Gilbert Sendromu Neye Yol Açar? Tedavisi Var Mı?

Gilbert Sendromu Nedir?

Gilbert sendromu, Gilbert hastalığı olarak da bilinmektedir. Vücutta biriken bilirubinini vücuttan uzaklaştıramayan karaciğer, kanda bilirubin birikmesine neden olur. Kalıtsal bir akciğer hastalığıdır.

Gilbert Sendromu, karaciğerde bilirubin metabolizmasının bozuk olduğu, genellikle ailesel olarak geçen bir durumdur. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sonucu oluşan bir maddedir ve normal olarak atılır.. Ancak, Gilbert Sendromunda bilirubin miktarı artar ve vücuda birikir. Bu durum genellikle uykusuzluk, stres gibi durumlara maruz kalınca daha belirginleşir. Belirtileri arasında sarılık, halsizlik, karın ağrısı, karın şişkinliği gibi belirtiler bulunur. Tedavisi genellikle gerekli değildir ancak belirtiler sıkıntı veriyorsa, doktor tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılabilir.

Gilbert Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Gilbert Sendromunun belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

1. Sarılık: Vücuttaki bilirubin miktarının artması sonucu gözler ve cildin sararması.
2. Halsizlik: Bilirubinin vücutta birikmesi sonucu oluşan yorgunluk ve halsizlik.
3. Karın ağrısı: Bilirubinin karaciğerde birikmesi sonucu oluşan ağrılar.
4. Güneşe duyarlılık: Gilbert Sendromlu kişiler güneş ışığına daha duyarlı olabilirler.
5. Bağırsaklarda şişkinlik: Bilirubinin barsaklara gitmesi sonucu oluşan şişkinlik.
6. Yorgunluk: Vücutta bilirubin birikmesi sonucu oluşan yorgunluk.
7. Kabızlık: Bilirubinin barğısaklara gitmesi sonucu oluşan kabızlık.
8. Deri döküntüleri: Bilirubinin cildin altına girerek oluşan döküntüler.
9. Ateş: Bilirubinin vücutta birikmesi sonucu oluşan ateş.
10. İshal: Bilirubinin bağırsaklara gitmesi sonucu oluşan ishal.

Bu belirtiler genellikle hafif olup, çoğu kişi için tedavi gerektirmez ancak belirtiler sıkıntı veriyorsa, doktorunuzla konuşmanız önerilir.

Gilbert hastalığı bazı durumlarda karaciğer fonksiyonlarının zorlanmasından dolayı klinik belirtiler gösterebilir;

• Uzun süren açlık
• Vücuda az sıvı alımı
• Yetersiz uyku alışkanlığı
• Alkol tüketimi sonrası
• Yoğun egzersizin ardından
• Bazı ilaçların kullanılmasından sonra
• Ciddi duygusal, fiziksel stres oluştuğunda
• Hastalık ya da enfeksiyon durumunda
• Cerrahi ameliyat sonrasında
• Adet dönemlerinde
• Soğuğa maruz kaldıktan sonra

Gilbert Sendromu Neye Yol Açar?

Karaciğerde bilirubin metabolizmasının bozuk olduğu, genellikle ailesel olarak geçen bir durumdur. Bilirubin, karaciğer tarafından üretilen ve vücutta oluşan atık maddelerin işlenmesi sırasında oluşan bir maddedir. Gilbert Sendromunda, bilirubin işlenmesi bozuk olduğu için vücutta birikir ve sarılık, halsizlik, karın ağrısı gibi belirtiler oluşur. Aynı zamanda bilirubinin bir kısmı bağırsaklara gitmekte ve orada birikmektedir. Bu da kabızlık, şişkinlik, ishal gibi belirtiler oluşmasına neden olabilir.

