Aile planlaması yapan, çocuk sahibi olmak istemeyen çiftlerin başvurduğu doğum kontrol yöntemlerinden birisi de spiraldir. Uygulanmasının kolay, ağrısının az olması gibi nedenlerle tercih edilir. Rahim içi araç olarak da bilinen spiral nedir? Neden kullanılır? Sorularının cevapları yazımızda.
Rahim içi araç olarak da bilinen spiral, T şeklinde bir yapıda olan, rahim içerisinde yerleştirilerek hamileliği önleyen doğum kontrol yöntemlerindendir. Doğru uygulanması halinde koruyuculuğu %99'dur.
5 ila 10 yıl boyunca koruyuculuğu vardır. Kullanılmaya başlandıktan sonra yumurtanın döllenmesini engeller. Yumurta döllenmişse rahim duvarının yapısını bozarak rahme yerleşmesini önler.
İki farklı türü mevcuttur. Bu türler, klasik bakırlı ve hormon içeren spiraldir.
Klasik bakırlı spiral, regl kanamasını tetikleme ihtimalinden dolayı regl dönemi düzenli ve az kanamalı kişilerde uygulanır.
Hormon içeren spiral, şiddetli regl kanamasına sahip kişilerde uygulanır. İçerisindeki progesteron miktarından dolayı, regl kanamasının azalmasına neden olur.
Doğum kontrolü amacıyla kullanılır. Kolay uygulanabilmesi, fiyatı, doğum kontrolde etkili olması ve çıkarılınca doğurganlığa geri dönülmesi nedeniyle yaygın olarak tercih edilen yöntemlerdendir.
Genellikle adet döneminin bitimine yakın takılmaktadır. Bu dönemde rahim ağzı geniş olduğundan uygulanması kolaydır. Regl dönemi dışında da uygulanır. Gebelik durumu kesinlikle olmayan kişilerde uygulanır.
İşlem gerçekleştirildikten sonra bazen şikayetler görülür. Bu yan etkilerden bazıları şu şekildedir:
Adet döneminde kanama miktarında artış olabilir.
Takıldıktan sonraki ilk 6 ay içerisinde kanama ya da lekelenme
Bel, eklem ağrısı
Enfeksiyon oluşabilir
Alanında uzman kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından takılma işlemi gerçekleşir.
Öncelikle doktor tarafından jinekolojik olarak muayene yapılır. Takılma işlemi için herhangi bir sorun yoksa işlem gerçekleştirilir. Rahim ağzı antiseptik solüsyon ile temizlenir. Tenekulum denilen alet yardımıyla rahim ağzından tutulup, rahme ideal pozisyon verilir. Spiralin aplikatör ile rahim içine spiral yerleştirilir.
Takılma esnasında kasıkta ağrı, kasılma duyulabilir. Uygulama sonrası rahim ağzında kanama yaşanabilir. Ultrasonografi ile rahmin içerisindeki spiralin konumu kontrol edilir.
Spiral takıldıktan sonra kanama ve kramplar birkaç gün devam edebilir. Kişi vajinal enfeksiyonlara karşı dikkatli olmalıdır.
İşlem yapıldıktan sonraki ilk adet kanamasında kontrole gitmeniz tavsiye edilir. Enfeksiyon durumuna ve konumuna bakılır. Her şey normalse 6 ay da bir kontrol veya doktorunuzun uygun gördüğü aralıklarda muayene önerilir.
Fakat takılma işleminden sonra yüksek ateş, halsizlik, kötü kokulu akıntı, kasık ağrısı yaşanması durumunda hızlıca doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir.
Yanlış uygulanırsa bazı olumsuz durumlara neden olabilir. Fiziki rahatsızlık duyulduğunda menstural döngüde yoğun kanama ve sancı çeken kadınlar bakırlı spiral takılması neden olabilir. Regl döneminin uzaması, bu dönem dışında kanama olması, aniden şiddetli ve acılı kasık ağrıları gibi belirtiler spiral kaymasının belirtileri olabilir. Rahimden dışarı kayan spiralin doğum kontrolüne karşı koruyuculuğu bulunmaz bu yüzden doktorunuza başvurmanız önerilir.
Rahim, rahim ağzı kanseri olanlar, pelvik enfeksiyon geçirenler, hamilelik ihtimali olan kişiler, normalden fazla vajinal kanaması olanlar, bakıra alerjisi olanlara spiral uygulaması yapılması önerilmez.
Rahim içerisinden aşağıya doğru yani rahim ağzına veya vajinanın içine doğru gerçekleşen hareket spiral kaymasıdır. Kayma durumunda yeni bir spiral takılmalıdır.
Bazı durumlarda belirti göstermez. Düzgün yerleştirilemediği durumlarda kayma görülebilir. Jinekolojik muayenede kayma tespit edilir. Regl dönemi dışında farklı yoğunlukta lekelenme ve kanamaların varlığı belirtilerden biridir. Ayıca şiddetli ve geçmeyen kasık ağrıları da belirtilerdendir.
Koruyuculuk oranı %99'dur. Bakırlı spiraller 10 yıl, hormonlu spiral ise 5 yıl koruyuculuğu vardır. Etkisi takıldıktan sonra hemen başladığından başka yöntemle korunmaya gerek yoktur.
