Anksiyete (Kaygı Bozukluğu) Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Günlük hayatın koşuşturmacası içinde herkes maddi veya manevi anlamda kaygı ve endişeye kapılabilir. Bu duygular belirli bir dereceye kadar olağan kabul edilir. Fakat hissedilen kaygı ve korkuların dozu aşırıya kaçıyorsa anksiyete varlığından söz edilebilir. Peki, toplumun yaklaşık %18'inde görülen anksiyetenin belirtileri nelerdir?

Yayınlanma Tarihi 01 Eylül 2021
Okunma Süresi 10 dk
Güncellenme Tarihi 01 Eylül 2021
Makaleyi Paylaş
14 bin’den fazla hekimin, 5,2 milyon’dan fazla hastanın tercihi #bulutklinik

Anksiyete Nedir?

Anksiyete diğer adı ile kaygı bozukluğu, kişinin günlük hayatta olan olaylar ve yaşadıkları karşısında yoğun bir biçimde sürekli endişe ve korku hissettiği bir psikolojk rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık panik atak ile de kişide gözlemlenebilir. Bu kişilerin; ‘telefon çaldı acaba kötü bir haber mi geldi, iş hayatında acaba yöneticim bana kızacak mı, sokakta başıma bir şey gelir mi, çocuğum okula varabildi mi' gibi her gün tekrarlayan kaygılı sorular kafalarını meşgul eder. Toplumda bu yapıdaki kişilere genellikle evhamlı denilir. Fakat bu düşünceler yoğunlaşıp kişinin ruh sağlığını bozup ve günlük yaşamını sekteye uğratmaya başlarsa o zaman hastalık haline gelmiş demektir.

Anksiyete Çeşitleri Nelerdir?

Anksiyete bozukluğu, hissedilen kaygının hangi nesne, durum veya duyguya göre şekillendiğine bağlı olarak farklı alt tiplerde bulunur. Anksiyete türleri şu şekilde sıralanabilir:

Sosyal Anksiyete Bozukluğu: Sosyal ortamlarda başkaları tarafından alay edilme, yargılanma ve rezil olma korkusu ile aşırı stres hissedilmesi

Panik Atak: Aniden yoğun bir şekilde korku hissedilmesi halidir. Bu atak esnasında; aşırı terlemesi göğüste ağrı, nefes daralması ve kalp atışlarında hızlanma hissedilebilir. Çoğu panik atak hastası belirtilerdeki benzerliklerden dolayı kalp krizi geçirdiğini düşünür.

Genelleşmiş Anksiyete: Herhangi bir neden olmadan kişinin şu anki hali ve gelecek ile ilgili sürekli kaygı ve endişe hissetmesi durumudur.

Ayrılma Anksiyetesi: Kişinin bağlılık oluşturduğu sevdiği birinden ayrıldığında yaşadığı korku ve endişe halidir. Çoğunlukla çocukluk yaşlarında görülse de yetişkin bireylerde de rastlamak mümkündür.

Bazı Fobiler: Belirli bir olay, nesne veya bir canlıya karşı duyulan kaygı ve korkulardır. Kemirgen hayvanlar, hastalıklar, yükseklik korkusu gibi çeşitler bu kategoride yer alabilir.

Seçici Dilsizlik: Ailesi ile normal bir şekilde iletişim kurabilen bazı çocukların toplum içinde bilerek konuşmamayı tercih etmeleridir.

Agorafobi: Kalabalık bir kapalı veya açık alanda hareket kısıtlılığı yüzünden korku ve endişe duyulmasıdır.

Anksiyete Neden Olur?

Anksiyete hastalığı nedenleri net olarak bilinmez. Fakat bazı sağlık sorunları, travmatik olaylar ve genetik faktörlerin bir araya gelmesinden dolayı gelişebileceği düşünülür. Bu etkenlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

  • Çocukluk döneminde yaşanılan cinsel istismar ve benzeri olaylar
  • Depresyon halinde olmak
  • Kullanılan bazı ilaçların yan etkileri
  • Genetik aktarım
  • Akciğer, kalp, tiroid ve şeker gibi bazı hastalıkların etkileri
  • Madde bağımlılığı
  • Kendi ve yakınlarının sağlığı için aşırı stres ve kaygı duyulması
  • Travmatik olaylar yaşanması
  • Özgüven eksikliği, alay edilme korkusu gibi kaygıları yoğun yaşama
  • Anksiyete Belirtileri Nelerdir?

