İdrar yollarının iltihaplanması sonucu oluşan sistit yaygın bir enfeksiyon hastalığıdır. Erkeklere göre kadınlarda daha fazla görülen hastalığa, kadınların %20'si hayatlarında en az 1 kere yakalanırlar. Çoğu vakada kronikleşen ve tekrar eden bir hal alan sistit, tedavi edilmediği zaman böbreklere kadar yayılarak ciddi tıbbi sorunlara neden olabilir.
Sistit, kadınlarda ve erkeklerde bulunan idrar torbasının yani mesanenin iltihaplanmasıdır. Sıkça bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyondan kaynaklanır. Kadınların idrarı mesaneden dışarıya taşıyan üretra ismi verilen tüpü erkeklerde bulunana oranla daha kısa olduğu için, sistit kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülür. Tedavisi zamanında yapılmadığı takdirde mesane ve böbreklere yayılarak kalıcı zararlar verebilen bir hastalıktır.
Yaygın görülen sistit belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Sistit erkeklerde kadınlara oranla daha az görülür. Tedavisi kolay bir şekilde yapılabilir. Tedaviden olumlu yanıt alınması için altta yatan nedenin bulunması gerekir. Erkeklerde görülen sistit belirtileri ise şu şekildedir:
Normal şartlarda bakteriler anüs ve etrafındaki bölgelerde yaşaralar. Fakat bazı nedenlerden dolayı bu bakteriler alt idrara yollarını aşarak mesaneye ulaşabilirler. Bu alanda dışarı atılabilirler. Mesaneye ulaşan bakteri dışarı atılandan daha fazla ise enfeksiyona neden olabilir. Sistit hastalığı en fazla Escherichia coli (E.coli) bakterisinden kaynaklı gelişir. Bakterilerin dışında mesanenin zarar görmesi veya tahriş olması da bu hastalığa neden olabilir. Genel itibariyle diğer sistit nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Erkeklerde ve kadınlarda sistit belirtilerinin bir veya bir kaçı olduğu zaman hemen bir üroloji doktoruna başvurmaları gerekir. Doktor yapacağı bir idrar tahlili ile kesin tanıyı kolayca koyabilir. Bilhassa tekrarlayan sistit sorunlarında buna neden olan mikrobun türünün belirlenmesi önemlidir. Bu sayede doktor hangi antibiyotik tedavisini uygulayacağına karar verir.
Sistik belirtileri olduğu halde enfeksiyon olmayan vakalarda tümör ya da yapısal bozuklukların tespiti için radyolojik görüntüleme yapılabilir. Kronik sistit için ise sistoskopi yani ince bir kamera ile mesane içine girilerek görüntüleme işlemi uygulanabilir.
Nadiren bazı sistit vakaları kendi kendine iyileşse de, bir enfeksiyon hastalığı olan sistit tedavisi antibiyotik ile yapılır. Tedavi öncesi idrar kültürü ve antibiyogram örneği alınarak sonuçlar çıkana kadar antibiyotik kullanılır. Sonuçlara göre doktor gerek görürse ilaç değiştirilebilir. Kronikleşen sistik enfeksyonlarında tedavi uzun sürebilir. Tedavisi yapılmayan sistik ise idrar yollarından böbreklere kadar uzanarak ciddi problemlere neden olabilir.
Akut sistit aniden meydana gelerek bazı vakalarda kendi kendine geçebilir. Kişinin alacağı tedbirler; bol sıvı alımı, istirahat ve kendini sıcak tutma gibi bazen işe yarayabilir. Fakat bunlara rağmen geçmeyen bir durum varsa hemen doktora başvurulması gerekir.
Kişinin kendi uygulayabileceği sistitten korunma yollarını ise şu şekilde sıralayabiliriz:
Bu önlemler yalnızca tedbir amaçlıdır. Herhangi bir geçmeyen veya tekrarlayan belirti görüldüğünde hastalığın ilerlememesi için uzaman bir hekime başvurulması gerekir.