Beyaz kan hücresi olarak da bilinen lökosit vücudu yabancı maddelere karşı ve enfeksiyonlara karşı korumaktır. Kan testi sonucuyla yüksekliği ve düşüklüğü anlaşılmaktadır. Yüksekliğe neden olan unsurlar nelerdir? Düşüklüğü neden olur? Detaylar yazımızda.
Lökositler, beyaz kan hücresi veya akyuvar adıyla bilinmektedir. Vücudu enfeksiyonlara karşı korumaktadır. Vücudun tamamında yer alırlar. Temel görevi virüs, bakteri, zehirli toksinleri belirleyerek vücuttan atmaktır. Bu işlemleri gerçekleştirmek amacıyla bulundukları damar yapılarından ayrılarak dokuya ulaşırlar. Beş farklı türü bulunmaktadır. Bunlar:
Nötrofiller: Vücuda giren yabancı organizmalara ilk müdahale yapan türdür. Bakteri ve mantarları yok etmek için kimyasal enzimlerle onları sindirir.
Lenfositler: Bu tür lenf dokusunda ve kemik iliğinde bulunmaktadır. Yabancı organizmaların diğer bağışıklık sistemi hücrelerini uyarmak için kimyasal salgılar ve hücrelerin yabancı organizmalara saldırmasını sağlar.
Monosit ve Makrofajlar: Kemik iliğinde üretilirler. Bakterilerle savaşarak yok ederler. Dokulardaki ölü hücreleri temizlerler.
Eozinofiller: İnflamasyon oluşmasına sebep olan parazitleri parçalayıp yok eder. Vücuttaki alerjik reaksiyonlar sonucu oluşan iltihaplanmalara karşı koruma sağlamaktadır.
Bazofiller: İmmünoglobulin E antikoru üretimini gerçekleştirir. Erken aşamadaki kanser hücrelerinin belirlenmesine yardımcı olur.
Sağlıklı bireylerde 4.000-10.000 aralığında lökosit bulunmaktadır. Kan testi sonucunda bu değerlerden yüksek sonuç çıkması lökosit yüksekliği olarak isimlendirilir. Ayrıca lökositoz olarak da bilinmektedir.
Yükseklik tek bir faktörle açıklanamaz. Bundan dolayı WBC alt türleri göz önüne alınmalıdır. Bunlar nötrofil, lenfosit, monosit, eozinofil, bazofil değerleridir. Bakteri, virüsler, mantar ve parazitlere bağlı oluşan enfeksiyonlar kan seviyesinde yükselmeye neden olabilmektedir. Yüksekliğe neden olan unsurlar şu şekildedir:
Anksiyete ve stres
Gebelik
Hormonal bozukluklar
Kullanılan bazı ilaçlar
Lösemi
Aşırı egzersiz
Sigara kullanımı
Bağışıklık sistemi bozuklukları
Kalp krizi
Kronik böbrek yetmezliği
İdrarda bulunan yükseklik bazı belirtiler gösterir. Bu belirtiler:
Kötü kokan idrar,
Ateş,
Titreme,
İdrarda kan görülmesi,
Sık idrara çıkma
Birçok hastalığın belirtisi olabilir. Enfeksiyonun tedavi edilmesiyle tedavisi gerçekleşir. B ve C vitaminleri içeren besinleri tüketmek idrardaki lökosit düzeyini azaltmaya yardımcı olur.
İdrardaki lökosit seviyesi 0 ila 5 WBC/HPF arasında olması gerekir. İdrar tahlili ile ölçülen değerler 5 WBC/HPF’den yüksekse bu durum birçok hastalığa neden olabilir. Bu hastalıklardan bazıları şunlardır:
İdrar yolu enfeksiyonu. Yüksek seviyedeki lökositin en yaygın nedenidir. Üretra, böbrek ve mesane arasında yer alan ince borucuklar olarak bilinen üreterler, mesane ve böbreklerde görülür.
İdrar yolu tıkanıklığı. Sürekli idrar tutan kişilerde mesane zayıflamasına bağlı olarak idrar boşaltımı zorlaşabilmektedir.
Böbrek taşı. İdrar boşaltımını zorlaştırır. Buna bağlı olarak bakteri oluşumuna neden olabilir. Böylece lökosit değerleri yükselir.
Böbrek enfeksiyonları.
Gebelik.
Akyuvar sayısının normalden az sayıda olmasından kaynaklanır. Lökopeni olarak da bilinmektedir. Bazı hastalıklara, çeşitli ilaçların kullanılmasına bağlı ortaya çıkabilmektedir. Vücudun kendini savunma sisteminde bozulmalara sebep olabilmektedir.
Lökopeni, çeşitli hastalıklardan dolayı beyaz kan hücrelerinin kemik iliğinde üretilememesinden dolayı ortaya çıkar. Bu duruma sebep olabilecek nedenler:
Bulaşıcı hastalıklar
Parazit kaynaklı enfeksiyonlar
Viral ve bakteriyel enfeksiyonlar
Bazı kanser türleri
Kemik iliği ve kan hücresi hastalıkları
Karaciğer ve dalak hastalıkları
Beslenme bozuklukları ya da yetersizliği
Lökopeni belirtileri ise şu şekildedir:
Yüksek ateş
Titreme veya üşüme
Terleme
Boğaz ve kulak ağrısı
Nefes darlığı
Öksürük
Kilo kaybı
İdrar sırasında yanma hissi
Kemiklerde ve eklemlerde ağrı
Test yapılan laboratuvara göre farklılık gösterse de bir mikrolitre kanda yaklaşık 4 000-10000 mcL akyuvar hücresi bulunması normal kabul edilmektedir.
Hamilelikte kontroller sırasında idrar testi sonuçlarında lökosit fazlalığı görülebilmektedir. Genellikle idrar yolunda oluşan enfeksiyonlardan dolayı oluşmaktadır. Enfeksiyonları engellemek için lökositler problemli bölgeye giderler. Eğer bakterilerle savaşamazlarsa enfeksiyon böbreklere doğru hareket eder.
İdrar testi sonuçlarında lökosit oranı 0-5 arasında seyretmesi gerekir. Bu değerler yükselirse doktora danışmalısınız.
Hamilelikte lökosit seviyesinin artış göstermesi, oluşabilecek enfeksiyonlara karşı vücudun korunmasına katkı sağlar. Doğum sonrasında ise normal seviyelerine dönerler.
İdrar yolu enfeksiyonunda ise gene görevine devam eder. Kan yoluyla herhangi bir sorunda gerekli organa gitmektedir. Gebelikte lökosit yükselmesi ve düşmesi takip edilmelidir. Değerlerin aşırı düşük ya da aşırı yüksek olması çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Doğum öncesi ve sonrasında yaşanılan sorunlarda mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Bebekler ve çocuklar için lökosit değerleri şu şekilde olmalıdır:
0-1 aylık bebeklerde 9.4-34.0 aralığında
2-12 aylık bebeklerde 5.0-19.5 aralığında
1-3 yaş aralığı için 6.0-17.5
6-15 yaş aralığı için 4.5-13.0 aralığında olmalıdır.
Çoğunlukla idrar yolu enfeksiyonlarından kaynaklanır. Fakat virüs, bakteri gibi yabancı maddelerden kaynaklanabilmektedir. Bu yüzden doktor yardımı alınmalı ve tedaviye başlanmalıdır.
Semende mml başına 1 milyonun üzerinde lökosit sayımı anlamına gelen lökospermi, anormal semen bulgusudur. Bu sayının üzerinde bulunan değerler üreme sistemi enfeksiyonu varlığını gösterebilmektedir.
