Yaz ayları ile birlikte artan hava sıcaklıkları her yaştan kişi için vücudun temel ihtiyaçlarında değişime neden oluyor. Bu yüzden sıcak havadan dolayı artan sıvı ihtiyacı gibi temel beslenme kurallarında de değişiklik yapılması gerekiyor. Peki, sıcak havalarda nasıl beslenmeli? Detaylar yazımızda.
Vücut için yeterli miktarda su tüketilmesi her yaşta ve her mevsimde oldukça önemlidir. Yaz aylarında ise bu su ihtiyacının karşılanması biraz daha zorlaşır. Çünkü yazın ter ile atılan su miktarı artar ve bu sebeple bol sıvı alınması gerekir. Normal şartlarda bir yetişkinin günlük ortalama su ihtiyacı 1,5-2 litre iken sıcak havalarda bu oran 3 litreye kadar çıkabilir. Bundan dolayı çok sıcak mevsimlerde ortalama (kişiye göre değişebilir) günde 2-3 litre su içmeye özen gösterilmelidir.
Çay, kahve ve asitli içecekler kafein içeriğinden dolayı sıcak havalarda çok uygun olmayan içeceklerdir. Aşırı kafein tüketimi vücutta su kaybına yol açar ve vücut sıvı dengesi zarar görebilir. Bu yüzden yazın bu içecekleri sınırlı tüketmek gerekir.
Kızartma besinler sadece yazın değil hiçbir zaman tüketilmemesi gereken yiyeceklerdir. Fakat özellikle yazın uzak kalınması sağlık açısından oldukça önemlidir. Çünkü sıcaklarda tüketilen aşırı yağlı besinler yorgunluk, vücutta ağırlık, baş ağrısı hatta tansiyon yükselmesine kadar problemlere sebep olur. Bu nedenle yemekleri kavurma, haşlama, fırınlama veya ızgara yöntemleri ile pişirerek tüketmek daha doğru olacaktır.
Yazın aşırı sıcaklarından korunabilmek adına enerji ve vitamin zengini olan karpuz, üzüm, çilek, kiraz ve şeftali gibi yaz meyvelerinin tüketilmesi önemlidir. Özellikle %90'ı su olan karpuz, tüketildiği zaman kişiye tokluk hissi verir ve iyi bir lif kaynağı olmasından dolayı da bağırsak hareketlerini düzenler. Yanı sıra karpuz protein, yağ, karbonhidrat, fosfor, A ve C vitamini de içerir.
Karpuz dışındaki diğer yaz meyveleri de zengin birer vitamin ve mineraller deposudur. Bu yüzden sıcak havalarda yaz meyveleri tüketilmesi, sıcaklığın havanın yol açtığı sıvı kaybını önleyerek vitamin ve mineral desteği de sağlar.
Tuz çoğunlukla dolaşıma zarar verebilen bir öge olarak bilinse de, içerdiği sodyum ve klorürden dolay vücudun ihtiyacı olan bir bileşiktir. Fakat yazın aşırı tuz tüketimi tansiyon yükselmesine yol açabilir.
Tuzun az miktarda tüketilmesi ise hücrelerin arasında bulunan sıvıların dengesinin bozulmasına neden olarak tehlikeli sağlık sorunlarına sebep olabilir. Bu risk bilhassa profesyonel sporcular için önem taşır. Bu nedenle günlük tuz tüketiminin ortalama 6 gramı aşmamasına özen göstermeli ve tuzsuz bir yaşam da sürülmemelidir.
İçerdiği yüksek kalsiyumdan dolayı süt ve yoğurt gibi besinler kalp ve sinir sisteminin korunmasına yardımcı olur. Ayrıca uykusuzluğa da iyi geldiği için her gün mutlaka tüketilmesi önemlidir.
Yazın fazla terleme sonucu vücuttan atılan potasyum miktarı de artar. Kalp kası başta olmak üzere diğer kasların kasılmasında, sinir iletiminde ve farklı birçok önemli görevi olan potasyum mineralinin eksikliği önemli sağlık sorunlarına neden olur. Bu sorunlardan korunmak için terle kaybedilen potasyum besinlerle kazanılmalıdır. Yaz meyvelerinin çoğunluğu ve sebzeler potasyumdan kaynağıdır. Bu yüzden günde 5-9 porsiyon sebze ve meyve tüketmek gerekir.
Yaz aylarında artan hastalıkların başında gıda zehirlenmeleri bulunur. Bu yüzden açıkta satılan besinlerden kaçınılmalı ve sıcaklarda bozulma riskini olan yiyeceklere karşı dikkatli olunmalıdır. Kötü saklama koşulları olan besinler bakterilerin üremesi için uygun bir ortam sağlar. Bu da sindirim sisteminin bozulması ve devamında zehirlenme ile sonuçlanabilir.
Hamur işi tatlılar sıcak havalarda rahatsızlık verebilir. Bu yüzden tatlı yemek isteyenler için yaz aylarında ideal seçenek dondurmadır. Süt içeriği ile protein ve kalsiyum kaynağı olurken sıcak havalarda ferahlatıcı bir etki sunar. Ancak kilo kontrolü için miktarı önemlidir. Haftada 1-2 kere 2-3 topu aşmamaya dikkat edilmelidir.
