toksine maruz kalması yüksekliğe neden olabilir. Kız bebeklerde 10-40 birim/litre, erkek bebeklerde 9-32 birim/litre normal seviyeler olarak kabul edilmektedir.
Biyokimyasal bir test olan AST, cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Normal değerler kadınlarda 15-42 IU/L , erkeklerde 15-50 IU/L kabul edilir.
