Uyuz, Sarcoptes scabiei parazitinin neden olduğu ve özellikle gece yoğun kaşıntı ile kendini gösteren bulaşıcı bir cilt hastalığıdır. Parmak araları, bilek, dirsek ve karın gibi bölgelerde kızarıklık ve kabarıklıklarla görülen uyuz, cilt teması yoluyla bulaşır ve tedavi edilmediğinde yayılabilir. Belirtiler fark edildiğinde erken teşhis ve tedaviye başlamak önemlidir.
Uyuz, Sarcoptes scabiei adı verilen mikroskobik bir parazitin neden olduğu bulaşıcı bir cilt hastalığıdır. 2017'den bu yana dünya genelinde artan vaka sayılarıyla dikkat çeken uyuz, özellikle kalabalık ortamlarda hızla yayılabilir. Cilt teması yoluyla bulaşan bu parazit, yoğun kaşıntı ve deri döküntülerine yol açar. Bu yazıda, uyuzun ne olduğunu, nasıl bulaştığını ve belirtilerini nasıl tanıyabileceğinizi açıklayacağız.
Uyuz, parazitin derinin üst tabakasına yerleşerek şiddetli kaşıntıya ve döküntülere neden olduğu bir enfeksiyondur. Parazit, deriye girdikten sonra yumurtalarını bırakır ve tüm yaşam döngüsünü cilt üzerinde tamamlar. Uyuz, genellikle uzun süreli cilt temasıyla yayılır; örneğin, aynı evde yaşayan kişiler arasında ya da ortak kullanılan havlu, yatak örtüsü gibi eşyalar aracılığıyla bulaşır.
Uyuzun en yaygın belirtisi, özellikle gece artan yoğun kaşıntıdır. Kaşıntı, genellikle sıcakla artar ve uykusuzluğa neden olabilir. Uyuz, vücudun belirli bölgelerine yerleşir. Bu bölgeler arasında:
Parmak araları
Bilekler ve dirsekler
Koltuk altları
Karın ve bel bölgesi
Genital bölge
Kadınlarda meme çevresi yer alır.
Bu bölgelerde kaşıntıyla birlikte kızarıklıklar, küçük kabarıklıklar ve deri döküntüleri de görülebilir. Kaşıntı, parazitin deriye yerleşip yumurta bırakmasından birkaç hafta sonra başlar.
Uyuzun temel bulaşma yolu, enfekte kişilerle uzun süreli ve doğrudan cilt temasıdır. Kısa süreli temaslar, uyuzun bulaşması için yeterli değildir. Ancak, aynı evde yaşamak gibi uzun süreli yakın temas, bulaşma riskini artırır. Nadir durumlarda, yatak örtüsü, havlu gibi paylaşılan kişisel eşyalar yoluyla da bulaşabilir. Bu yüzden, hijyen ve kişisel eşyaların paylaşılmaması önemlidir.
Uyuz, şiddetli kaşıntı ve deri döküntüleri ile kendini gösteren, oldukça bulaşıcı bir cilt hastalığıdır. Gece yoğunlaşan kaşıntı, özellikle sıcak ortamlarda artar ve cildi tahriş eder. Eğer bu belirtileri yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, uyuzun yayılmasını önlemek açısından kritik bir rol oynar.