Gilbert Sendromu genellikle genetik bir bozukluk olarak kabul edilir, ve UGT1A1 geni tarafından kodlanan bir enzimin ( UDP-glucuronosyltransferase 1A1) üretiminde veya aktivitesinde bir bozukluk sonucu oluşur. Bu enzim bilirubin glucuronide adı verilen bir forma dönüştürür ve bu şekilde atılmasını sağlar. Bu enzimde oluşan bozukluk bilirubinin atılamamasına neden olur ve vücutta birikir.

Gilbert Sendromu Kimlerde Görülür?

Sendroma ebeveynlerden kalıtsal olarak geçtiği bilinmektedir. Miras alınan değiştirilmiş gen, karaciğerdeki bilirubini parçalamaya yardım eden bir enzimi kontrol eder. Etkisiz bir gen varsa vücutta yeterince enzim üretilemez ve kanda aşırı miktarda bilirubin çıkmasına sebep olur. Birçok kişi bu genin kopyasını taşımaktadır. Fakat Gilbert sendromu olabilmesi için iki değiştirilmiş gen olmalıdır.

Doğuştan gelmesine rağmen sendrom ergenlik dönemine kadar fark edilmeyebilir. Bunun nedeni ergenlik döneminde bilirubin üretiminin artmasıdır. Erkeklerde ve her iki ebeveynde de bozukluğa neden olan değiştirilmiş gen olması Gilbert sendrom riskini yükseltmektedir.

Gilbert Sendromu, genellikle çok hafif veya orta derecede belirtilerle seyreder, ancak bazı kişilerde daha ağır belirtiler oluşabilir. Bu nedenle, belirtiler sıkıntı veriyorsa, doktorunuzla konuşmanız önerilir.

Gilbert Sendromunun Tedavisi Var Mı?

Genellikle doğuştan olan bir durumdur ve tedavi gerektirmez. Çeşitli nedenlerle meydana gelen rahatsızlıkta amaç semptomları kontrol altına alınması gerekmektedir. Semptomların ortaya çıkışını tetikleyen durum önlenmelidir. Bundan dolayı bazı durumlara dikkat edilmelidir:

• Hafif egzersizler tercih edilmelidir.
• Bol sıvı alımına özen gösterilmelidir. Vücudun işlevinin bozulmaması için günlük 2,5-3 litre su tüketilmesi önerilir.
• Dengeli ve yeterli beslenmelidir.
• Düzenli ve yeterli uyku alışkanlığı kazanılmalıdır.
• Alkol alımı sınırlandırılmalıdır. Karaciğer hastalığı olan kişiler ise alkol tüketimini sonlandırmalıdır.
• Stresten uzak durulmalıdır.
• Soğuk havaya maruz kalmak gibi Gilbert hastalığını tetikleyecek durumlara karşı önlem alınmalıdır.

Gilbert Sendromu Varsa Ne Yapılmalı?

Gilbert Sendromu genellikle doğuştan olan bir durumdur ve genellikle kendiliğinden iyileşir.Tedavisi olmamakla birlikte, semptomların hafiflemesi için uyku, diyet ve stresi azaltmak gibi önerilerde bulunulur. Eğer Gilbert Sendromu varsa, öncelikle aşağıdaki önerileri uygulamak önerilir:

• Doktorunuzla sık sık görüşmeli ve bilirubin seviyelerinizi kontrol ettirmelisiniz.
• Uyku düzeninizi ve diyetinizi kontrol etmeli ve geceleri aç kalmamaya veya az miktarda yemek yemeye özen göstermelisiniz.
• Aşırı alkol tüketiminden kaçınmakta fayda vardır.
• Doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmalısınız.
• Doktorunuzun önerdiği düzenli egzersizleri yapmalısınız.
• Doktorunuzun önerdiği diğer tedavi seçeneklerini de dikkate almalısınız.

Ancak, herkes için aynı tedavi seçeneği geçerli değildir ve tedavi seçimi kişinin durumuna göre değişebilir. Bu nedenle, Gilbert Sendromlu kişilerin tedavisi için doktorlarına danışmaları önerilir.