Birçok kişinin yaşayabileceği kaygı bozukluğu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

  • Ağız kuruluğu ve nefes darlığı hissi
  • Yoğun bir şekilde terleme
  • Kalp atışlarında hızlanma
  • Ellerde titreme durumu
  • Kötü bir durum olacakmış gibi endişe duyma
  • Gergin, panik halinde ve huzursuzluk hissi
  • Uyku problemleri
  • Konsantrasyon ve odaklanmada güçlük çekme
  • Hazımsızlık çekme
  • Alınganlık yapma
  • Ajitasyon hali

Anksiyete Tanısı Nasıl Konulur?

Belirtilerinden şüphelenen kişiyi doktor fiziki bir muayeneden geçirip tıbbi öyküsünü dinler. Kaygı bozukluğunu tetikleyebilecek bir sağlık sorununu elimine etmek için bazı labaratuvar testleri istenebilir. Fakat bunlar anksiyete teşhisi yapmak değildir. Doktor gerekli gördüğü takdirde hastayı psikoloğa veya psikiyatriste yönlendirir. İlgili uzmanlar ise tanı koyabilmek için hastaya semptomların ne kadar süredir var olduğu ve ne yoğunlukta olduğuna dair sorular sorarlar.

Anksiyete Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kaygı bozukluğu tedavisi için birçok farklı yöntem bulunur. Fakat en sık kullanılan iki yöntem psikoterapi ve ilaç tedavisidir. Hastanın hangi tedaviye olumlu yanıt vereceği deneyerek görülür.

Psikoterapi: Konuşma terapisi de denilen bu yöntem bir terapistle birlikte zaman geçirilerek hastanın kaygılarını azaltmaya yönelik yapılır. Hastanın anksiyetesini anlaması ve doğru yönetmesi için çeşitli yollar öğrenmesini sağlar ve oldukça etkilidir.

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bu terapi türünde ise kişinin panik oluşturan olumsuz düşünce ve davranışlarını olumluya nasıl çevirebileceği anlatılır. Hasta bu sayede oluşan kaygılarına olumlu yaklaşmayı be onlarla başa çıkabilmeyi öğrenir.

İlaç Tedavisi: Anksiyetenin olumsuz semptomlarını hafifletmek için çeşitli ilaç tedavileri verilebilir. İlaç tedavisi kısa süreli kullanım için planlanır.

Anksiyete İle Başa Çıkma Yolları Nelerdir?

Bazı yaşam tarzı değişiklikleri kaygı bozukluğunu hafifletmede yardımcı olabilir. Bu değişiklikler hem zihinsel hem de fiziksel olarak şu şekillerde yapılabilir:

  • Doğru nefes alma yani nefes egzersiz tekniklerini öğrenmek ve uygulamak, kişinin sakinleşmesini sağlayabilir.
  • Korku ve tehlike dürtü ile anında öne eğilen vücut yerine, kalkarak dik bir şekilde durmak sakinleşmeye yardımcı olur.
  • Kişi anksiyete atağı geldiğini fark ettiği anda; kitap okumak, yürüyüş yapmak gibi farklı faaliyetlerle meşgul olursa kaygılı düşüncelerden uzaklaşabilir.
  • Şekerli besinler kaygı bozukluğunu tetiklediği için uzak durulması gerekir.
  • Geleceğe kaygılanmak yerine şuana odaklanıp kaygılanacak bir şey olmadığı telkin edilmelidir.
  • Kişi kaygılarını bir yere not alarak belirli bir zamanda bunları düşünebilir. Bu şekilde her an değil belli bir anda bunu düşünebilir.

Dilerseniz konu ile ilgili videoları izleyebilirsiniz.

 

Çerez Tercihlerinizi Seçin

Sitemizde size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanılmaktadır. Detaylar için Çerezlere İlişkin Adınlatma Metni'ni inceleyebilir veya çerezleri özelleştirebilirsiniz.