Malnütrisyon Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Malnütrisyon Nedir?

Yetersiz beslenme olarak bilinmektedir. Tıbbi anlamı ise anormal, kötü hastalıklı manasındaki “mal” kökünün “nütrisyon” kelimesinin başına gelmesiyle oluşmaktadır ve “kötü beslenme” anlamına gelmektedir. Kişinin gıdalardan gerekli olan enerji, protein ve diğer besin maddelerini uzun süre boyunca alamaması halinde malnütrisyon meydana gelmektedir. Eksik ya da yetersiz beslenme sonucu oluşabilmektedir. Aynı zamanda obezite veya aşırı beslenmeden de kaynaklanabilmektedir. Vücudun gerekli ihtiyaçlarının karşılanmaması vücut fonksiyonlarında bozulmalara veya kilo kaybına neden olabilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, vücut kitle endeksinin 18,5 kg/m2’den az olması yetersiz olarak nitelendirmektedir. 18,5 kg/m2 ile 24.9 k/mg2 arasında olan kişiler normal kiloda kabul edilir.

Malnütrisyon Belirtileri Nelerdir?

Kişideki beslenme bozukluğuna bağlı olarak farklı belirtiler göstermektedir. Semptomları fark etmek ve bilmek kişinin kendisine ve sağlık çalışanlarına mevcut olan beslenme bozukluğunu tespit etme konusunda yardımcı olmaktadır. Görülen belirtiler genellikle şu şekildedir:

• Kilo kaybı
• Kas kütlesinde azalma
• Yanaklarda ve göz kürelerinde çökme
• Karında şişlik
• Saçlarda ve ciltte kuruma
• Yaraların iyileşmesinde gecikme
• Halsizlik, yorgunluk
• Odaklanmada zorluk
• Asabiyet
• Depresyon ve anksiyete

Özellikle bazı besinlerin kendine özgü belirtileri bulunmaktadır. Protein eksikliğinde Kwashiorkor hastalığı karında şişli, ödem yapmaktadır. Kalori eksikliğinde ise farklı bir hastalık görülebilmektedir.

Aşırı beslenme belirtilerinde ise obezite ve fazla kilo sıklıkla görülen durumlardır. Bazı durumlara besin eksiklikleri de görülebilmektedir. Yapılan araştırmalar A, E vitamini gibi bazı mikronütrientlerin eksikliğinin aşırı kilolu kişilerde daha fazla görüldüğü gözlemlenmiştir. Buna sebep olan durum aşırı beslenen kişilerin tercih ettiği besinler yüksek kalorili fakat besin grubu çeşitliliği açısından düşük olduğuyla ilgilidir. Aşırı beslenme vücut kitle endeksiyle değerlendirilmektedir. Obezite ve aşırı kiloluluk birçok hastalığa neden olmaktadır. Bu nedenle obeziteyi önlemek ve tedavi etmek kişinin daha sağlıklı ve uzun yaşam sürmesi için gereklidir.

Malnütrisyon Nedenleri Nelerdir?

Çevresel, ekonomik ve tıbbi faktörlerin de etkili olduğu bir problemdir.

• Gıda güvencesinin olmaması özellikle gelişmemiş ya da gelişmekte olan ülkelerde sıklıkla görülmektedir. Gıda tedariğinde sıkıntı yaşayan bu ülkelerdeki insanlar yeterli gıdaya ulaşamamaktadır. Bu duruma bağlı olarak malnütrisyon oluşabilmektedir.
• Sindirim sistemi hastalıkları özellikle çölyak, crohn gibi bağırsakları ve sindirim sistemini etkileyen hastalıklara sahip kişilerde görülebilmektedir.
• Aşırı alkol tüketilmesiyle protein, kalori, mikro nütrientlerin yetersiz alınmasına neden olabilmektedir.
• Zihinsel sağlık sorunları, mental sağlığın bozulması malnütrisyona neden olabilmektedir.
• Besin hazırlamada güçlük, başka birinin yardımına ihtiyaç duyan ve kişisel ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk yaşayan kişilerde malnütrisyon görülebilmektedir. Yardım almadan besin alma ve hazırlamada sorun yaşayabilirler.

Kimlerde Görülür?

Hemen hemen herkesi etkileyebilen bir durumdur. Fakat bazı kişiler riskli konumdadır. Riski yüksek durumlar şu şekildedir:

• Gıdaya erişmekte zorluk yaşayan kişiler
• Çocuklar, gebeler ve emziren anneler gibi beslenme ihtiyacı fazla olan kişiler
• Ekonomik olarak dar gelirli bireyler
• Besin hazırlamada yardıma ihtiyaç duyan kişiler
• Besin emilimi konusunda sağlık problemi olan kişiler

Malnütrisyon Tedavisi Nasıl Olur?

Yetersiz beslenmeye neden olan durumlar tespit edilmelidir. Erken tespit edilmesi tedavi sürecini kolaylaştırmaktadır. Eksik besinlerin tüketilmesi ile yetersiz beslenme sorunu çözülebilmektedir. Hastalığa neden olan farklı bir durum varsa erken teşhisin önemi artmaktadır. Beslenme düzeninin oturtulması ve kişinin ideal kilosuna gelmesi gerekir. Bu durumla beraber vitamin, mineral eksikliği sorununun yaşamaması amaçlanmaktadır.