Nabız Nedir? İdeal Nabız Kaç Olmalı?

Halk arasında kalp atışı da denilen nabız sayısının belirlenmesi, kolay bir işlem olmasının yanında kişinin sağlık durumuyla ilgili önemli bilgiler sunar. Nabız sayısının yüksekliği veya düşüklüğü ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Peki, ideal nabız kaç olmalı? Detaylar yazımızda.

Yayınlanma Tarihi 11 Mayıs 2022
Okunma Süresi 10 dk
Güncellenme Tarihi 11 Mayıs 2022
Makaleyi Paylaş
14 bin’den fazla hekimin, 5,4 milyon’dan fazla hastanın tercihi #bulutklinik

Nabız Nedir?

Nabız, kalbin dakikada her atışı ile pompaladığı kanın damarlarda meydana getirdiği basınç sayısıdır. Halk arasında kalp atışı da denilen nabız sayısının ideali, yetişkin bireylerde istirahat durumundayken 60-100 arasıdır. Kalpteki bu atış, boyuna ve bileklere dokunulduğunda net hissedilir. Örneğin; kalp 100 defa kasılırsa diğer bir deyişle atarsa, nabız 100 demektir. Normal bir nabız hızı, düzenli bir ritimde atar. Bazı kişilerde bu ritim düzensiz olarak atabilir. Bu ‘düzensiz kalp atışı, aritmi olarak adlandırılır.

İdeal Nabız Kaç Olmalıdır?

Kalp atışı dinlenme halinde daha düşüktür. Egzersiz yapıldığında ise yükselir. Çünkü egzersiz esnasında vücudun daha çok oksijenli kana ihtiyacı vardır. Ayrıca korku ve heyecan gibi stresli durumlarda da nabız yükselebilir. Herkeste aynı olmamakla birlikte ideal nabız 60-100 arasında farklılık gösterir. Yanı sıra çocukların nabız hızı daha yüksektir. Yaş aldıkça kalp atışı düşer. “Nabız kaç olmalı?” sorusunun cevabı;

  • Yenidoğan : 100-160
  • 0-5 Aylık    : 90-150
  • 6-12 Aylık  : 80-140
  • 1-3 Yaş      : 80-130
  • 3-5 Yaş      : 80-120
  • 6-10 Yaş    : 70-110
  • 11-14 Yaş   : 60-105
  • 15 Yaş ve Üstü : 60-100 olarak verilebilir.

Kalp atış hızını etkileyen unsurlar ise şu şekilde sıralanabilir:

  • Yaş
  • Egzersiz
  • Sigara
  • Kafein içeren içecekler
  • Hava sıcaklığı
  • Yatar veya ayakta pozisyonda bulunmak
  • Duygusal durum
  • Vücut ölçüleri
  • İlaçlar
  • Kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, tiroid bezi hastalıkları, kansızlık

Nabız Nasıl Ölçülür?

Nabzınızı en iyi ölçülebildiği bölgeler; bilekler ve boyunda şah damarı başta olmak üzere,

  • Dirsek içi
  • Kasık
  • Şakak
  • Ayağın üst kısmıdır.

Kalp atışını parmakla ölçümlemek için, parmaklar nabzın en iyi hissedildiği yere koyulur. Bunun için avuç yukarı bakacak biçimde el çevrilir. İşaret ve yüzük parmağı başparmağın olduğu kısma bileğe konulur ve hafifçe bastırılır. 15 saniye kontrol edilir ve sayı 4 ile çarpılır veya 30 saniye kontrol edip atış 2 ile çarpılır. Bu şekilde nabız sayısı bulunur. Efor sarf ettikten sonra dinlenmeden kalp atışının ölçülmesi, nabız sayısının normalden yüksek çıkmasına sebep olur. Benzer biçimde stresli olan bir kişinin de nabız sayısının ölçülmesi olduğundan yüksek bulunur. Bu iki halde nabız sayısının yüksek çıkması normaldir. Bu nedenle nabız en az 5 dakika dinlendikten sonra ölçümlenirse daha doğru sonuç alınır.

Yüksek Nabzın Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?

