Kadınların %75'inde görülen vajinal mantar enfeskiyonu; ağrı, akıntı ve şişliğe neden olan bir rahatsızlıktır. Bazı çeşitleri basit tedaviler ile iyileşebilen bu rahatsılığın çoğu tekrarlama eğilimindedir. Peki, kadınların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen vajinal mantar nasıl tedavi edilir? Detaylar yazımızda.
Vajinal mantar enfeksiyonu diğer adı ile kandidiyazis, vajinada ve vulva adı verilen çevre dokularda aşırı kaşıntı, tahriş ve akıntıya sebep olan bir enfeksiyondur. Bu süreçte enfekte olan dokularda kandida adındaki mantar hücreleri kontrolsüzce çoğalır. Yaygın olarak görülen bu vajinal enfeksiyon kadınların hayatında en az 1 kez karşılaştıkları bir durumdur. Ayrıca bir kez geçirildiğinde tekrarlama olasılığı da çok yüksektir. Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olarak bulunmaz, hatta cinsel aktifliği bulunmayan kadınlarda daha fazla görülebilir. Fakat düzenli olarak cinsel aktivitesi olan kişilerde bu mantara yakalanma riski artabilir. Basit ilaç tedavileri ile düzelebilen vajinada mantar oluşumu, bir yılda 4 kereden fazla tekrar ediyorsa daha uzun süreli bir tedavi uygulanır.
Genital mantar oluşumundaki en büyük etken kandida albikans adındaki mantardır. Kandida normal şartlarda vajinal alanda doğal olarak mevcut olan bir mikroorganizmadır. Vajinanın doğal florasında bulunan lactobacillus bakterilerinin görevi ise kandidanın miktarını kontrol altına almaktır. Fakat vücutta bazı nedenlerden dolayı yararlı bakterilerin sayısını azaltarak çalışmasını engelleyen durumlar olabilir. Bu durum kandidanın çoğalmasına neden olarak enfeksiyona yol açabilir. Enfeskiyon nedenleri şu şekilde sıralanabilir.
Vajinal mantar enfeksiyonu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Belirtiler sonucunda kaşınmayla vulva derisinde soyulma ve biraz kanama olabilmektedir.
Genital bölgede mantar olasılığını azaltmak için kişilerin bazı önlemler alması gerekir. Bu tedbirler şu şekilde sıralanabilir:
Bulaşıcı bir hastalıktır. Ortak kullanılan çamaşırlar, tuvalet, havuz, hamam, sauna, duş gibi yerlerde bulaş olabilir. Ayrıca cinsel ilişki ile de bulaşabilmektedir. Cinsel birliktelik sonrası erkeğe geçebilir. Fakat aynı belirtiler görülmez.
Vajina mantarının teşhisi için doktor ilk olarak hastanın tıbbi öyküsünü dinler. Bu arada daha önce bu enfeksiyonu geçirip geçirmediğini sorar. Daha sonra ise jinekolojik muayene yapar. Hekim bu muayenede; dış genital alan, rahim ağzı ve vajinal duvarı inceler. Muayenenin gidişatına bağlı olarak vajinadan bazı hücreleri alarak, labaratuvara incelenmek üzere gönderebilir. Labaratuvar testi genellikle tekrar eden mantar enfeksiyonu vakalarında istenir.
Farklı mantar türlerinin değişik tedavi yöntemleri bulunur. Bu yüzden doktor hastada bulunan mantar türüne uygun tedaviyi belirleyerek uygular. Mantarın yol açtığı basit enfeksiyonlarda genellikle; antifungal krem, merhem, fitil ya da tablet reçete edilir. Fakat enfeksiyon tedaviden sonra 2 ay içinde nüksederse tekrar doktora gidilmesi ve doğru tedavinin uygulanması gerekir. Bu komplike mantar enfeskiyonlarında ise izlenen tedavi planı şu şekilde olabilir:
Tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonlarında cinsel partnerde de enfeksiyon olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer enfeksiyon şüphesi varsa cinsel ilişki esnasında prezervatif kullanılması gerekir.
Yanı sıra aşağıdaki durumlarda tedavi değişik planlanmalıdır. Bu durumlar şu şekildedir:
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmediğinde makata ve kalçaya yayılabilir. Tedaviye geç kalınırsa kronik mantara veya tam iyileşemeyen enfeksiyona dönüşebilir.
Hamilelikte Vajinal Mantar
Tüm kadınlarda olabilen bu durum hamilelikte de meydana gelebilmektedir. Düşük riski bulunan ve bundan dolayı krem, fitil kullanan hamilelerin yakalanma ihtimali daha fazladır. Hamilelikte vajinal mantarın tedavisi için bebeğe zarar vermeyecek ilaçlar tercih edilir.
Bitkisel yöntemlerle birçok vajinal mantar evde tedavi edilebilir. Bu yöntemlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Fakat, bu doğal yöntemlerin tedavi süresi uzun sürebilir, kesin yanıt vermeyebilir ve belirli bir dozu olmadığı için de yan etkilerinin ne olacağı tahmin edilemez. Bu yüzden vajinal mantar enfeksiyonu geçiren bir kişi vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurmalıdır.