Düzenli ve dengeli beslenmek kişilerin hayat kaliteleri, sağlık durumları açısından önemlidir. Günlük olarak yeterli seviyede karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve mineral alınmasına dikkat edilmelidir. Bir günde alınması gereken kalori miktarı ve besin değerleri kişiden kişiye göre değişmektedir. Sağlıklı bir hayat için günlük tüketilmesi için protein miktarına dikkat edilmelidir. Günlük ne kadar protein tüketmeliyiz? Günlük protein ihtiyacı kaç olmalıdır? Sorularının cevapları yazımızda.
Protein, amino asitlerden meydana gelen bir moleküldür. Uzun zincirlerle birbirlerine bağlı amino asitlerden oluşmaktadırlar. Canlı hücrelerde bulunur ve yaşamsal faaliyetleri gerçekleştirmek için büyüme, gelişme, hücre onarımı, kas oluşumu, kan yapımı gibi birçok önemli görevde yer almaktadır. Sağlıklı bir yaşam için günlük tüketilmesi gereken protein miktarına dikkat edilmelidir. Bunun için günlük ortalama 0,8 g/kg/gün protein alınması gerekmektedir.
Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için ortalama 70 kg’lık bir insan günlük en az 56-70 g protein almalıdır. Günlük alınması gereken protein miktarı yaş ve cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Erkeklerde ağırlık ve kas yoğunluğu daha fazla olduğundan dolayı ihtiyaç duyulan protein miktarı da daha yüksektir. Ortalama olarak cinsiyet ve yaşa göre alınması gereken protein miktarları şu şekildedir:
Günlük alınması gereken protein miktarından az alınan protein, gerekli olan ürünler sentezlenemez bundan dolayı ihtiyaç duyulan amino asitler kas dokusundan karşılanır. Bu nedenle vücutta yıkım olayları artar ve kas dokusundaki zayıflamayla birlikte bazı sağlık sorunları oluşabilir.
En iyi protein kaynakları et, balık, süt ürünleri ve yumurtadır. Aynı zamanda kinoa, baklagiller ve fındık gibi bitkisel gıdalar da proteince zengin gıdalar arasında yer almaktadır. Besinler dışında vücuda besin alınabilecek diğer bir kaynak protein tozudur. Protein tozu ağır sporla uğraşan kişilerin kas yapısını arttırmak için kullandıkları besin takviyesidir.
Dayanıklı sporcuların alması önerilen protein miktarı 1,2-1,4 g/kg/gün, dirençli egzersiz yapan sporcuların ise 1,4-1,7 g/kg/gündür. Bu katsayılar günde 1,5-3 saat arası yapan sporcular için önerilmektedir.
Protein malnütrisyonu yeteri kadar protein alınmadığında meydana gelen beslenme sorunudur. Günlük olarak alınması gereken miktardan az protein alınması veya bazı emilim bozuklukları nedeniyle meydana gelebilmektedir.
Dengeli ve sağlıklı bir yaşam için her öğünde protein ağırlıklı besinler de bulunmaktadır. Kahvaltıda tüketilmesi, günlük alınması gereken protein ihtiyacına ulaşmak için güzel bir başlangıçtır. Yumurta, süt ve süt ürünleri, protein içerikli sebzeler, yulaf ezmesi kahvaltıda tüketilebilir. Bu sayede güne daha zinde başlar ve daha az acıkırsınız.
Ara öğünlerde de sebze, kabak çekirdeği, badem gibi besinler tercih edilebilir. Öğle ve akşam yemeklerinde ise balık, tavuk, kırmızı et tercih edilebilir. Tahıl, bakliyat gibi besinler de tercih edilebilmektedir.
Bitki bazlı ve hayvan bazlı olarak iki ana protein kaynağı bulunmaktadır. Hayvansal gıdalar; süt ve peynir altı suyu, yumurta, sığır eti, tavuktur. Bitki bazlı ise soya, bezelye, esmer pirinç, nohuttur. 3 çeşit protein bulunmaktadır. Basit proteinler, bileşik proteinler, türev proteinler.
Protein açısından zengin besinler şunlardır:
Diğer besinleri ise şu şekilde sıralandırabiliriz:
Hayvansal proteinler 100 gram için;
Bitkisel proteinler 100 gram için;
İdrarla kalsiyum atımını yükseltir ve böbreklerde taş oluşum riskini arttırmaktadır. Böbrek ve karaciğeri olumsuz etkiler, organların erken yaşlanmasına, işlevlerini yerine getirilmemesine neden olabilmektedir. Aşırı protein alımı gut hastalığı meydana gelebilir.