Otizm Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Otizm, yaşamın ilk 3 yılında ortaya çıkan ve bireyin çevresiyle sözel veya başka şekillerde ilişki kuramaması durumudur. Günümüzde en yaygın görülen nörolojik bozukluklardan biri olan otizmin erken teşhisinde tedavi şansı oldukça yükseliyor. Peki, ebeveyn olarak otizmin farkında mısınız?

Yayınlanma Tarihi 16 Temmuz 2021
Okunma Süresi 8 dk
Güncellenme Tarihi 16 Temmuz 2021
Makaleyi Paylaş
14 bin’den fazla hekimin, 5,2 milyon’dan fazla hastanın tercihi #bulutklinik

Otizm Nedir?

Otizm spekturum bozukluğu yani kısa ismi ile OSB, bir kişinin beyin gelişme evresinde başkalarını algılamasını ve sosyalleşmesini etkileyen bundan dolayı sosyal gelişim ve iletişimde sorunlar yaşamasına neden olan gelişimsel bir bozukluktur. Hastalıkta bireyde belirli sınırların dışına çıkamayan ve tekrar eden davranış kalıpları bulunur.

Nedeni tam olarak saptanamamış olan otizmin genetik kaynaklı olduğu düşünülür. Erkeklerde kızlara göre daha fazla bulunur. otizm tanısı konan kişilerin %70’inde zeka geriliği, %10’luk bir kısmında ise üstün zekalı olma durumu bulunabilir.

Genellikle yaşamın ilk 3 yılında başlar ve hayat boyu devam eder. Günümüzde basit bazı testlerde erken evrede tanısı konulabilen bir hastalıktır. Erken başlanan ve düzenli tedavisi yapılan durumlarda hastalık önemli ölçüde düzelme eğilimi gösterir.

Otizm Neden Olur?

Günümüzde otizm nedenleri kesin olarak bilinmemekle birlikte genetik faktörlerden kaynaklı olduğuna dair bazı araştırmalar bulunur. Fakat hangi gen veya gen dizilimlerinin neden olduğu hala net değildir. Bazı araştırmalar çevresel etkenlerinde neden olduğunu belirtmektedir. Ancak bu konular üzerindeki çalışmalar hala devam etmektedir. Yanı sıra otizmin ailenin sosyoekonomik koşulları veya çocuk yetiştirme tarzıyla bir ilgisi bulunmaz. Bu yüzden otizm; her türden coğrafya, ırk ve milliyette görülebilir.

Otizm Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda sık görülen otizm belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

  • İsmi ile çağırılınca tepki vermezler
  • Aşırı hareketli veya hareketsiz olabilirler
  • Konuşma gelişiminde gecikme olabilir
  • Çevreleri ile ilgilenmezler
  • Göz temasını hiç kurmazlar ya da kısıtlı kurarlar
  • Öpme veya sarılma gibi fiziksel temaslardan hoşlanmazlar
  • İnsanlarla iletişim kurmak yerine cansız varlıklar ile ilgilenirler
  • Konuşmayı bilseler bile aynı kelimeleri tekrar ederler
  • İletişim aracı olarak konuşmayı tercih etmezler
  • Topluluk arasında yaşıtları ile iletişim kurmaz, oynamaz, kendini izole ederler
  • Konuşma tonları ve şekilleri tek tondadır.
  • İlgisiz cümleler kurup kalıp gibi konuşurlar
  • Alakasız bir şekilde her şeye gülebilirler
  • Bir cismin küçük bir parçasına takıntı yapabilirler
  • Düzene takıntıları bulunur, rutinleri bozulunca sinirlenebilirler
  • Bazı nesnelere bağlanabilirler
  • Sürekli aynı oyunları oynarlar
  • El çırpma, öne arkaya sallanma, kendi etrafında dönme gibi sürekli tekrarlayan hareketleri yaparlar
  • Sosyal ortamlara girdikleri zaman çok korkarak tepki verebilirler
  • Yemek yeme bozuklukları bulunabilir
  • Kendilerine veya etrafta bulunan eşyalara zarar verebilirler
  • Tehlikeye karşı duyarsızlardır
  • Yapılan espri ve imaları anlamazlar
  • Acıya karşı duyarsızlardır

Otizm Tanısı Nasıl Konur?

Her bebek kendi gelişim evresinde değişik bir hızda gelişebilir. Ancak otizmli çocuklar gelişim sorunlarındaki belirtiler 2 yaşından önce kendini gösterir.

Eğer ebeveynlerin çocuklarının gelişim sürecinde şüpheye düştükleri bazı durumlar varsa bunu mutlaka doktorlar paylaşmaları gerekir. Otizm tanısını çocuk psikologları ve çocuk nörologları koyabilir. Ayrıca otizm bozuklukları diğer gelişimsel bozukluklarla da alakalı olabilir. Bu tanı aileye bazı sorular sorularak ve gelişim testleri neticesinde konulabilir.

Otizm Testi Nasıl Yapılır?

Otizm tanısı için belirli kalıp bir test yoktur. Uzman hekim, çocuğun, bilişsel, dil ve sosyal becerilerinde varsa gecikmeleri tespit etmek için bazı tepki testleri yapar.

  • 6. aya kadar gülümseme veya mutlu bir ifadeye tepki vermemesi
  • 9. aya kadar sesleri ve yüz ifadelerini taklit etmemesi
  • 12. aya kadar gevezelik ve mırıldanma yapmaması
  • 14. aya kadar el sallama veya işaretle gösterme yapmaması
  • 16. aya kadar tek bir kelime dahi konuşmaması
  • 18. aya kadar taklit etme veya bir şeylere yalandan inanmaya başlamaması
  • 24. aya kadar iki kelimelik cümleleri kuramaması
  • Herhangi bir yaşta dil ve konuşma becerilerini yitirmesi

Otizm Tedavisi Nasıl Yapılır?

Otizm spektrum bozukluğu tedavisi için erken teşhis oldukça önemlidir. Tedavinin amacı otizmli kişiyi sosyal ve bireysel yetenekleri açısından geliştirmektir. Bu yüzden bireye davranışsal eğitimler ve özel şu terapiler uygulanabilir:

  • Konuşma terapileri
  • Motor yetenekleri artırıcı terapiler
  • Sosyal iletişim kazandırmaya yönelik terapiler

Otizmin yanı sıra; depresyon, dikkat eksikliği, hiperaktivite, obsesif kompulsif bozukluk varsa ilaç tedavisi uygulanabilir. Ayrıca otizm tedavisinde ebevenylerin rolü büyük önem taşır. Aile ne kadar bilgili olursa tedavi o kadar hızlı ilerleme kaydeder. Bu konuda ailelere ve topluma destek veren sivil toplum kuruluşları mevcuttur.

Çerez Tercihlerinizi Seçin

Sitemizde size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanılmaktadır. Detaylar için Çerezlere İlişkin Adınlatma Metni'ni inceleyebilir veya çerezleri özelleştirebilirsiniz.