Kanda bulunan prokalsitonin miktarının belirlendiği testtir. Enfeksiyon, sepsis gibi hastalıklar PCT testiyle araştırılmaktadır. PCT yüksekliği nedir? Hangi hastalıkların teşhisinde kullanılır? Sorularının cevapları yazımızda.
PCT, kan testidir. Prokalsitonin olarak da bilinmektedir. Vücutta iltihaplanma sonucu ortaya çıkan ve kanda yükselen peptitlerdendir. Bakteriyel ve bakteriyel olmayan fonksiyonların ayrıştırılması amacıyla yapılmaktadır. Kanda bulunan prokalsitonin seviyesini ölçer. Prokalsitonin değerinin yüksek çıkması kişide sistemik enfeksiyon olduğu gösterebilir. Değerin yüksekliğine bağlı olarak enfeksiyonun şiddeti de o kadar yüksektir.
Yüksekliği daha net ve önemli bilgiler verebilir. Bundan dolayı yoğun bakım, yataklı servis gibi bölümlerdeki hastaların sağlık durumları için önemli bilgiler verir.
116 tane amino asitten oluşan bir protein olan prokalsitonin, vücutta tiroit bezinde parafolliküler C hücrelerince üretilip kana verilmektedir. Sağlıklı bir kişide kanda bulunan seviyesi 0,055 ng/mL’den azdır. Kan tahlilinde PCT değeri sonucunda yükseklik ve düşüklük belirlenmektedir.
Bazı sorunlar ya da belirtiler görüldüğünde tahlili yapılabilir. Bu belirtiler şu şekildedir:
Enfeksiyonun bulunduğu bölgeye göre görülen belirtiler de değişebilmektedir. İdrar yolu enfeksiyonlarında sık idrar, idrar sırasında yanma görülebilmektedir. Solunum yolu enfeksiyonlarında ise göğüs ağrısı, öksürük, balgam belirtiler arasındadır.
Değer yüksekse bazı hastalıklar hakkında bilgi verebilmektedir.
Bu değerler hastanın varsa mevcutta olan diğer sağlık sorunlarıyla beraber değerlendirilmelidir. Antibiyotik tedavisi gören bir hastada bu tedaviden dolayı bir yükselme de gözlenebilmektedir.
Bazı sağlık problemlerinde PCT değerinde artış gözlemlenir. Bu hastalıklar:
Enfeksiyon varlığının belirtisidir. Yükseklik enfeksiyon derecesine göre değişir. Bu enfeksiyonlardan en çok görülenleri; sepsis ve menenjittir. Bazen de doku yaralanmalarından da oluşabilmektedir. PCT yüksekliğinin diğer nedenleri:
Astım, Koah atağı, zatürre, yüksek rakımda bulunma ya da kalp durması gibi nedenlerle de artış gözlemlenir.
Doktor tarafından fiziksel muayene yapılır ve şikayetler incelenir. Gerekli durumlarda ek kan tahlilleri ve görüntüleme tetkikleri istenmektedir. Yüksekliğe bağlı olan nedene bağlı olarak tedaviye başlanır. Bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanan bir durumsa kültür testi istenir ve antibiyotik tedavisi uygulanır.
Kanda PCT düşüklüğü enfeksiyon olmadığını veya çok az olduğunu göstermektedir. Bazen viral enfeksiyon veya inflamatuar hastalıklar da değerde düşmeye neden olabilmektedir. Bakteriyel enfeksiyon durumunda bu seviye yükselebilmektedir. Enfeksiyon tedavi sürecinde PCT düşüklüğü gözlemlenir. Doğru antibiyotik tedavisinde de değerde düşme gözlemlenir.
Sağlıklı kişilerde prokalsitonin hızlıca kalsitonine dönüştüğünden dolayı PCT değeri düşük olmaktadır. Değer 0.1 ng/mL’nin altındadır. 0.25 ng/mL seviyesinden yüksek olan değerlerde enfeksiyondan söz edilebilir
