Skolyoz, omurganın anormal eğriliği sonucu oluşan, genellikle kozmetik sorunlarla başlayan ancak ileri evrelerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir rahatsızlıktır. Belirtiler arasında omuz dengesizliği, sırt kabarıklığı ve vücut asimetrisi yer alır. Teşhis için röntgen ve gerekirse MR kullanılır. Tedavi yöntemleri, eğriliğin derecesine göre izlem, korse kullanımı, fizik tedavi ya da cerrahiyi içerir. Cerrahi tedavide titanyum çubuklar ve vidalar kullanılırken, ipli ameliyat gibi yenilikçi yöntemler de tercih edilebilir. Erken teşhis ve düzenli takip, tedavi başarısını artırır.
Skolyoz temel olarak omurganın bel ve sırt bölgesinde görülen genellikle kozmetik problemler ile kendini gösteren, ileri derecelerde ise solunum ve kalp rahatsızlıkları ile kendini gösteren ilerleyici bir rahatsızlıktır. Normalde omurga arkadan bakıldığında düz bir şekilde görünürken skolyozda S şeklinde eğrilik ile kendini gösterir. Genellikle ergenlik çağında olmakla beraber her yaşta görülebilir.
Tipleri
Skolyozun tanısında ebeveynlerin iyi gözlemleri çok önemlidir. Çünkü çocuklarını en iyi tanıyan ebeveynlerdir. Çocuk üst vücut çıplakken yapılan küçük bir gözlem ile çekilen röntgen ile tanı konulabilmektedir. Tüm omurgayı içine alan röntgen ve bunun üzerinde yapılan ölçümler ile tanı konulabilmektedir. Ancak sebebe yönelik tüm omurgayı içeren MR ve CT çekilmelidir.
Tedavi, skolyozun türüne, sebebine, hastanın yaşına, hastalığın yeri ve derecesine göre değişkenlik gösterir. Tüm bunlar ve radyolojik görüntülemeler ışığında hastaya özel tedavi seçenekleri ortaya çıkarılır. Tedavi tüm hastalıklarda olduğu gibi ne kadar erken dönemde yakalanırsa başarı şansı o kadar yüksek olur. Tedavide iki temel uygulama mevcuttur.
Hastanın yaşı derecesi göz önünde bulundurularak 0-20 derece aralığında belli aralıklarla röntgen ile takip edilmelidir. 20-40 derece arasında korse uygulamaları denenebilir. 0-40 aralığında ise skolyoza özel egzersizler (schroth egzersizleri) ve kondisyon çalışmaları ile takip edilebilir.
40 derecenin üzerindeki eğriliklerde cerrahi tedavi seçeneği yapılmalıdır. Ameliyat ta kullanılacak malzemeler vidalar ve titanyum çubuklardır. Ameliyatın güvenliği açısından ameliyat sırasında sinir iletiminin sağlıklı olduğunu gösteren nöromonitorizasyon (sinir görüntülemesi) yapılmaktadır. Hastalar ameliyattan sonrasındaki gün yürütülmeye başlanır. 2 hafta sonra rutin hayata dönebilmektedir.
Yapılan genetik analizler sonucunda hastalığın hızlı-yavaş seyir göstereceği belirlenebilmektedir.
Bant ile gerdirme ameliyatı (Anterior Tethering)
Cerrahi tedavi gerektiren skolyoz hastalarında, Standart vida çubuk ameliyatına alternatif olarak geliştirilmiştir. Bu ameliyatın avantajı küçük kesiler ile büyümeye müsaade eden esnekliğin tamamen korunduğu bir ameliyattır. Halk arasında ipli ameliyat olarak bilinmektedir.
