Mazoşizm, kişinin kedisine ruhsal veya fiziksel anlamda zarar verme eğiliminde olduğu psikiyatrik bir rahatsızlıktır. Ruhsal veya fiziksel olarak kişinin kendisine acı çektirmesi ve bundan keyif alması ise mazoşist olarak adlandırılır. Hastanın özellikleri ve altta yatan nedenin bulunması ile problem etkin bir şekilde tedavi edilebilir. Peki, mazoşizm belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? Detaylar yazımızda.
Mazoşist, ruhsal ve fiziksel anlamda kendi kendisine acı çektirmekten keyif duyan kişilere denir. Dolayısıyla mazoşizm, kişi kendine kasten zarar verir. Bu sebeple de kendisinde psikolojik travmalara yol açtığı bir psikiyatrik hastalık türüdür.
Bu hastalık çoğunlukla küçüklükten gelen bir travmadan dolayı meydana gelir. Çocukluk döneminde yaşanan travmatik deneyimler, ailelerin çocuğu ihmal etmesi veya suistimal etmesi halinde çocuğun ileri yaşamında kişilik açısından değişimler oluşur.
Travmatik durum çocuk için ne kadar zor ve acı verici ise birey o oranda ruhsal problemler yaşayabilir. Yapılan araştırmaların sonucuna göre travma yaşamış erkeklerin saldırma içgüdüsü meydana getirerek sadist karakter kazanma olasılıkları daha fazladır.
Kadınlar ise bu döngüde daha fazla kurban rolünü üstlenerek mazoşist özellikli davranışlara eğilim görülür. Ancak bu, karakter gelişimine ve neden olan travmalara göre farklılık gösteren bir durumdur. Mesela, benzer travmalara maruz kalmış aynı cinsiyetteki kişilerde farklı davranış bozuklukları görülebilir. Bu yüzden mazoşisttik tutumlar ile alakalı farklı alt tipler olduğu bir araştırma konusudur.
Mazoşizm Türleri
Yapılan çalışmalardan yola çıkarak mazoşizm için saptanan bazı türler şu şekilde sıralanabilir:
Mazoşizm, kişilik bozukluğu olsa da, toplum tarafından normal kabul edilebilen bir sağlık sorunudur. Mazoşist kişilerin değişken karakter türlerine sahip olmaları da bu duruma neden olabilir. Mazoşist bireyler genellikle çocukluk döneminde yaşadıkları çöküşlerden dolayı ruhsal ve fiziksel sıkıntılara girerler. Farklı türlerde gözlenebilen mazoşist karakterin en yaygın özellikleri ise şu şekilde sıralanabilir:
Bu durumun gelişmesindeki sebep kesin olarak bilinmese de aile bireyleri ve kişinin çevresindeki insanların hatalı davranışları bu konuda büyük bir rol oynar. Mazoşizmin en önemli etkenlerinden biri ise çağında yaşanan travmatik olaylardır. Mazoşizme sebep olan etkenler ise şu şekilde sıralanabilir:
Hatalı Aile Davranışları: Çocukluk çağında ailesi tarafından sık sık cezalandırılan ardından ödüllendirilen çocuklarda büyük bir travma gelişebilir ve bu kişi mazoşizme yatkınlık kazanabilir. Çünkü bu durum çocukta yanılgıya yol açan bir bilinçaltı gelişimine neden olur. Peş peşe gelen ceza ve ödül sıralaması çocukta bir olumsuzluk ile bir güzellik olacağını düşünmesine yol açabilir. Bu da ruhsal ve fiziksel acı çektiren fiillerde bulunmasına neden olabilir.
Yaşanan Psikolojik Travmalar: Kişinin yaşadığı psikolojik travmalar, kendisini cezalandırmasına neden olabilir. Örneğin; bir yakınını kaybetme, istismarlara maruz kalma ya da huzursuz aile ortamları ile mazoşizm tetiklenebilir.
İçgüdüsel Huzursuzluk: Yaşanan travmatik olaylar kişinin yoğun suçluluk hissi sergilenmesine neden olabilir. Bu kişiler hissettikleri acı ve vicdan azabı ile kendilerini cezalandırmak isteyebilirler. Çünkü hem fiziksel hem de ruhsal açıdan acı çekmeyi bedel olarak algılarlar. Bunun neticesinde rahatlama hissi duyarlar.
Çevresel Nedenler: Gelişme döneminde sık sık yalnızlık hissi içinde olunması, gereken ilginin eksikliği ve yalnızca acı çekilen zamanlarda ilgi kazanılması gibi etkenler mazoşizm gelişiminde rol oynar. Çocuğun ihmal edilmesi, çok erken yaşlarda kendi bakımını üstlenmesi gibi nedenler mazoşizm karakteri geliştirmesine yol açabilir.
Mazoşizm tedavisinde, hastanın ihtiyaçları ve hastalığının şiddetine bakılarak tedavi sürecinde farklılıklar oluşabilir. Tedavisi için uygulanan yöntemler ise şu şekilde sıralanabilir:
Psikoterapi: Yapılan terapide, uzman ve hastanın birlikte konuşarak sorunları belirlemesi ve yaşanılan travmalardan korkmak yerine üzerine gidilmesi esastır. Hastanın kaç seans tedavi alması gerektiği ise hastanın durumuna göre belirlenir. İlk hafta yalnızca 1 seans uygulanırken hastanın daha iyiye gitmesi halinde 2-3 seans daha eklenebilir. Hasta günlük yaşamında seansta öğrendiklerini tatbik etme şansını yakalar. Gerek görülürse doktor ilaç tedavisine de başlayabilir.
İlaç Tedavisi: İlk olarak hastanın durumu ve geçmiş travmaları dinlenerek nedenler saptanır. Şayet doktor gerekli bulursa hastaya ilaç tedavisi verilir. Seansları desteklemek maksadıyla antipsikotik isimli ilaçlardan destek alınabilir. İlaçlar, hastanın geçmiş travmalarını düşünmesi yerine ihtiyacı olan düşüncelerin kazanımını desteklerler. İlaçlar yalnızca belirlenen zaman zarfında kullanılır. Hasta kendinde gereken yeterliliği ve donanımı kazandıktan sonra hekiminin önerisi çerçevesinde ilaçları bırakarak rutin doktor izlemi ile hayatına devam edebilir.
Mazoşizm için uygulanan tedavi kesinlikle bir uzman psikiyatrist tarafından planlanmalıdır. Hasta psikiyatristin önerilerini dikkate alarak ilaçlarını zamanında ve doğru biçimde kullanmalıdır. Seanslarda öğrenilenlerin pratik yapılması ise iyileşme sürecine katkı sunar.
