Diyabet ve Ramazan Orucu

DİYABET (ŞEKER) HASTASI ORUÇ TUTAR MI?

Değerli hastamız;

Bu kısa bilgilendirme yazısında hangi diyabetli hastaların tıbbi durumları gereği oruç tutabilecekleri, hangilerinin oruç tutmaması gerektiği, oruç tutacak veya tutabilecek diyabetli hastaların Ramazanda nelere dikkat etmesi gerektiği konuları güncel ve geçerli bilimsel verilerle maddeler halinde özetlenmeye çalışılmıştır.

1. Oruç tutmak isteyen her şeker hastası Ramazan ayı öncesinde mutlaka doktoru ile görüşmelidir ve kişinin hastalık ve riskleri açısından durum tespitinde bulunulmalıdır.
2. Her hasta ayrı şartlara sahiptir ve her hastanın hastalık derecesi, kullandığı ilaçlar ve ilaç dozları farklıdır. Bu yüzden şeker hastasının oruç tutup tutamayacağı bireysel olarak değerlendirilip öyle karar verilmelidir.
3. Şeker hastalığına bağlı olarak ortaya çıkabilen bazı olumsuz, hayatı tehdit edici durumlar olabilir. Bunlar arasında en önemlileri şeker düşüklüğü koması, yüksek şeker koması, aşırı susuz kalma ve akciğer, beyin gibi hayati organlara pıhtı atmasıdır. Bu olayların daha sık görülmesi beklenen hastalar “çok yüksek ve yüksek” risk grubuna dahildirler ve bu yüzden oruç tutmalarını ÖNERMEYİZ. Çok yüksek ve yüksek risk grubundaki bu hastalar aşağıdaki durumlardan en az birine sahip olanlardır:

• Ramazan ayı öncesindeki son 3 ay içerisinde düşük veya yüksek şekere bağlı koma geçirenler
• Tekrarlayan kan şekeri düşüklüğü yaşayanlar
• Kan şekeri düştüğünde durumunun farkında olamayanlar
• Tedavi kullanmasına rağmen kan şekeri kontrol altında olmayanlar
• Gebe olan şeker hastaları veya gebelikte şeker hastalığı ortaya çıkanlar
• Diyaliz hastaları
• Şekere bağlı olarak ileri derece böbrek, kalp-damar veya beyin hasarı gelişmiş olanlar
• İleri yaştaki düşkün hastalar

• Kan şekeri iyi kontrol altında bile olsa, günde 2 veya daha çok kez insülin yapanlar, karışım insülin kullanan şeker hastaları
• Aşırı fiziksel aktivite gerektiren bir işte çalışanlar

• Yalnız yaşayıp insülin veya sülfonilüre grubu ilaçlar ile tedavi edilenler
• Şeker hastalığı ile birlikte başka ciddi hayatı tehdit edebilen hastalıkları olanlar

• Unutkanlık veya sersemlik gibi beyin üzerinde yan etkileri olan bazı ilaçları kullananlar

Eğer bir şeker hastasında yukarıdaki maddelerden herhangi biri varsa oruç tutması tıbbi açıdan kesinlikle UYGUN DEĞİLDİR.

4. Düşük risk grubundaki şeker hastaları ise; yaşam tarzı değişikliği, uygun şeker ilaçları veya günde 1 kez uygulanan düşük doz bazal insülin tedavilerinden bir veya birkaçı ile kan şekeri kontrol altında olan ve ek hastalığı olmayan Tip 2 şeker hastalarıdır.

Düşük risk grubundaki hastalar oruç tuttuklarında tıbbi açıdan sakınca olmadığı yapılan araştırmalarda görülmüştür. Ancak düşük riskli hastaların güvenli bir şekilde oruç tutabilmesi için bazı şartları yerine getirmek gerekir. Bunlar;

1. Hasta Ramazan’dan önce hekimine oruç tutmak istediğini haber vermelidir ve gerekli eğitimi almalıdır.
2. Kullanmakta olduğu tüm ilaçlar oruca göre ayarlanmalıdır.
3. Uygun diyet, egzersiz programına devam etmelidir.
4. Oruç tutarken parmak ucundan kan şekerleri ölçümlerini günde birkaç kez yapmalıdır (sahur öncesi, sabah kalkınca, öğle saatinde, iftardan birkaç saat önce, iftardan 2 saat sonra, kendini kötü hissettiği her an). Parmak ucundan kan şekeri ölçmenin orucu bozmadığı din görevlileri tarafından vurgulanmaktadır.
5. Kan şekeri ölçüldüğünde 70 mg/dL’nin altında veya 300 mg/dL’nin üstünde çıkarsa, acil bir hastalık olur veya hasta kendini kötü hissederse mutlaka orucunu bozması gerekir. Eğer 70-90 arasında ise 1 saat sonra tekrar bakılmalıdır.

Şeker hastaları her zaman olduğu gibi Ramazan ayı süresince de mutlaka hekimleriyle irtibat halinde olmalıdır. Ramazan bittikten sonra da yine hekim kontrolünde eski tedavi ve takiplerine devam etmelidirler.