Detoks diyetleri, vücudu toksinlerden arındırmak ve sağlıklı besin alımını artırmak için tasarlanmış kısa süreli diyet programlarıdır. Oruç tutma, taze meyve-sebze suları, alkol ve kafeinden kaçınma gibi unsurları içerir. Bazı kişilerde kısa vadeli kilo kaybı sağlarken, bu kayıp genellikle sıvı ve karbonhidrat depolarının azalmasından kaynaklanır. Detoks diyetleri kilo kaybı için uzun vadeli bir çözüm sunmaz ve besin alımını ciddi şekilde sınırlayabilir. Bu nedenle, detoks diyeti uygulamadan önce bir diyetisyene danışmak önemlidir. Özellikle çocuklar, yaşlılar, hamileler, emziren anneler ve diyabet gibi sağlık sorunları olan bireyler için risk taşıyabilir.
Son yıllarda oldukça popüler olan detoks diyetleri bakalım gerçekten işe yarıyor mu?
Bu diyetlerin kanımızı temizlediği ve vücudumuzdaki zararlı toksinleri yok ettiği iddia ediliyor. Bununla birlikte, bunu nasıl yaptıkları, hangi spesifik bileşikleri ortadan kaldırmaları gerektiği ve hatta işe yarayıp yaramadıkları ise tamamen açık değil.
Detoks diyetleri genellikle vücudunuzdaki toksinleri yok etmek için tasarlanmış kısa süreli diyet müdahaleleridir.
Bu diyetlerin çoğu aşağıda sıralayacağımız maddelerden en az birini içerecek şekilde tasarlanıyor.
Gelelim detox diyetlerinin tercih edilme sebeplerine;
Tüm bunların yanı sıra bu diyetlerin obezite, sindirim sorunları, otoimmün hastalıklar, iltihaplanma, alerji, şişkinlik ve kronik yorgunluk gibi çeşitli sağlık sorunlarına da yardımcı olduğu iddia ediliyor. Ayrıca kısa süreli açlığın, bazı insanlarda, geliştirilmiş leptin ve insülin duyarlılığı gibi çeşitli hastalık belirteçlerini de iyileştirebileceği belirtiliyor. Ancak, bu etkiler herkes için geçerli değil.
Kadınlarda yapılan araştırmalar, hem 48 saatlik hızlı hem de 3 haftalık düşük kalorili alım periyodunun stres hormonu seviyesini artırabileceğini gösteriyor. Buna ek olarak, bu diyetler aşırı açlık hissetmeyi içerdiğinden kişide stres düzeylerinin artmasına da neden olabiliyor. Tüm bunların yanında detox diyetlerle ilgili insan araştırmalarının eksik olduğunu ve olan çalışmaların da önemli ölçüde kusurlu olduğunu belirtmekte de fayda var.
Çok az sayıda bilimsel çalışma, detoks diyetlerinin kilo kaybını nasıl etkilediğini araştırmıştır. Bular sonucunda bazı insanların hızlıca çok kilo kaybettiği, fakat bu etkinin yağdan ziyade sıvı ve karbonhidrat depolarının kaybından kaynaklandığı görülmüştür. Ve bu ağırlığın sonra hızlı bir şekilde geri kazanıldığı belirtilmiştir.
Sonuç olarak eğer bir detoks diyeti ciddi kalori kısıtlaması içeriyorsa, kesinlikle metabolik sağlıkta kilo kaybına ve iyileşmelere neden olacaktır, ancak uzun vadede kilo vermenize yardımcı olması pekte mümkün değil.
Detoks diyetleri enerji ve besin alımını ciddi şekilde sınırlayabilir ve sağlığımız için çeşitli riskler oluşturabilirler. O sebeple detox veya kalori kısıtlayıcı diyetleri uygulamadan önce mutlaka bir diyetisyene danışın. Aynı zamanda özellikle çocuklar, gençler, yaşlılar, yetersiz beslenenler, hamile veya emziren kadınlar, diyabet veya yeme bozukluğu gibi kan şekeri sorunları olan bireylerin de bu diyetlerden kaçınması gerekir.
