Eski çağlardan beri bereket, bolluk, üretkenlik, güç ve yenilmezlik gibi anlamlar yüklenen nar, sağlık açısından da birçok faydası bulunan bir meyvedir. Hem kendisi yenilen hem de suyu tüketilebilen nar, antioksidan özelliği ile öne çıkar. Dünyanın en sağlıklı meyvesi kabul edilen narın zengin özelliklerini sizler için derledik.
Nar, kınagiller ailesine ait ılıman iklimlerde yetişen içinde yüzlerce çekirdeği bulunan bazen ekşi bazen de tatlı olan bir meyvedir. Hastalıklardan korunma ve vücut sağlığının devamlılığını sağlama konusunda birçok olumlu etkisi bulunur. Bu yüzden uzun yıllar boyu alternatif tıp çalışmalarında da yararlanılan bir meyvedir. Özellikle kış mevsiminde soğuk algınlığından korunmak için nar tüketilmesi tavsiye edilir. Yanı sıra taze sıkılmış nar suyu yüksek oranda fitokimyasallar içermesi yönünden tüketilmesinde yarar vardır. Fitokimyasallar; kronik hastalıkların önlenmedi, kansere karşı koruma ve enfeksiyonlardan koruma gibi yararlar sağlar. Düzenli olarak tüketildiğinde vücut için birçok yararı bulunan narın diğer faydalı özellikleri ise şu şekilde sıralanabilir:
Antioksidan açısından zengin olan meyveler arasında ilk sıralarda yer alır. Bir tek nardan alınan nar suyunun içerisinde, ihtiyaç duyulan günlük C vitamininin %40’ından fazlası vardır. Narın antioksidan özellikli C vitamini enfeksiyonlarla savaşırken hücrelerde oksidatif tahribatı önler. Bu da kansere karşı koruma sağlar. Ancak C vitamini hassas yapıdadır, metal eşyalarla temas veya pişirme gibi işlemlerde yok olabilir. Bu yüzden metal bıçak, blender gibi eşyalar kullanılmaması önerilir. Nar tohumlarında bulunan parlak kırmızı renk polifenollerden gelir. polifenoller serbest radikalleri uzaklaştırarak, hücre hasarının önlenmesini ve inflamasyonun azalmasını sağlar.
Nar, kalp hastalıkları için adeta doğal bir kalp ilacı görevi üstlenir. Hasta olmayan kişileri korurken, hastaların rahatsızlıklarının da yatışmasını sağlar. Nar tüketimi ile kan dolaşımı hızlanırken, dokulara yeterli oranda oksijen ve kan ulaşır. Bu sayede vücut kalp krizine karşı korunur. Kan basıncı yüksek olan kişilerde tansiyonu düşürür, kansızlıktan dolayı düşük tansiyonu olan kişilerde ise tansiyonu normal seviyelerde tutarak tansiyon dengeleyici bir yarar sağlar. Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken düzenli kullanılan ilaçlarla olumsuz bir etkileşimin olmamasıdır. Bunun için kalp, tansiyon veya başka bir hastalık için ilaç alan kişilerin düzenli nar tüketirken doktorlarına başvurması gerekir.
Yapılan bilimsel araştırmalara göre düzenli bir şekilde nar tüketilmesi hafızayı koruyarak bilişsel işlevleri koruyor. Özellikle dikkat dağınıklığı, unutkanlık ve konsantrasyon gibi problemlerde tedavi görülürken buna ek olarak nar tüketilerek bilişsel fonksiyonlar güçlendirilebilir. Ayrıca Parkinson ve Alzheimer gibi hastalıkların ilk evrelerinde nar tüketilmesinin hastalığın ilerleme hızını yavaşlatabildiği saptanmıştır.
Yetişkin bireylerin sindirim sistemlerinin sağlıklı bir şekilde çalışması için günlük 20-25 gram posa alımına dikkat etmeleri gerekir. İçerdiği tohumlar ile farklı bir meyve yapısı olan nar, bu anlamda önemli derecede posa barındırır. Bir kase narda ortalama 7 gram posa mevcuttur. Bu da günlük ihtiyacın 3’te birine denk gelir. Bu yüzden düzenli olarak nar yenilmesi şişkinlik, kabızlık gibi problemleri engeller. Bununla birlikte posa yönünden zengin beslenme, kişide tokluk hissini uzatarak kilo alımını da engeller ve kişinin formunu korumasına yardımcı olur.
Yapılan araştırmalara göre nar suyu içen kişilerde stres esnasında meydana gelen kortizol hormonunun daha düşük olduğu gözlemlenmiştir.
Oksidatif stres kadınlarda doğurganlığı, erkeklerde ise sperm sayısını azaltır. Özellikle nar suyunun içerdiği antioksidan özellik oksidatif stresi azaltır. Bu sayede ve doğurganlık özelliğini destekleyerek cinsel gücü artırır.
Nar, Ortadoğu ve Hindistan’da yıllar boyu diyabet tedavisinde kullanıldı. Tam olarak sağladığı etki hakkında kesin bir bilgi olmasa da, araştırmalara göre insülin direncini azaltarak kan şekerini düşürmeye yardımcı olduğu söylenebilir.
Birçok faydası bulunan nar tüketirken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur:
Nar suyu tüketimi, narın meyve olarak yendiğinde sağladığı yaraların yanında antioksidan bileşenler ve fitokimyasalları daha yüksek oranda içerir. Bundan dolayı 1 bardak nar suyu içerek birkaç tane narın özelliklerini bir kerede almak mümkündür. Ancak suyu sıkılan narın posa özelliği gittiği için sindirim sistemine bir faydası olmaz. Narı sindirim problemi için tüketmek isteyenlerin nar suyu yerine narın kendisini meyve olarak tüketmesi daha uygun olur. Ayrıca diğer meyve sularındaki gibi nar suyunun da şeker oranı yüksek olacağı için, diyabet hastalarının da meyve olarak tercih etmesinde yarar vardır.
Nar suyu ve meyvesi kadar kabuğunun da birçok yararı mevcuttur. Kabuklar özellikle soğuk algınlığı, öksürük ve boğaz ağrısına oldukça iyi gelir. Ayrıca nar kabuğunun içerdiği elagik asit cilt yapısını nemlendirerek kurumasını önler. Elagik asit araştırmalara göre kanser önleyici özelliğe de sahiptir. Doğrudan tüketilemedikleri için çayının yapılması gerekir. Kaynamaya yakın suya atılan kabuklar 5 dakika bekletilip hazırlanarak içilebilir.
Sos olarak yemeklerde kullanılan nar ekşisi de birçok yararı olan bir besindir. Ağız ve diş sağlığının korunması, kalp ve damar hastalıklarının önlenmesi ve kanser önleyici etkileri bulunur. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta, piyasada satılan doğal olmayan ürünlerin içerdiği zararlı kimyasallardan dolayı tercih edilmemesidir. Bu yüzden nar ekşisi alırken doğal olduğu bilinen ürünlerin tercih edilmesi önemlidir.
Nar meyvesinin yanında çiçeği de oldukça yararlıdır. Nar çiçeğinden elde edilen hibisküs çayı, başta idrar yolu enfeksiyonları olmak üzere birçok enfeksiyonu tedavi için kullanılabilir. Yanı sıra geleneksel tıbbi tedavilerde cilt ve saç bakımı, kan şekeri dengelenmesi ve soğuk algınlığının önlenmesi için de tüketilebilir.
