Öksürük, genellikle üst solunum yolu enfeksiyonları ve diğer birçok hastalıkların sık görülen belirtisidir. Kronikleşen öksürüklerde kişiler huzursuz ataklar yaşayabilir. Hatta kişileri gece uykularından bile kaldırabilir. Tedavisinde başarılı olunması için altta yatan hastalığın bilinmesi oldukça önemlidir. Peki, öksürüğe ne iyi gelir?
Öksürük; vücudun üst solunum yolundan dolayı veya tahriş edici maddeleri boğazdan atmak için yaptığı bir reflekstir. Günlük hayatta ve klinik alanda çokça rastlanılan bir semptomdur. Birçok kişi hayatı boyunca çeşitli öksürük atakları geçirebilir.
Üst solunum yollarına giren toz, alerjen, duman veya kirlilik gibi tahriş edici ajanlar beyne mesaj gönderen sinirleri uyarır ve merkezi sinir sistemini haberdar eder. Bu uyarıyı alan beyin yabancı maddeleri uzaklaştırması için göğüs ve karın kaslarına emir verir. Bu yüzden kaslar kasılarak akciğerdeki havayı öksürük ile ani bir refleks ile dışarı atar. Bu refleksin ara sıra olması gayet sağlıklı bir durumdur. Fakat birkaç hafta boyunca devam eden balgamlı veya kanlı bir öksürük tedavi gerektiren bir tabloya işaret edebilir.
Vücudun doğal bir refleksi olarak solunum yollarını temizlemek için oluşan öksürüğün nedenleri, birçok etkenden dolayı kaynaklanabilir. Bu noktada doğru ayrımı yapabilmek için önemli olan; öksürüğün süresi, tipi ve özelliklerinin yanında oluşan belirtileri de doğru gözlemlemek gerekir. Öksürüğün ciddiyeti bağlı olduğu hastalığa bağlıdır.
Öksürük akut veya kronik olarak meydana gelebilir:
Genellikle üst yada alt solunum yolu hastalıklarından dolayı akut yani 3 haftadan kısa süren öksürük meydana gelir. Nezle ve grip bu enfeksiyonların başında gelir. Akut öksürüğe neden olan hastalıkların bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Uzun süreli devam eden öksürük tipine ise kronik öksürük denir. En belirgin nedeni tütün ürünleri kullanılmasıdır. Kronik öksürük nedenlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Boğazda gıcık bir his meydana getiren ve balgam olmayan öksürük tipine kuru öksürük denir. Yanı sıra sıra ateş, mide bulantısı ve halsizlik yoksa genellikle ciddi bir hastalığın habercisi değildir. Fakat nezle, grip, farenjit, reflü, kalp yetmezliği, geniz akıntısı veya akciğerde su toplanması belirtisi olarak da ortaya çıkabilir.
Uzun süre geçmeyen kuru öksürme akciğerlerde ağrıya ve boğazda tahrişe neden olabilir. Çok şiddetli öksürük atakları baş ağrısı, baş dönmesi hatta bayılmayla bile sonuçlanabilir. Hastalar çoğu kez kuru öksürük nasıl geçer sorusuna cevap ararlar. Buna yanıt olarak yapabilecekleri bazı tedbirler; bol bol su içilmesi, tütün ürünlerinin bırakılması, yaşanılan mekanların havalandırılması ve nemlendirilmesi, alerjik kişilerin antialerjik eşyalar kullanması öksürüğü azaltmaya yardımcı olabilir.
Öksürükle birlikte balgam adı verilen sıvı sürekli geliyorsa buna balgamlı öksürük denir. normal şartlarda mukus solunum yollarını nemli tutmak için salgılanır. Yanı sıra akciğerleri tahriş olmaktan koruyucu bir görevi de bulunur. Fakat grip veya soğuk algınlığı gibi mikroorganizmal nedenlerden dolayı enfeksiyon oluşmasında solunum sisteminde aşırı bir mukus üretimi meydana gelir. Bu yüzden öksürükler beraber ağıza ve genize balgam gelmeye başlar. Bu tip öksürük akut veya kronik bir şekilde oluşabilir.
Vücudun herhangi bir alerjene maruz kalması sonucu verdiği tepki sonucu alerjik öksürük meydana gelir. Devamlı yani kronik kuru öksürüğü olan kişilerde bu genellikle astım veya alerjiden dolayı oluşur. Bu öksürük tipine genellikle; burun tıkanıklığı, hapşırık, göz ve ciltte kaşıntılarda eşlik eder.
Gecenin ortasında özellikle uyku vakti meydana gelen öksürük türüdür. Kişinin uyku düzenini bozduğu için önemsenmesi gereken bir durumdur. Genellikle kuru öksürük türünde yaşanan bu ataklar bazı damlalar ve nemlendiriciler ile rahatlatılabilir. Yanı sıra öksürüğü tetikleyici maddelerden kaçınma, varsa reflü hastalığının kontrol altına alınması ve bol sıvı tüketimi ile azaltılabilir.
Öksürüğe yol açan hastalıkların tedavisinde hekim fiziki muayeneden sonra bir takım testler isteyebilir:
Ağır veya hafif bir şiddette birçok hastalık öksürüğe neden olabilir. Öksürük için bulunan ilaçlar semptomları hafifletse bile altta yatan hastalık tedavi olmadıktan sonra tam anlamıyla bir iyileşme sağlanamaz. Bu yüzden öksürüğü engelleyici tedbirler almak engellemek için oldukça önemlidir. Öksürük için alınabilecek bazı önlemler şu şekilde sıralanabilir:
Bunların yanı sıra öksürüğe iyi gelen meyve ve bitkilerden bazıları:
