Yüzde bulunan kemiklerdeki boşlukların iltihaplanması sinüzite yol açar. Birçok etkenden ötürü oluşabilen sinüzit, yaygın olarak üst solunum yolu iltihaplanmasından dolayı gelişir. Burun akıntısından, burun tıkanıklığından dolayı horlama ve uyku düzensizliğine kadar birçok semptoma yol açan hastalık, kişilerin yaşam kalitesini oldukça düşürür. Nedene yönelik tedavi edilen sinüzit için bazı yaşamsal tedbirler de önleyici olabilir. Peki, bunlar nelerdir? Gelin yazımıza bakalım.
Sinüsler, burun etrafındaki kemiklerin içinde bulunan hava boşluklarıdır. Çocuklarda erişkinlerinki gibi sinüslerin gelişmesi için 12-14 yaş civarına gelmeleri gerekir. Burunun bir parçası olan sinüsler, günde ortalama yarım litre mukus salgılar. Mukus burun içerisine giren havadaki bakterileri ve taşınan partikülleri yakalar ve yıkar. İşte bu görevi üstlenen sinüslerin mukozasının iltihaplanmasına sinüzit denir. Burun tıkanıklığı, alında ağrı, halsizlik, gece ağız açık uyuma gibi semptomlara neden olabilir. Sinüzit genel olarak alerjiler veya soğuk algınlığı sonrası meydana gelir.
4 çeşit sinüzit türü bulunur. Bunlar;
Akut Sinüzit: Ani bir şekilde gelişip 4 hafta içinde iyileşen sinüzittir.
Subakut Sinüzit: Akut sinüzitin en fazla 12 hafta süren tipi olarak tanımlanabilir.
Kronik Sinüzit: Tedaviye rağmen 12 haftadan fazla devam eden ve iyileşme sağlanamayan bir türdür.
Tekrarlayan Sinüzit: 1 yıl içinde kişide 3 veya daha fazla sinüzit atağı olmasına denir.
Sinüzit oluşmasında birçok neden etkilidir. Genellikle bireysel ve çevresel etkenlerin bir araya gelmesi ile meydana gelebilir. En sık gelişme sebeplerinden biri üst solunum yolu enfeksiyonlarıdır. İkinci en yaygın neden ise alerji kaynaklı olarak burun mukozasında ödem oluşmasıdır. Diğer sinüzit nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Sinüslerin daraldığı bu durumlarda sinüslerin içerisi bakteri ve virüslerin yaşama alanı haline gelir. Bu sayede kolayca enfeksiyona neden olabilirler.
Sinüzitin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Genellikle oluşan semptomlar ise şu şekilde sıralanabilir:
Sinüzit teşhisinde ilk olarak hekim hastanın tıbbi öyküsünü dinler. Daha sonra kulak burun boğaz muayenesi yapar. Gerekli gördüğü takdirde ise aşağıdaki testleri isteyebilir:
Kronik sinüzit akut sinüzite oranla daha nadir olan bir türdür. Teşhis için istenenler akut sinüzitler hemen hemen benzerdir. Kronikt teşhisinde dikkat edilmesi gereken 12 hafta boyunca devam eden koyu kıvamlı akıntı, baş ağrısı ve burun tıkanıklığı gibi durumların olmasıdır. Yanı sıra, kronikte teşhis için nazal endoskopi veya bilgisayarlı tomografi ile sinüslerdeki iltihaplanma tespit edilmelidir. Alerjiden kaynaklı sinüzitlerde ise hekim alerji testi isteyebilir.
Sinüzit tedavisi için hastanın yaşı, sinüzitin türü gibi etkenler göz önüne alınır. Akut sinüzitte tedavi için genellikle semptomların giderilmesi amaçlanır. Bol sıvı alımı, ortamın nemlendirilmesi gibi destek tedaviler uygulanır. Yanı sıra hekim, burun tıkanıklığı için burun spreyleri ve burun içi yıkama suları reçete edilebilir. Ayrıca ağrılar için ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Hastalığın bakterilerden kaynaklanması halinde hastaya antibiyotik verilebilir. Ancak viral kaynaklı ise antibiyotik kullanımına gerek yoktur. Alerjiden dolayı gelişen sinüzit için hekim hastayı bir alerji uzmanı veya immünoloğa yönlendirebilir. Bazı kronik vakalarda ise son seçenek olarak cerrahi operasyon yapılabilir.
Sinüziti engellemek için bazı yaşam tarzı değişiklikleri uygulanabilir. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
