Hünnap halk arasında bilinen ismiyle çiğde, büyük zeytin boyutundadır. Dikenli ağaç familyası meyvelerindendir. Besin değerlerince zengin ve sağlığımıza birçok faydası olan hünnaba ait bilgileri yazımızda derledik.
Hünnap, bahar aylarında açan, güzel kokulu sarı renkli çiçekleri olan bir ağaç çeşididir. İlk kez Çin'de yetiştirilen bu tür hem gıda hem de tıbbi amaçla kullanılmıştır. Çin Hurması ya da halk arasında çiğde olarak da bilinir.
Küçük ve yuvarlak bir meyvedir. Olgunlaştıklarında renkleri mor veya koyu kırmızı olur. Biraz kırışık görünürler. Asya'da şekerleme ve tatlılarda kullanılan bu meyve alternatif tıpta uykuyu iyileştirme ve kaygıyı azaltmak amacıyla kullanılır.
Birçok faydası olan bu meyve tarihte afrodizyak, panzehir gibi yöntemler için kullanılmıştır. Hünnap meyvesinin faydaları şu şekildedir:
Uyku ve beyin fonksiyonlarını iyileştirir.
Antioksidanlar açısından zengindir. C vitamini içermektedir.
Bağışıklığı arttırır. Kanser hücrelerinin büyümesine engel olabilir.
Sindirimi iyileştirir. Kabızlığa iyi gelir.
Bağışıklığı arttırır.
Lif ve karbonhidrat bakımından zengindir. Metabolizmayı hızlandırır.
Anksiyete ve kaygıyı önlemeye yardımcı olur.
Tansiyonu dengeler.
Kemik sağlığını güçlendirir.
Kan dolaşımını düzenler.
A vitamini içerir. Cilt sağlığını koruma ve güzelleştirmeye yardımcı olur.
Kullanılan bazı ilaçlarla (antidepresan, venlafaksin gibi )etkileşime girme ihtimalinden dolayı doktorunuza danışarak tüketmelisiniz. Düşük tansiyona sahip veya hamileyseniz de alerjik reaksiyona neden olabilir bundan dolayı doktorunuza danışmanızda fayda vardır.
Fazla tüketilmesi çeşitli rahatsızlıklara neden olabilir. Bu rahatsızlıklar;
Gaz veya şişkinliğe neden olabilir.
Kan şekeri seviyesinde değişikliklere neden olabilir.
Diyet yaparken kilo vermeye çalışan kişilerin tüketmeden diyetisyenlerine danışmaları gerekir.
Fazla tüketilmesi ishale yol açabilir.
Kurutularak ya da çiğ olarak yenilebilen tatlı bir atıştırmalıktır. Yenilmeden önce çıkarılması gereken iki tohumlu çukur içerir. Meyvesinden sirke elde edilerek sirke suyu olarak da kullanılabilir. Sirkeleri ve marmelatları Asya'nın bazı yerlerinde yaygındır. Çay veya reçel formları vardır. Bu formlarda da tüketebilirsiniz.
Hünnap çayı; aktardan alınan çay, yaprakların kurutulmasıyla elde edilir. Demlenmesi için bir bardak kaynamış suya birkaç kurutulmuş hünnap eklenir. 10 dakika demlenmesi beklenir.
Hünnap reçeli; yıkanan meyveler küçük küçük kesilir. Kesilen meyveler tencereye alınır. Toz şeker dökülerek sulanması beklenir. Alternatif olarak bal veya keçiboynuzu özü kullanılabilir. Sulanan meyvelerin üzerine su eklenerek orta ateşte kıvamı koyulaşana dek karıştırılır ve kaynatılır. Sonrasında ocaktan almadan önce 2,3 damla limon sıkın. İstenilen kıvama gelince ocaktan alınır. Kavanozlara dökülür ve kapağı kapatılır.
Pekmez formunda da tüketilebilir. Pekmez yapımı için aşağıdaki aşamalar izlenir:
Meyveler yıkanır.
Haşlanıp yumuşak forma gelmesi sağlanır.
Makineyle öğütülür.
Ortaya çıkan sularla yüksek ateşte (odun ateşinde) 4-5 saat kaynatılır.
100 gram çiğ hünnapta;
79 kcal kalori
1 gram protein
0 gram yağ
20 gram karbonhidrat
10 gram lif
69.0 mg C vitamini
250.0 mg Potasyum
İri meyveli ve küçük meyveli olarak iki çeşittir. Dünya çapında 10'un üzerinde çeşidi vardır.
İri meyveli hünnap fidanı: Çalı formludur. Hızlı gelişir. Mayıs ortasından sonra çiçeklenmeye başlar.
Küçük meyveli hünnap fidanı: Dikenli ve sık dallı bir yapıya sahiptir. Meyvesi orta iriliktedir. Olgunlaşmadan önce beyaz sonrasında ise sarıya döner. Sarı renkli çiçekler açar.
Dikensiz hünnap fidanı: Yalnızca aşı ile üretilir. Dikensiz ve sık dallıdır. Meyvesi orta iriliktedir.
Önemli noktalara dikkat edildiği müddetçe kolayca çimlendirilir. Hünnap çekirdeklerini veya tohumlarını su içeren kabın içinde yaklaşık 3 gün derin dondurucuda bekletin. Soğuklama denilen bu yöntemden sonra toprağı 3-4 santim kazıp tohumları içine koyulur ve üzeri kapatılır.
Yaz mevsiminde dikim yapılmışsa düzenli olarak sulanmalıdır. Yaklaşık 15 ila 20 gün sonrasında fidan oluşmaya başlayacaktır. Dikim kış aylarında yapılırsa, baharda tohum çimlenir. Dikilen yerin hava durumuna bağlı olarak sulama yapılmalıdır.
