Pulmoner Emboli Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Akciğerlerdeki damarların birinde pıhtı veya başka bir nedenden meydana gelen tıkanıklığa akciğer embolisi yani pulmoner emboli denilmektedir. Vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilen bu durum genellikle bacaklarda oluşan kan pıhtılarından kaynaklanmaktadır. Hızlı tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Göğüs ağrısı, solunum problemleri gibi ciddi belirtileri bulunur. Detaylı bilgi yazımızda.

Yayınlanma Tarihi 11 Ocak 2023
Okunma Süresi 8 dk
Güncellenme Tarihi 11 Ocak 2023
Makaleyi Paylaş
14 bin’den fazla hekimin, 5,3 milyon’dan fazla hastanın tercihi #bulutklinik

Pulmoner Emboli Nedir?

Akciğer embolisi olarak da bilinen pulmoner emboli, akciğerlerde tıkanmış kan damarından dolayı meydana gelen sağlık problemidir. Tedavi edilmediği takdirde hayati tehlikesi bulunan bir hastalıktır.

Sağlıklı bir insan vücudunda kan dolaşımı küçük ve büyük kan dolaşımı olmak üzere iki ana dolaşım sistemi bulunmaktadır. Küçük kan dolaşımı vücuttan toplanan oksijen bakımından fakir kan, kalpten akciğerlere gönderilir. Büyük dolaşımda ise oksijen açısından zengin kanın akciğerden tüm vücuda gönderilmesi sağlanmaktadır.

Damarlarla vücutta taşınan kan bazı durumlardan dolayı pıhtılaşmaya neden olabilir. Pıhtı, vücut içerisinde farklı dokulara ya da organlara taşınarak damar tıkanıklığına neden olmaktadır bu durum ise emboli olarak adlandırılır.

Neden Olur?

Pulmoner emboline sebep olan pıhtılar çoğunlukla bacak toplardamarlarından gelir. Derin ven trombozu olarak isimlendirilen bu durum farklı nedenlerden de kaynaklanabilmektedir. Pulmoner emboli nedenleri genellikle şunlardır:

  • Travmalar, spor, iş kazaları gibi travma yaralanmalarında oluşan kemik kırıkları, kas yırtılmaları kan pıhtılaşmasına neden olabilmektedir.
  • Bazı tıbbi durumlar ve tedaviler, kalp yetmezliği gibi kardiyovasküler hastalıklar pıhtıya neden olabilmektedir.
  • Kateter, uzun süren tedavilerde damar yoluna uygulanan kalıcı kateterler pıhtıya neden olabilmektedir.
  • Ameliyatlar
  • İlaçlar
  • Doğumsal kan hastalıkları
  • Uzun süreli hastalıklar

Pulmoner Emboli Belirtileri Nelerdir?

Oluşan pıhtının büyüklüğüne, oluştuğu yere ve hastanın kalp, tansiyon, astım, şeker gibi rahatsızlıklarının varlığına göre değişmektedir. Hafif embolide hastalarda çok fazla belirti görülmeyebilir, büyük pıhtılarda ise ciddi semptomlar görülür. Pulmoner embolide genellikle görülen belirtiler şunlardır:

  • Nefes darlığı
  • Göğüs ağrısı
  • Öksürük
  • Öksürükle birlikte kan tükürme (Hemoptizi)
  • Solunum hızında artma
  • Çarpıntı, kalp atışında hızlanma ya da zayıflama
  • Halsizlik
  • Yorgunluk
  • Bayılma hissi
  • Aşırı terleme
  • Bacakta şişme, kızarıklık
  • Endişe, huzursuzluk
  • Sırtta ağrı
  • Baş dönmesi
  • Yüzde ve parmaklarda renk değişmesi
  • Mavi dudak ve tırnaklar

Pulmoner Emboli Risk Faktörleri

Risk faktörleri arasında şunlar yer almaktadır:

  • Hareketsizlik
  • Sigara kullanımı
  • Obezite
  • Hamilelik
  • Hormon tedavisi
  • Aile öyküsü
  • İleri yaş

Pulmoner Emboli Tedavisi Nasıl Yapılır?

Görülen her vakada belirtiler aynı şiddette görülmez. Bundan dolayı tanı konulurken zorlanılmaktadır. Tanı aşamasında doktor hastalığa yönelik sorular sorar ardından fiziksel muayene gerçekleştirilir. Aile öyküsü dinlenir ve ek görüntüleme, laboratuvar tetkiklerine ihtiyaç duyulabilir. Gerekli değerlendirmelerden sonra tanı konulur.

Hastalıkla hızlı müdahale önemlidir. Tedavi yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Antikoagülan tedavi: Klinik açıdan iyi durumda olan hastalarda uygulanmaktadır. İlaçlar kanda pıhtı oluşmasını engeller. Doktorun uygun gördüğü dozda 3-6 ay ilaçlara devam edilir.
  • Trombolitik tedavi: Atardamarlardaki pıhtının parçalanmasını hızlandırır. Kanama riski yüksek olan bu ilaçlar genellikle acil, kritik vakalarda tercih edilir.
  • Vena cava inferior (damar) filtresi: Kanama riski yüksek hastalarda ilaç tedavisi uygulanmaz. İlaç tedavisi kullanılan bazı hastalarda tekrar pıhtı oluşumu görülebilmektedir. Bu durumlardan dolayı vena cava inferior filtresine başvurulmaktadır. Bacağa uygulanan küçük bir kesiyle bu damara filtre yerleştirilir. Filtre sayesinde bacaklardaki pıhtının akciğere gitmesi engellenir.
  • Açık cerrahi: Alternatif tedaviler, ilaç tedavilerinin yeterli olmadığı durumlarda, hastanın hayati risk yaşadığı acil durumlarda açık cerrahi yöntemlerle pıhtılar temizlenebilmektedir.

Emboli Olmaması İçin Ne Yapılmalıdır?

Akciğer emboli olmaması için ideal vücut ağırlığı korunmalıdır. Düzenli egzersiz yapılmalıdır. Uzun süreli seyahatlerde sıklıkla mola vermeye dikkat edin. Bol sıvı tüketmeye özen gösterin. Hormon ilaçlarını doktor kontrolünde kullanmaya önem verin. Uzun süreli ayakta kalmanız ya da yatak istirahati yapmanız gerektiğinde varis çorabı kullanmayı tercih edin.

Hastalığın belirtilerini gözlemlediğinizde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız önemlidir.

Çerez Tercihlerinizi Seçin

Sitemizde size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanılmaktadır. Detaylar için Çerezlere İlişkin Adınlatma Metni'ni inceleyebilir veya çerezleri özelleştirebilirsiniz.