Vücutta doğal bir şekilde üretilen kortizol hormonunun sentetik haline kortizon denir. Geçen yüzyılın en büyük buluşlarından biri olan bu ilaç, organ nakliden kanser tedavisine kadar birçok hastalık için kullanılabilir. Ancak kullanım dozu ve tedavisine çok dikkat edilmesi gerekir. Aksi takdirde ciddi yan etkileri olabilir.
Kortizol, insan vücudunda böbrek üstü bezlerde üretimi yapılan doğal hormonlardan biridir. Stres anındaki rolünden dolayı stres hormonu olarak da bilinir. Görev olarak psikolojik ve fiziksel stresi kontrol eder. Aynı zamanda iltihap ve bağışıklık yanıtlarını da Kortizon ise kortizolün sentetik bir formu olarak dışarıdan alınır. Kortizon ilaçları vücuda alındığı zaman kortizol hormonunun görevlerinin aynısını yapar. Bu ilaçlar reçeteli bir şekilde satılır ve yanlış kullanımı ciddi tıbbi sorunlara neden olabilir. Bu yüzden ilaç hekimin belirlediği dozlarda kullanılmalıdır. İlaçlar; tablet, pomad, iğne ve krem gibi formlarda olabilir.
Vücudun en yaygın etkisi vücuttaki stres tepkisini kontrol etmektir. Diğer işlevleri ise şu şekilde sırlanabilir:
Kortizonun kullanıldığı hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:
Tablet veya iğne şeklinde kullanılan kortizon formlarını kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur.
Kortizon Tabletleri: Hekim farklı bir bilgi vermediği sürece tabletler, bir bardak su ile ağızdan alınır. İlacın dozu ve süresi kişinin tıbbi durumuna ve tedaviye verdiği cevaba bağlıdır. İlaçtan fayda görmek için aynı saatlerde düzenli olarak alınması gerekir. Kortizon kullanımında yapılan en yaygın hatalardan biri fayda görünce ilacın bırakılmasıdır. Kortizon hekime danışılmadan kesinlikle bırakılmamalıdır. Bazı hallerde doz kademeli bir şekilde azaltılacağı için bu yanlış bir davranış olacaktır.
Kortizon İğnesi: Bu iğneler vücuttaki belirli bir yerdeki iltihabı önlemek için yapılır. En fazla dirsek, kalça, ayak bileği, omurga, diz, omuz gibi eklemlere uygulanır. İlacın uygulaması hastanede sağlık görevlileri tarafından yapılır. Olası yan etkilerinden dolayı bir yık içinde yapılabilecek kortşzon sayısı belirli bir dozu geçemez.
Bazı hastalıklarda tek çözüm kortizon kullanılmasıdır. Ancak uzun süre kortizon kullanılması bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu yüzden kortizonun bu alanda uzman bir hekim kontrolünde kullanılması oldukça önemlidir.
Kortizon kullanılmasının neden olacağı yaygın yan etkiler şu şekilde sıralanabilir:
Kortizon kullanımı esnasında oluşan yan etkiler hafif ise bir iki gün içinde geçer. Ancak uzun süren durumlarda doktora başvurulması gerekebilir. En kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurulması gereken kortizonun ciddi yan etkileri ise şu şekilde olabilir:
