Ferritin Nedir?

Ferritin Ne Demek

İnsan vücudunda demirin hayati bir önemi vardır. İnce bağırsak hücrelerinde emilen minerali depolar. Bu mineraller metabolizmanın işleyişi için etkilidir. Gerektiği zaman taşıyıcı proteinler kan dolaşımına yardımcı olur. Ferritin ise bu sürecin işlemesi için demirin depolanmasını sağlar. Bundan dolayı ferritine demir deposu da denir.

Serbest dolaşan demirin protein, yağ ya da DNA ile zehirleyici etkisi olabileceğinden ferritinin koruyucu yapısı da vardır.

Tüketilen besinlerle ya da takviyelerle demir minerali vücuda alınır. Demir mineralinin görevi ise dokulara oksijen gönderilmesini sağlayan kan hücrelerine yardım etmektir. Yeteri kadar oksijen taşınmadığında doku ve organlar görevlerini yerine getiremez. Bundan dolayı ferritin sistemin aksamaması için vücuda gerekli olan demir mineralini depolamakta, gerekli salınım için kontrol altında tutmaktadır. Seviyesinin kaç olması gerektiği ya da düşüklüğü ve yüksekliğini ölçebilmek için Ferritin Testi uygulanır.

Ferritin testi, doktor tarafınca istenir. Anemi, demir zehirlenmesi gibi hastalıklardan şüphelenildiğinde bakılır. Fakat ferritin sayısının normal olması her zaman demir eksikliğinin olmadığını göstermez. Bu durumlarda doktor ek testler isteyebilir.

Ferritin Düşüklüğü

Demir çeşitli hücre fonksiyonlarında kullanılmak üzere depolanır. Ferritin bu depolanmadan ve kullanımından sorumludur. Ferritin eksikliği ise depolanan demirin azaldığını gösterir. Bu durum demir eksikliğine neden olur. Buna bağlı olarak demir deposunun boş kalmasıyla alyuvar oluşumu yavaşlar. Bu durumlarda kansızlık veya demir eksikliği anemisi oluşabilir.

Demir eksikliğinin devam etmesi durumunda ise yeterli oksijen elde edemeyen organ ve dokular işlevlerini yerine getiremez. Bu durum bazı hastalıkların oluşmasına yol açar.

Düşen seviye bazı belirtilerle kendisini gösterir. Bu belirtiler ise genellikle şu şekildedir;

• Yorgunluk

• Uyuşukluk

• Unutkanlık

• Odaklanamama

• Baş dönmesi, baş ağrısı

• Üşüme hissi

• Parmaklarda uyuşma hissi

• Tırnaklarda güçsüzlük

• Kulak çınlaması

• Kaşıntı

• Nefes darlığı

• Anksiyite

Ferritin değerinin düşmesine genellikle etki eden maddeler;

• Aşırı kahve ve çay tüketimi

• Sıklıkla işlenmiş et ürünleri tüketmek

• Kronik hastalıklar

• Ağır ve sancılı geçen menstrual döngü

• Yaralanmalardan yaşanan kan kaybı

• Çölyak hastalığı

• Bağırsak problemleri

Eksik ferritin tedavisi için doktor tarafından testler istenir. Öncelikle deponun neden boşaldığının tespit edilmesi gerekir. Bazı hastalıklardan kaynaklı olabileceğinden tespiti önemlidir. Hastalığın kontrol altına alınmasıyla rahatsızlık geçer. Bazen kanamaya bağlı durumlardan kaynaklanabilir bu durumlarda ise kanamanın kontrol altına alınmasıyla tedavi edilir. Herhangi bir hastalıkla ilişkili olmayan durumlarda ise şurup ya da demir takviyesi gibi tedaviler uygulanır. İlaç kullanılmaması ya da gereken takviye ilaçla sağlanmadığında beslenme düzeninde değişiklik gerekir.

Düşen seviyenin yükseltilmesi için çay ve kahve tüketiminin azaltılması, C ve B12 vitaminlerince zengin besinlerin tüketilmesi, meyve tüketiminin arttırılması önerilir. Bunların yanı sıra brokoli, yeşil fasulye ya da mercimek gibi demir düzeyi yüksek besinler tüketilebilir. Sigara ve alkol tüketimi bırakılmalı ya da azaltılmalıdır. Böylece demir seviyesi azaltılmaya çalışılır. Tedavinin yöntemine, sürecin işleyişine göre doktorun gerek gördüğü durumlarda kan nakli de yapılabilir.

Ferritin Yüksekliği

Vücutta depolanan demir seviyesinin olması gerekenden yüksek olduğunu gösterir. Vücuttaki iltihaplanmalar demir düzeyinin bağımsız olarak arttırması sonucu oluşabilir. Bu durumda demir yüksekliği sonucu kişi zehirlenme yaşayabilir veya organlarında çeşitli tahribatlar oluşabilir.

Ferritinin yüksekliğine neden olan bazı olaylar;

• Lösemi

• Tip 2 diyabet

• Hepatit C

• Aşırı alkol tüketimi

• Hemakrotozis hastalığı

Belirtileri ise şu şekildedir;

• Eklem ağrısı

• Göğüs ağrısı

• Karın ağrısı

• Zayıflık

• Yorgunluk

• Koyu cilt rengi

• Cinsel isteksizlik

Öncelikle neden yükseldiği tespit edilerek bu duruma uygun tedavi uygulanmalıdır. Hastalığa bağlı olmadığı durumlarda ise gene beslenme düzeninin değiştirilmesi gerekebilir. Ferritini yükseltmek için yeşil çay, kuru baklagil, yumurta, balık, kırmızı et, üzüm, kayısı ya da kalsiyum açısından zengin besinler, çinko ve magnezyum mineralleri tüketilmelidir. Bunların yanı sıra egzersiz yapılması da önerilir.

Ferritin Kaç Olmalı?

Ferritinin normal değeri yaş ve cinsiyete göre farklı seviyelerdedir. Testin yapıldığı yer ve yapılış şekli de bu seviyeyi etkileyebilir. Genellikle şu seviyeler normaldir.

• Kadınlarda 14-150 ng/ML

• Erkeklerde 15-200 ng/ML

Ferritinin ortalama olarak bu değerlerin altında ya da üstünde olması tehlikelidir.

Ferritin seviyesini normal seviyede tutmak için beslenmeye önem verilmelidir. Demir seviyesini azaltacak ya da aşırı yükseltecek besinlerden uzak durulmalıdır.

Ferritin ile ilgili İstediğiniz Zamana Online Randevu Alabilirsiniz

Ferritin eksikliği ve yüksekliği hakkında tüm merak ettiklerinizi BulutKlinik ile Online Randevu ve Yüz Yüze Randevu alarak doktorlarımıza danışabilirsiniz ve tedavi sürecinize başlayabilirsiniz.

İç Hastalıklar(Dahiliye) doktorlarımıza ulaşmak için sayfamızın devamına göz atabilirsiniz.