Nabız yüksekliği, kişinin dinlenme durumunda olmasına rağmen kalp atışının devamlı olarak 100’ün üzerinde olmasıdır. Bu duruma taşikardi denir. Taşikardinin nedenleri ise şu şekilde sıralanabilir:

  • Doğumsal kalp hastalıkları
  • Kan akışını etkileyen kan hastalıkları
  • Kalp krizi gibi kalpte meydana gelen sorunlar
  • Ventriküler veya supraventriküler ritim bozuklukları
  • Anksiyete ve stres
  • Tiroit gibi hormonal sorunlar (hipertiroidizm)
  • Ateş
  • Yoğun ve yorucu egzersiz ya da fiziksel aktivite
  • İlaçların yan etkileri
  • Sigara kullanımı
  • Uyuşturucu kullanımı
  • Hamilelik
  • Aşırı kafein tüketimi
  • Aşırı alkol tüketimi
  • Elektrolit dengesizliği
  • Anemi

Yüksek nabız belirtileri de şu şekildedir:

  • Nefes darlığı
  • Bayılma nöbetleri
  • Sersemlik ya da baş dönmesi
  • Göğüste çarpıntı hissi
  • Göğüste ağrı ya da rahatsızlık hissi
  • Egzersiz yapamama

Yüksek nabız sorunu olan kişilerin zaman kaybetmeden bir hekime başvurması önerilir. Nabız yüksekliği, tedavi edilmediği zaman uzun bir müddet sürdüğünde ciddi sorunlara sebep olabilir. Bu problemler; kalp yetmezliği, inme, kalp krizi gibi hayati sorunlardır. Yüksek nabız tedavisinde altta yatan sorunun düzeltilmesi, kalp hızının düşürülmesi ve ilerleyen süreçlerde nabız yüksekliğinin devam tekrarlamaması amaçlanır.

Düşük Nabız Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?

Nabız düşüklüğü durumunda ise istirahat ederken kalp atışı hızının devamlı olarak 60’ın altında seyrettiği görülür. Bu duruma da bradikardi denir. Bradikardi yaşanmasının nedenleri ise şu şekilde sıralanabilir:

  • İlaçların yan etkileri
  • Elektrolit dengesizliği
  • Uyku apnesi
  • Kalp hastalığı gibi altta yatan bir sağlık problemi
  • Yaşlılık
  • Kalbin iletim sistemiyle ilgili problemler

Düşük nabız halinde şu semptomlar görülür:

  • Nefes darlığı
  • Göğüste sıkışma veya ağrı
  • Baş dönmesi ve sersemlik
  • Bayılma
  • Egzersiz yapamama

Düşük nabız sorunu olan bireylerin de bu durumu önemsemesi ve en yakın zamanda bir hekime başvurması tavsiye edilir. Düşük nabız tedavi edilmez ise sürekli düşme ve bayılmalara, kalp yetmezliğine ve ani kalp durmasına sebep olabilir Bu sorunların hepsi yüksek riskli taşıyan hallerdir ve bireyin yaşamını kaybetmesine yol açabilir.

Nabız Nasıl Normale Döndürülür?

Kalbin ileti sistemindeki sorunların dışında nabız anormallikleri çoğunlukla kalp dışı etkenlere bağlıdır. Bu durumların birçoğu ilgili hekim tarafından tedavi edilir. Fakat hastalıktan kaynaklanmayan kalp atış anormalliklerinin düzeltilmesinde asıl görev kişiye düşmektedir. Bu amaçla kişi gereken yaşam tarzı değişikliklerini yapmalıdır. Nabzı normale döndürmek için kişinin yapması gerekenler şu şekilde sırlanabilir:

  • Eğer sigara kullanılıyorsa bırakmalı
  • Kafeinli içeceklerden uzak durulmalı
  • Mümkünse stresten uzaklaşılmalı ya da profesyonel destek alınmalı
  • Düzenli spor yapılmalı
  • Sağlıklı beslenilmeli

Eğer nabız problemi ritim bozukluğundan dolayı yaşanıyorsa kardiyoloğa başvurulması önerilir.

Çerez Tercihlerinizi Seçin

Sitemizde size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanılmaktadır. Detaylar için Çerezlere İlişkin Adınlatma Metni'ni inceleyebilir veya çerezleri özelleştirebilirsiniz.