Yıllardır sağlık ve kozmetik sektörlerinde kullanılan, birçok faydası olan bitkilerdendir. Latince adı Salvia officinalis olan ada çayı, ballıbabagiller familyasındandır. İçerisindeki mineraller ve vitaminlerle insan sağlığında önemli bir yere sahiptir. Ada çayı nelere iyi gelir? Çayı nasıl demlenir? Sorularının cevapları yazımızda.
Ballıbabagiller familyasından gelen ada çayı, mavi ya da mor renkli çiçeklere sahiptir. Latince ismi Salvia officinalis olarak geçer. Ilıman iklimde, özellikle Orta Doğu ve Avrupa’da yetişir. Dünya çapında 5000’den fazla türü mevcuttur. Genellikle çay formunda tüketilir. Kurutularak tütsü olarak veya damıtılarak yağ, losyon olarak da kullanılmakta. Birçok vitamin ve mineral barındırır. Potasyum, kalsiyum, çinko, demir gibi mineraller de içerisinde bulunmaktadır. Antioksidan içermesinden dolayı üst solunum yolu hastalıkları, yara izleri, diş sorunları, ağız yaralarını gibi bazı hastalıkların tedavisine yardımcı olarak tercih edilir.
İçeriği oldukça zengin olan bu çay, tıbbi ve aromatik açıdan değerlidir.
Sindirimi hızlandırır ve kolaylaştırır. Strese bağlı olan sindirim bozukluklarına iyi gelir. Sindirimi rahatlatmaya yardımcıdır.
Bağışıklık sindirimini güçlendirir. Kış aylarında grip, nezle gibi hastalıkların oluşmasını önleyebilir.
Sakinleştiricidir. Yoğun stresi azaltıcı etkisi vardır.
Ağız içerisindeki yaralara iyi gelmektedir. Aft ve yaraların iyileşmesinde etkilidir.
Diş etlerinde, boğazda oluşan iltihapların iyileşme sürecine yardımcıdır.
Toksinlerin vücuttan atılmasını hızlandırır. Bu sayede bazı hastalıklara karşı koruyucudur. Karaciğerin sağlıklı çalışmasına yardımcı olur.
Kolesterole iyi geldiği bilinmektedir.
Cilde esneklik kazandırmaktadır. Bundan dolayı yaşlanma karşıtı etkisinden söz edilebilmektedir.
İçerisindeki C vitamini bağışıklık sistemine katkı sağlar.
Balgam söktürücü özelliğiyle öksürük tedavisine yardımcıdır.
Birçok besin maddesini aşırı kullanımı veya tüketim çoğu durumda kişiye zarar verir. Ada çayının aşırı ya da yanlış kullanılması da istenmeyen durumlara neden olabilmektedir. Bundan dolayı günlük 3 bardaktan fazla tüketilmesi önerilmez.
İdrar sökücü özelliği vardır. Bu nedenle fazla tüketilirse böbreklerde hasara yol açabilir.
Aşırı miktarda tüketildiğinde kan basıncını yükseltebilir. Aynı şekilde karaciğer sorunları yaşanmasına neden olabilir.
Kronik hastalıklara sahip kişiler tüketmeden önce doktorlarına danışmalıdır.
6 yaşından küçük çocukların ada çayı tüketmesi çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Alzheimer, diyabet gibi hastalıklarda kullanılan ilaçlarla birlikte tüketilmesi önerilmemektedir.
Ada çayı yağı ağızdan alınması önerilmemektedir. Konsantre haldeki uçucu yağ toksisitesinin yüksek olduğu bilinmektedir.
Poşet çay tercih ediyorsanız, bir poşet ada çayının üzerine 200 ml sıcak su eklenir. 5 ila 10 dakika demlenmesi beklenir. Demleme süresinin uzaması çaya acı bir tat almasına neden olabileceğinden uzun süre demlenmesi önerilmez.
Kurutulmuş çay yaprakları ya da taze çay yapımında kullanılır. 1,5 - 2 gram kadar ada çayının üzerine 200 veya 250 ml kaynar su eklenir. Yaklaşık 10 dakika kadar demlenmesi beklenir. Yaprakları süzülür ve servis edilir. French press kullanarak da demleme işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
İsteğe bağlı olarak limon, bal, çubuk tarçınla servis edilebilir.
Nezle, grip gibi hastalıklarda gargara amacıyla da kullanılabilir. Bu yöntem boğazdaki ağrı ve rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olur.
Adet görmeyi kolaylaştırdığı bilinmektedir. Östrojenle birlikte bazı hormonları uyararak menstrual döngüyü düzenlemeye yardımcı olur. Sakinleştirici etkisinden dolayı yorgunluk, ruh hali değişikliklerine olumlu etkisi olur.
Gebelik dönemi birçok açıdan dikkatli olunması gereken bir dönemdir. Bundan dolayı yedikleri ve içtikleri besinlere dikkat etmelidirler. Gebelikte östrojen hormonu normalden fazladır. Ada çayı da östrojen hormonunu arttırır bu sebeple tüketilmesi önerilmemektedir.
Hamilelik sürecinde özellikle ilk 3 aydan adaçayı tüketiminin fazla olması düşük ihtimalini arttıracağı düşünülmektedir. Aynı zamanda son 3 ayında tüketilmesi ise erken doğum ihtimalini göz önüne almaktadır. Bundan dolayı “Hamileler ada çayı içebilir mi?” sorusunun cevabı doktoruna danışmaktır. Doktora danışılmadan tüketilmemelidir.
Anne sütünü azaltıcı etkisi bulunmaktadır. Bundan dolayı emzirme döneminde tüketilmesi tavsiye edilmez.
