Hareketsiz yaşam tarzından, sporcuların yaptığı zorlayıcı hareketlere kadar birçok nedeni bulunan kas yırtılmaları yaygın görülen problemlerdendir. Bu yırtıklar çoğu vakada önemsenmese de, yırtığın dercesine göre kas işlev kayıplarına sebep olabilecek sonuçlara varabilir. Bu yüzden derecesine bakılmaksızın adele yırtıklarında bir uzmana başvurulmasında fayda vardır. Peki, kas yırtılması tedavisi nasıl yapılır? Cevaplar yazımızda.
Liflerden oluşan kaslar tüm iskelet sisteminde bulunur ve hareket etmeyi sağlar. Bazı etkenlerden dolayı kasların aşırı zorlanması sonucu liflerin kopmasına, kas yırtılması denir. Kopmalar sonucu liflerde kanama oluşabilir. Kastaki yırtılmalar herhangi bir hareket kısıtlılığına neden olmaz. Fakat hasar alan bölgede şiddetli ağrı ve şişlik meydana gelir. Kopan lifler kaslarda hasara yol açsa da kas dokuları kanlanması bol bir bölge olduğu için iyileşme süreci hızlı olur. Halk arasında kas çekmesi olarak da bilinen kas yırtılması, yaygın olarak sporcularda görülür. Yanı sıra; düşme, travmalar, kazalar, ağır kaldırma veya kas zorlanması gibi durumlardan dolayı da meydana gelebilir. Düzenli egzersiz yapan kişilerde bu sürenin uzatılması kasta yırtılmaya yol açabilir. Bu durumu engellemek için egzersiz öncesi açma ve germe hareketleri yapılarak kaslar ısıtılmalıdır.
Kolda pazu yırtılması görülebilir. Bu durumun tedavisi için ameliyat gerekebilir. Omuzda kas yırtılması ise hareketlerde güçlük yaşanmasına neden olabilmektedir. Omuzdaki eklem hareketleri çok çeşitlidir ve zorlanma durumunda hasar almaktadır. Yaşlanma da omuzda zorlanma yaşanmasına ve zamanla yırtılmalara neden olabilmektedir.
Bacaktaki yırtılmalar ise genellikle spor veya egzersiz sonrasında oluşmaktadır. Şiddetli veya uzun süreli ağrılarda doktora görünülmelidir.
Kas yırtılması semptomları her kişide neredeyse aynı şekilde görülebilir. Sadece yırtılmanın derecesine bağlı olarak bazı belirtiler daha fazla hissedilir. En sık görülen kas yırtığı belirtileri şu şekildedir:
Bu belirtilerin hepsi lif kopmasını gösterir. Çoğu kişi hayati bir tehlikesi olmadığı için bu kopmaları pek önemsemez.
İleri düzeydeki yırtıklar fonksiyon kayıplarına neden olabilmektedir. Bu kasın kullanılmaması yaşam kalitesinin bozulmasına yol açar. Hareket kısıtlığına, güç kaybına neden olur. Bu yüzden dikkate alınarak tedavi edilmesi gerekir.
Adale yırtığı aniden ve beklenmedik bir anda meydana gelir. Performans gerektiren bir spor aktivitesinde olabileceği gibi, normal bir zamanda merdiven çıkarken de oluşabilir. Lif kopması sonucu oluşan kas yırtıklarının nedenleri genellikle şu şekildedir:
Kas yırtıkları net bir tanı konulabilmesi için kendi içinde derecelendirilerek 3’e ayrılır. Yırtık şiddetine göre lif ve kas yaralanmaları şu şekildedir:
Birinci Derece: Birkaç kas veya lifin zarar görmesi sonucu oluşan hafif vakalardır. Genellikle kaslar işlevini yapabilir ve az bir ağrı bulunur.
İkinci Derece: Birinci dereceye nazaran daha fazla kas ve lif hasar alır. Ağrı şiddeti daha fazladır. Bölgede şişlik ve renk değişimi bulunur.
Üçüncü Derece: Kasların ve liflerin aşırı derecede gerilmesi sonucu kopması ile sonuçlanan tablodur. Kas ve lifler fonksiyonlarını gerçekleştiremez. Şiddetli ağrı, şişlik ve morarmalar görülür.
Doktor bu şikayetler ile gelen hastanın tıbbi öyküsünü dinler ve fiziki bir muayene yapar. Fiziki muayenede; kasta bulunan spazmlar, kramplar, hassasiyet ve kas hareketlerindeki azalmaların saptanması için bazı müdahaleler uygulanır. Muayene neticesinde semptomların hafif ve orta olduğu anlaşılırsa başka bir işleme gerek kalmaz. Fakat hastalığın şiddeti yüksek dereceli gibi görünüyorsa MR ve röntgen istenebilir. Bu görüntülemeler yırtığın bölgesi ve derecesi hakkında bilgi vererek teşhisi netleştirir.
Kas yırtılması tedavisi birçok hastada benzer şekillerde uygulanır. Birinci ve ikinci derece yırtıklarda kası zorlayacağı için egzersiz ve spor faaliyetlerine ara verilir. Bu bölgeye hızlıca buz uygulaması yapılması önemlidir. Yırtılmanın devam ettiği süreçte 2-3 saat aralıklarla uygulama yapılır. Buz uygulaması, hasarlı alanın şişmesini önleyerek iyileşmeyi hızlandırır. Yaralanma sonrasında kasın bandaj ile sarılarak sıkıştırılması da tedaviye yardımcı bir uygulamadır. Bu uygulama da şişmeyi önler. İstirahat edildiği sırada yırtık olan bölgenin kalp seviyesinin üzerinde tutulması gerekir. Ağrılar için hastalığa uygun ağrı kesici ilaçlar doktor tarafından reçete edilir. Üçüncü derece bir yırtıkta ise düzenli bir fizik tedavi gerekir. Yırtığın ciddiyetine göre ameliyat gerekebilir.
